Page 32 - การวางแผน การออกแบบ และการผลิตสื่อชุมชน
P. 32
15-22 การวางแผน การออกแบบและการผลิตส่ือชุมชน
• การเรยี นรแู้ ละปรบั ตวั ของชมุ ชน ซงึ่ ถอื เปน็ ปจั จยั สำ� คญั ในการดำ� รงอยขู่ องชมุ ชน เพราะ
หากชมุ ชนไม่มีการเรยี นรู้และปรบั ตวั แล้ว ความเป็นชมุ ชนกม็ อิ าจด�ำเนนิ ต่อไปได้ และอาจมผี ลกระทบต่อ
การรักษาอัตลกั ษณ์ของชมุ ชนด้วยเชน่ กัน
กิจกรรม 15.2.1
อัตลักษณม์ คี วามหมายวา่ อะไร จงอธิบายใหเ้ ข้าใจพอสังเขป
แนวตอบกิจกรรม 15.2.1
อัตลักษณ์มีความหมายถึง การระบุตัวตนหรือชุมชนว่า คืออะไร มีความเหมือนและต่างจาก
คนอน่ื อยา่ งไร นอกจากนนั้ อตั ลกั ษณย์ งั สามารถพจิ ารณาไดท้ งั้ สองดา้ นคอื ดา้ นแรก คนอนื่ เปน็ ผกู้ ำ� หนด
และด้านท่ีสอง ตัวเราหรือชุมชนเป็นผู้ก�ำหนดอัตลักษณ์ ย่ิงไปกว่าน้ัน อัตลักษณ์ยังมีความหลากหลาย
แตกตา่ ง มีหลายโฉมหนา้ สามารถเปลย่ี นแปลงได้
เร่ืองที่ 15.2.2
แนวทางการผลิตและการใช้สื่อเพื่อการสร้างความเข้มแข็ง
ด้านอัตลักษณ์ของชุมชน
เน่อื งจากอตั ลกั ษณ์ของชมุ ชนเป็นเรอ่ื งของการตอ่ สแู้ ละปะทะกนั ระหว่างมุมมองของคนในชมุ ชน
(หรอื “ความเปน็ เรา”) กบั มมุ มองของคนนอกชมุ ชน (หรอื “ความเปน็ อนื่ ”) โดยมคี วามสมั พนั ธเ์ ชงิ อำ� นาจ
ท่กี ำ� กับอยูร่ ะหว่าง “เรา” กบั “คนอน่ื ” ดงั นั้น โจทยห์ ลักในการผลิตและใชส้ ือ่ เพอื่ สรา้ งอตั ลกั ษณ์ชมุ ชน
จึงเก่ียวพันกับคำ� ถามทว่ี า่ ระหว่าง “เรา” กับ “คนอ่นื ” น้ัน ใครมีอำ� นาจในการก�ำหนดนยิ ามอตั ลักษณ์
ของชุมชนมากกว่ากัน และการส่ือสารจะน�ำไปใช้เพ่ือสืบทอด ธ�ำรงรักษา สร้างเสริม และปรับเปล่ียน
อัตลักษณต์ ัวตนของชุมชนได้อยา่ งไร และอยู่บนเง่ือนไขหรือตวั แปรใดบ้าง
ในทน่ี ี้ ผเู้ ขยี นขออาศัยตัวอย่างงานวจิ ยั ของ สจุ ิตรา เปลีย่ นร่งุ (2553) ทีอ่ ธบิ ายถงึ การใช้สอื่ เพื่อ
สร้าง ธำ� รงรักษา และต่อรองอัตลักษณ์ความเปน็ มอญของกลุม่ ชาติพนั ธ์ุมอญพลดั ถนิ่ ในประเทศไทย โดย
สุจิตราเร่ิมต้นวิเคราะห์ให้เหน็ วา่ แม้ “ความเป็นมอญ” จะถกู รับรจู้ ากสายตาคนนอก (etic) วา่ ควรจะมี
ประวตั ศิ าสตรค์ วามเปน็ มาแบบเดยี วกนั หรอื เหมอื นๆ กนั ไมว่ า่ จะเปน็ มอญทอ่ี ยใู่ นละแวกใดกต็ าม แตท่ วา่
ส�ำหรับสายตาของคนใน (emic) แล้ว ค�ำตอบหาได้เป็นเช่นน้ันไม่ เพราะแม้ชนชาติมอญจะมีฐานะเป็น
