Page 57 - พื้นฐานสังคมเเละวัฒนธรรมเขมร
P. 57
สภาพสงั คม 4-47
รัฐธรรมนูญอันเปน็ กฎหมายสูงสดุ ของประเทศและเปน็ กรอบใหญ่ในการสร้างระเบยี บทางสงั คม
ข้อความในรัฐธรรมนูญแม้เป็นตัวอย่างเพียงบางส่วน แต่แสดงให้เห็นหน้าที่ของคนในสังคมและ
กฎระเบียบท่ีต้องปฏิบัติร่วมกัน อย่างไรก็ดี รัฐธรรมนูญเป็นกฎหมายแม่ที่เป็นกรอบใหญ่ในการควบคมุ
สังคมและคน ภายในสังคมยังมีกฎหมายลูกอีกมาก แต่ไม่ว่าจะมีมากเท่าไรล้วนเป็นส่ิงที่คนในสังคมตก
ลงร่วมกัน เพือ่ สร้างระเบียบทางสังคมให้เกิดข้ึนในการดาเนนิ ชวี ิต
2. บรรทดั ฐานทางสังคม: วถิ ปี ฏบิ ตั ทิ สี่ อดรับกบั วถิ ีการดาเนนิ ชีวติ
บรรทัดฐานทางสังคม หรือปทัสถานทางสังคม ตรงกับคาภาษาอังกฤษว่า Social Norms
หมายถึง กฎเกณฑ์ทางสังคมที่คนส่วนใหญ่ยึดถือปฏิบัติและเห็นว่าเป็นส่ิงดี กฎเกณฑ์ดังกล่าวเป็น
ระเบียบสังคมที่ไม่ได้บันทึกไว้เป็ นลายลกั ษณ์อักษร แต่สืบทอดโดยปฏิบัติหรือส่งต่อแนวคิดจากรุ่นสู่รุ่น
การศึกษาเร่ืองบรรทัดฐานทางสังคมช่วยให้เข้าใจอิทธิพลและความเก่ียวเนื่องทางสังคมที่มีต่อความคิด
ของคนในสังคมได้ด้วย นอกจากนี้บรรทัดฐานทางสังคมยังทาให้เข้าใจพฤติกรรมของกลุ่มคนในสังคม
(www.stanford.edu/social-norms และ https://www.simplypsychology.org/social-roles.html
สืบค้นเมื่อวันที่ 3 กรกฎาคม 2561) หากคนในสังคมละเมิดบรรทดั ฐานทางสังคมก็จะถูกสมาชิกในสังคม
ลงโทษ เช่น การลงโทษด้วยการถูกกันออกจากกลุ่ม การไม่ยอมรับให้เป็นส่วนหน่ึงของกลุ่มสังคม หรือ
การถกู รังเกยี จจากสมาชกิ อนื่ ในสงั คม ฯลฯ การลงโทษดงั กล่าวตา่ งจากการลงโทษทางกฎหมาย
บรรทดั ฐานทางสงั คมยงั แบ่งไดอ้ กี หลายลักษณะ ทั้งข้อห้าม ข้อควรปฏบิ ัติ จารีต มารยาทสงั คม
หรือธรรมเนียมปฏิบัติ ฯลฯ อย่างไรก็ดีในเรื่องนี้มิได้มุ่งหวังที่จะแบ่งประเภทของบรรทัดฐานทางสังคม
จึงจะกล่าวโดยรวมเพื่อให้เข้าใจว่าชาวเขมรมีวิถีการดาเนินชีวิติในสังคมที่ต้องคานึงถึงบรรทัดฐานทาง
สังคม นอกจากน้ีบรรทัดฐานทางสังคมบางส่วนยังสัมพันธ์กับเรื่องอื่น เช่น บรรทัดฐานสังคมในเร่ือง
การแต่งงาน ก็มีความสัมพันธ์กับประเพณี ซึ่งในเรื่องนี้จะกล่าวถึงเฉพาะเนอื้ หาที่เกี่ยวกบั กฎเกณฑท์ าง
สังคมเท่านัน้ โดยไมก่ ลา่ วรายละเอียดประเพณีทส่ี ัมพนั ธ์ด้วย บรรทัดฐานทางสังคมทีจ่ ะกลา่ วถงึ มีดังนี้
2.1 วถิ ีปฏิบัติของชาวเขมร วิถีปฏิบัติเป็นแนวปฏบิ ัติในชีวิตประจาวนั เพ่ือให้คนในสังคมทราบ
ว่าควรหรือไม่ควรทาส่ิงใด ถือเป็นการตกลงและยอมรับร่วมกันของคนในสังคมว่าส่ิงท่ียึดถือเป็นสิ่งถูก
และดี วิถีปฏิบัติต่างจากกฎหมายตรงท่ีไม่ได้กาหนดบทลงโทษไว้ แต่คนในสังคมก็สืบทอดและยอม
รับเข้าเป็นส่วนหน่ึงของระเบียบทางสังคม แม้ไม่กาหนดบทลงโทษไว้ แต่ชาวเขมรให้ความสาคัญกับวิถี
ปฏบิ ตั ิ เพราะถือเปน็ ส่วนหนงึ่ ในการเขา้ เป็นสมาชิกของกลุ่มสงั คมและเปน็ มารยาททางสงั คมแบบหนงึ่
วถิ ีปฏบิ ตั ิมีต้ังแต่เรื่องเล็กน้อยในครอบครัว คอื การนอนและการตนื่ นอน สมาชกิ ในครอบครัวจะ
นอนรวมกันในห้องและบนที่นอนเดียวกนั ตาแหน่งของการนอนของสมาชิกมีความสาคัญมาก กล่าวคือ
