Page 60 - พื้นฐานสังคมเเละวัฒนธรรมเขมร
P. 60
4-50 พ้นื ฐานสังคมและวัฒนธรรมเขมร
เรืองเดช ผ้แู ปล, 2548: 44-45) ภรรยาที่ทาผิดเมบาน้ีจะได้รับความลาบาก ไม่เจรญิ วิถปี ฏิบัตทิ ่มี ีโลกทัศน์
ทางความเช่ือ “เมบา” เป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยสร้างกรอบของการอยู่ร่วมกันทางสังคมและเป็นระเบียบที่
คนในสงั คมสร้างข้นึ
2.2 จารีต คือแบบแผนการประพฤติปฏิบตั ิทส่ี ืบต่อกนั มา มกั ถอื เป็นกฎหรอื ระเบียบของสงั คมที่
เกี่ยวกับศีลธรรม ผู้ใดเลี่ยงหรือไม่ปฏิบัติตามจารีตถือว่าเป็นคนชั่ว ถูกสังคมลงโทษรุนแรง และอยู่
ร่วมกับคนในสังคมไม่ได้ จารตี บางอยา่ งเมอื่ มีผ้ฝู า่ ฝนื ไม่เพยี งแตผ่ ู้กระทาผดิ ทีถ่ ูกลงโทษ แต่คนอื่นๆ ใน
สังคมก็อาจได้รับโทษนั้นด้วย เช่น หากมีผู้ทาผิดจารีตอาจทาให้เกิดภาวะฝนแล้ง หรือเกิดอันตรายจาก
ภัยพิบัติอื่นๆ ได้ (สานักงานราชบัณฑิตยสภา ใน www.royin.go.th สืบค้นเม่ือวันท่ี 7 กรกฎาคม
2561) สังคมได้กาหนดแบบแผนการปฏิบัติไว้ท้ังการปฏิบัติต่อบุคคลและสังคม เพื่อให้สังคมอยู่ร่วมกัน
ด้วยระเบียบเดียวกัน แม้ว่าจารีตจะเป็นแบบแผนปฏิบตั ิท่ีไม่ได้กาหนดไว้เป็นลายลกั ษณ์อักษรก็ตามแต่
ชาวเขมรก็ยดึ ถอื ปฏิบตั สิ ืบทอดกันมา
จารีตที่ชาวเขมรปฏบิ ตั ิร่วมกันมีตั้งแต่เร่ืองเล็กนอ้ ยในครอบครัว เช่น การไม่ด่าพ่อแม่ และไม่ทา
ร้ายร่างกายบุพการี เด็กในครอบครัวต้องยึดจารตี ซึ่งเป็นระเบียบสงั คมท่ีทกุ คนต้องปฏบิ ัติ เด็กที่ฝ่าฝืนจะ
ถูกลงโทษที่รุนแรงจากสังคม การด่าทอหรือพูดหยาบคายต่อบุพการีเป็นเรื่องต้องห้ามในสังคมที่ถูก
ปลูกฝังผ่านแบบแผนปฏิบัติจวบจนปัจจุบัน สังคมได้กาหนดการปฏิบัติตนของผู้หญิง ทั้งเร่ืองการแต่ง
กายให้มิดชิดและเหมาะสมกับสถานที่ เม่ือโตเป็นสาวก็ต้องเข้าสู่พิธีเข้าร่ม (clU mbøú ) เมื่อแต่งงานมี
ครอบครัวไปแลว้ ก็ต้องปฏิบตั ิตอ่ สามี ลูกหลานอย่างเหมาะสม รวมท้ังให้การเคารพพอ่ แม่ฝา่ ยสามีดุจพ่อ
แม่ของตน สิ่งเหล่านี้เป็นจารีตท่ีสังคมคาดหวังและกาหนดให้ผู้หญิงต้องเดินตามข้อกาหนดดังกล่าว
แม้ว่าบางจารีตจะคลี่คลายหรือปรับเปล่ียนไปบ้างแล้วก็ตาม เช่น การรักนวลสงวนตัวของผู้หญิง แต่
ขอ้ กาหนดน้ีกส็ ะทอ้ นโลกทัศน์ทางความคดิ และความคาดหวงั ของสังคมต่อผ้หู ญงิ เช่นกนั
จารีตทางสังคมท่ีเกี่ยวกับการปฏิบัติต่อศาสนาเป็นอีกส่วนท่ีชัดเจน คนในสังคมต้องปฏิบัติ
นอบน้อมต่อพระสงฆ์ รวมถึงการไม่ตีตนเสมอพระสงฆ์ พุทธศาสนิกชนชาวเขมรยังยึดถือปฏิบัติเร่ือง
ดังกล่าวอย่างเคร่งครัด ทั้งการไม่น่ังหรือยืนในท่ีท่ีเท่าหรือสูงกว่าพระสงฆ์ การใช้คาส่ือสารกับพระสงฆ์
ต้องระมัดระวังมากกว่าปกติ หรือการแต่งกายเพ่ือเข้าร่วมพิธีทางศาสนาต้องคานึงความเหมาะสมอย่าง
มาก
