Page 16 - พื้นฐานสังคมเเละวัฒนธรรมเขมร
P. 16
4-6 พ้นื ฐานสงั คมและวัฒนธรรมเขมร
เร่ืองท่ี 4.1.1
ครอบครัว
ครอบครัวเป็นหน่วยย่อยสาคัญทางสังคมท่ีสร้างสมาชิกให้แก่สังคม ในอดีตครอบครัวยังทา
หน้าท่ีเป็นแหล่งศึกษาและบ่มเพาะภมู ิปัญญาด้วย กล่าวคือ การส่งผ่านประเพณี วัฒนธรรม เทคโนโลยี
ชาวบา้ น ฯลฯ ทง้ั ยงั ทาหน้าท่ถี า่ ยทอดวิถีการดารงชีวติ แก่เดก็ ชายและเดก็ หญิงท่ีจะเตบิ ใหญ่ต่อไป บทบาท
ที่สาคญั อีกประการคอื อบรมสั่งสอนให้สมาชิกในครอบครัวอย่ใู นบรรทดั ฐานท่ดี ีทางสังคมและอยู่ในกรอบ
ของจารตี ทางสังคม
1. ลกั ษณะครอบครัว
ครอบครัวเขมรเปน็ ครอบครัวขยาย แม้ว่าในปัจจุบนั ตามเขตเมืองใหญ่หรือเมืองทอ่ งเท่ยี วอาจมี
ข้อยกเว้นก็ตาม แต่ต้องถือว่าครอบครัวขยายยังเป็นลักษณะสาคัญในสังคม ครอบครัวหน่ึงๆ ประกอบด้วย
สมาชิกอย่างนอ้ ยสามรนุ่ คือ คนรุ่นตัวเองพร้อมคู่ครอง รุ่นพ่อแม่ และรุ่นลูก บางครอบครัวมีญาติพี่นอ้ ง
อาศัยอยู่รว่ มกันหรอื บรเิ วณใกลก้ นั ลักษณะครอบครัวขยายยังคงดารงอยใู่ นสังคมโดยเฉพาะสงั คมชนบท
ซ่ึงช่วยให้หน่วยย่อยทางสังคมมีแรงงานเพียงพอสาหรับครัวเรือนและใช้ประกอบงานทางเกษตรกรรม
แม้วา่ สมาชิกรุน่ ลูกหลานมีหนา้ ท่ีหลักคือไปโรงเรียนแต่ยงั คงต้องชว่ ยงานของครอบครวั อยบู่ า้ ง
ในช่วงทศวรรษท่ผี ่านมาสังคมเมืองไดเ้ คลื่อนตามกระแสการเปลย่ี นแปลงอย่างมาก โดยเฉพาะ
บรเิ วณเขตเมืองใหญ่ที่ได้รับการพฒั นาเป็นเขตเศรษฐกจิ หรือเมอื งท่องเท่ียว จึงสง่ ผลต่อลักษณะครอบครัว
กล่าวคือ หลายครอบครัวกลายเปน็ ครอบครัวเดี่ยวท่มี ีขนาดเล็กลง ประกอบด้วย พ่อ แม่ และลูกเทา่ นน้ั
ลักษณะดังกล่าวพบในกลุ่มคนรุ่นใหม่ที่มีการศึกษาหรือได้รับการศึกษาจากต่างประเทศ สาหรับหนุ่ม-
สาวที่ย้ายถ่ินฐานเข้ามาทางานในเมือง เม่ือสร้างครอบครัวก็มีบางส่วนส่งลูกกลับไปชนบทเพื่อให้ปู่ย่า
ตายายเลยี้ งดู การเปล่ยี นแปลงทางสังคมและเศรษฐกิจจึงสง่ ผลต่อลกั ษณะและขนาดครอบครวั ของสังคม
เขมร
การสร้างครอบครัวใหม่เกิดจากพิธีสาคัญคือการแต่งงาน ฝ่ายชาย (เจ้าบ่าว) ต้องเป็นผู้เข้าไป
อยู่บ้านฝ่ายหญิง (เจ้าสาว) และฝ่ายหญิงต้องเตรียมสิ่งของเคร่ืองใช้สาหรับชีวิตคู่ให้พร้อม อาทิ ที่นอน
หมอน หรือผ้าสาหรับรับไหว้ญาติผู้ใหญ่ ท้ังน้ีโดยธรรมเนียมปฏิบัติต้องอยู่ในชายคาเดยี วกับพอ่ แม่ของ
ฝ่ายเจา้ สาวอยา่ งน้อย 1 ปี จงึ จะสรา้ งบ้านหลังใหมไ่ ด้ในละแวกเดียวกนั ภายในครอบครวั ชาวเขมรเพิ่งเริ่ม
ใช้นามสกุลหลังสงครามช่วงทศวรรษ 1980 (http://factsanddetails.com สืบค้นเมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม
