Page 25 - การวางแผน การออกแบบ และการผลิตสื่อชุมชน
P. 25
การผลิตและการใช้สือ่ เพอื่ สรา้ งความเข้มแข็งของชมุ ชน 15-15
เคล่ือนไหวเปลี่ยนแปลงสังคมได้จริง แต่ทว่าในโลกปัจจุบัน ด้วยการก้าวเข้าสู่ยุคแห่งสังคมข่าวสาร
(information society) กอปรกับความเจริญก้าวหน้าของเทคโนโลยีการส่ือสารสมัยใหม่ ที่มีศักยภาพ
เอาชนะได้ท้ังพ้ืนท่ี (space) และเวลา (time) เช่น การใช้โทรศัพท์มือถือ การใช้อินเทอร์เน็ต ฯลฯ ที่
สามารถเชอ่ื มรอ้ ยผคู้ นทห่ี า่ งไกลกนั ในแงร่ ะยะทาง แตย่ งั สามารถสอื่ สารกนั ไดภ้ ายในเวลาเดยี วกนั ดงั นนั้
ไม่เพียงแต่พ้ืนท่ีการส่ือสารชุมชนจะมีลักษณะทางกายภาพที่ผู้คนจะมาพบปะกันในโลกจริงๆ แบบเดิม
เท่านั้น หากแต่ทุกวันน้ีพื้นที่การส่ือสารยังผนวกรวมไปถึงบรรดา “พ้ืนท่ีการสื่อสารในโลกเสมือน”
(virtual communication space) ก็กลายมาเป็นปริมณฑลใหม่ของการใช้ส่ือเพื่อเปิดพื้นที่ให้กับชุมชน
ตา่ งๆ ได้ด้วยเชน่ กนั
ทง้ั นี้ ในปัจจุบนั มปี รากฏการณม์ ากมายทแี่ สดงให้เห็นถงึ รปู แบบการท�ำงานของพน้ื ทีก่ ารส่อื สาร
ในโลกเสมือน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการสื่อสารกับการขับเคล่ือนสังคมชุมชนต่างๆ เพียงแต่ไม่ใช่ลักษณะ
ของการพบปะเห็นหน้าค่าตาจริงเท่านั้น เช่น ในหน้าเว็บไซต์ที่มีห้องสนทนาหรือโปรแกรมเฟซบุ๊กท่ี
เอ้ือต่อการเกิดชุมชนแห่งการพูดคุยถกเถียงเพื่อการเคลื่อนไหวทางสังคมในประเด็นต่างกันไป ตัวอย่าง
ของการผลติ และใชส้ อ่ื เพอื่ สรา้ งพน้ื ทส่ี าธารณะเสมอื นหรอื ปรมิ ณฑลใหมใ่ นการขบั เคลอื่ นสงั คมแบบนี้ ไดแ้ ก่
งานวิจัยของ พงศธร สิงหน์ อ้ ย (2556) ทส่ี นใจวิเคราะหบ์ ทบาทของการสื่อสารในการสร้างเครือขา่ ยและ
สง่ เสรมิ จติ สำ� นกึ สาธารณะของเยาวชนอาสาสมคั รชาย โดยหนงึ่ ในกรณศี กึ ษาทพ่ี งศธรไดเ้ ลอื กมากค็ อื กลมุ่
อาสาสมคั ร Dog Nation Team
กลมุ่ อาสาสมัคร Dog Nation Team (หรือในภาษาไทย กลมุ่ นเี้ รียกตนเองว่า “ทีม(เพอ่ื )ชาติ
หมา” เป็นองค์กรภาคประชาชนท่ีไม่แสวงหาผลก�ำไร โดยมีเป้าหมายให้ความช่วยเหลือสัตว์เล้ียงที่
บาดเจ็บและถูกทอดทิ้ง รวมไปถึงการเรียกร้องพระราชบัญญัติคุ้มครองการทารุณกรรมสัตว์ และสร้าง
จิตส�ำนึกรักสัตว์ให้กับประชาชน/คนรุ่นใหม่ โดยอาศัยการผลิตและใช้ส่ือหลักที่เป็นเฟซบุ๊กของกลุ่มท่ีชื่อ
www.facebook.com/dognationteam
การรวมตัวของกลุ่มอาสาสมัคร Dog Nation Team ในชุมชนออนไลน์นั้น เริ่มขึ้นครั้งแรก
ประมาณปลายเดอื นตลุ าคม พ.ศ. 2554 ในชว่ งทเี่ กดิ อทุ กภยั ครง้ั ใหญข่ น้ึ ในหลายจดุ ของกรงุ เทพมหานคร
โดยการระดมพลังกลุ่มคนที่มีจิตอาสาจ�ำนวนหนึ่ง (อันรวมถึงวัยรุ่นเยาวชนชาย) เพ่ือช่วยเหลือขนย้าย
สนุ ขั และสัตว์เลย้ี งทถี่ ูกปลอ่ ยทง้ิ ไวใ้ นเขตอทุ กภยั ผา่ นการแจ้งขา่ วทางเครือข่ายคนรกั สตั วใ์ นอนิ เทอรเ์ น็ต
และแมเ้ มอ่ื วกิ ฤตอิ ทุ กภยั จะกลบั เขา้ สสู่ ภาวะปกตแิ ลว้ แตส่ มาชกิ ของกลมุ่ อาสาสมคั ร Dog Nation Team
ก็ยังมีการรวมตัวกันท�ำกิจกรรมช่วยเหลือสัตว์ เปิดรับสมาชิกใหม่เข้าร่วมสืบทอดจิตส�ำนึกช่วยเหลือสัตว์
และขับเคล่ือนการผลักดนั พระราชบญั ญตั สิ ตั ว์เลีย้ งให้เกิดเปน็ รูปธรรมขน้ึ มา
อยา่ งไรกด็ ี พงศธรไดอ้ ธบิ ายวา่ การทเ่ี ครอื ขา่ ยชมุ ชนออนไลนค์ อ่ นขา้ งประสบความสำ� เรจ็ ในการ
สืบต่อจิตส�ำนึกและผลงานอย่างต่อเน่ืองนั้น ก็เน่ืองมาจากคุณลักษณะการออกแบบเครือข่ายการส่ือสาร
ภายใตเ้ กณฑ์การทำ� งานรวม 14 ประการดว้ ยกนั ดังตารางต่อไปนี้
