Page 18 - พื้นฐานสังคมเเละวัฒนธรรมเขมร
P. 18
9-8 พนื้ ฐานสังคมและวัฒนธรรมเขมร
หมอตาแยจะทาคลอดตามประสบการณ์การทาคลอดทเ่ี คยได้ทามา บุคคลที่ทาหน้าทช่ี ่วยเหลือ
และอานวยความสะดวก คือ ตัวสามีและแม่พ่อ เมื่อทารกน้อยพ้นออกมาจากท้องแม่ส่งเสียงร้องจ้าและ
แม่ลูกปลอดภัยถอื ว่าเปน็ ความสาเร็จของการทาคลอด ปัจจุบนั วิทยาการเจรญิ กา้ วหนา้ ผหู้ ญงิ มีครรภ์จึง
นิยมไปฝากครรภ์และคลอดที่สถานพยาบาลหรือโรงพยาบาลเพราะสะดวกและปลอดภัยกว่า แต่ตาม
ชนบทยงั มกี ารคลอดแบบโบราณ
3. หลงั เวลาเกดิ
คาว่าคลอดลูก ภาษาเขมรคือ qgø Tenø แปลตามรูปศัพท์ว่า “ข้ามแม่น้า” แสดงให้เห็นว่าการ
คลอดลูกมคี วามยากลาบาก มีอปุ สรรคนานาประการ เปรียบเหมือนการวา่ ยข้ามแมน่ า้ ใหญ่ ผูเ้ ป็นแม่ต้อง
ทนทุกข์กับความเจ็บปวด ศัพท์อีกคาหน่ึงคือ sRmalkUn แปลว่า “ปลดเปล้ืองลูก ทาให้เบาลงจากลูก”
เม่อื คลอดลกู แล้วตวั แมก่ จ็ ะเบาลง หลงั จากคลอดลกู แล้วมสี ่ิงท่ตี อ้ งทาหลายอยา่ ง ได้แก่
3.1 การอยู่ไฟ (karGMagePIgø – การอังไฟ) Rtwg ga (2012: 102) กล่าวว่า เมื่อคลอดลูกแล้ว แม่
ต้องอยู่ไฟเป็นเวลา 3 วัน หรือ 7 วัน ถ้าเป็นลูกคนแรกต้องอยู่ไฟ 7 วัน ไฟน้ันต้องลุกติดอยู่ตลอดเวลา
โดยไม่ดับจนกว่าจะถึงเวลาออกไฟ สถานท่ีอยู่ไฟเรียกว่า ลานไฟ (RkLaePIøg) ซึ่งอยู่เป็นสัดส่วนเฉพาะ
ขณะอยู่ไฟบริเวณน้ันถือเป็นสถานท่ีพิเศษ เตาไฟมักเป็นเตาท่ีใช้วางใต้เตียง ต่างจากการอยู่ไฟของ
คนไทยทเี่ ตาไฟอย่ดู า้ นข้างของกระดานนอน คือ อยบู่ ริเวณหน้าท้อง ปจั จบุ นั นิยมใชเ้ ตาที่มีขายอยทู่ ่วั ไป
ในขณะท่ีอยู่ไฟ แม่ลูกอ่อนจะต้องไมล่ ุกจากทน่ี อน ไม่พูดคุยต่อความกบั ญาติมิตรที่มาเย่ียม แต่
จะพูดคุยกับหมอตาแยได้ทกุ อย่าง และแม้แต่ญาติมิตรท่ไี ปเย่ียมกต็ ้องระวังถ้อยคาด้วยเชน่ กนั ไม่กล่าว
ถอ้ ยคาท่ีไม่เป็นมงคลแกแ่ ม่ลูก และโดยเหตุทีม่ คี วามเชือ่ วา่ ผีจะมาทาร้ายท้ังแม่และลูก ดงั น้ันจงึ ตอ้ งเชิญ
อาจารย์ผู้ทาพิธีมาสวดมนต์อาคมและวนด้ายดิบไว้โดยรอบ หรืออาจใช้ปูนขาวขีดไขว้บนเสา หรือใช้
เทยี นข้ผี ง้ึ ปดิ ทบั ไขวก้ นั ไวก้ ็ได้ มวี างมดี หรอื กรรไกรไวบ้ นหัวนอนของทารกแรกเกิดนัน้ ดว้ ย
