Page 25 - ไทยศึกษา
P. 25
เทคโนโลยีไทย ๑๓-15
ภาพท่ี ๑๓.๒ เทคโนโลยียคุ โลหะ ภาชนะดินเผาบา้ นเชยี ง และเคร่อื งสำ� ริด
ท่ีมา: พพิ ิธภณั ฑ์บ้านเชยี ง ถา่ ยภาพโดยปัณฉัตร หมอยาดี
การท�ำเคร่ืองปั้นดินเผานับเป็นพัฒนาการในการสร้างสรรค์เทคโนโลยีของมนุษย์ท่ีคล้ายคลึงกัน
ในแทบทกุ ภมู ภิ าคทว่ั โลก จดุ เรมิ่ ตน้ มาจากความเฉลยี วฉลาดของมนษุ ยจ์ ากการสงั เกตสง่ิ ทอ่ี ยใู่ กลต้ วั เมอ่ื
เห็นว่าดินเหนียวที่ปั้นขึ้นรูปได้ เม่ือตากแดดแห้งจะใช้เป็นภาชนะใส่น�้ำและอาหารได้ทนนานกว่าวัสดุอ่ืน
เช่น ใบ กาบ เปลอื กไม้ หรือไมไ้ ผ่ จึงเร่ิมใช้ดินเหนยี วท�ำภาชนะและปรับปรงุ รปู แบบให้ใชส้ อยได้ดขี ึน้
ภาชนะดินเผาระยะแรก เผาในอุณหภูมิต่�ำและไม่เคลือบ มีพบเป็นจ�ำนวนมากกระจายท่ัวไปใน
ประเทศไทย การเผาทำ� โดยตง้ั ภาชนะซอ้ นกนั บนพนื้ หรอื ในหลมุ คลมุ ทบั ดว้ ยฟางขา้ วแลว้ เผา การเผาใน
ลกั ษณะน้จี งึ ไม่จ�ำเปน็ ตอ้ งมีเตาเผา
แหล่งเครื่องปั้นดินเผาสมัยก่อนประวัติศาสตร์ที่มีช่ือเสียงและเป็นท่ีรู้จัก คือ บ้านเชียง จังหวัด
อดุ รธานี ลกั ษณะภาชนะรนุ่ แรกๆ มลี วดลายเรยี บงา่ ย ตอ่ มามรี ปู ทรงทปี่ ระณตี เขยี นสแี ดงบนพนื้ สเี หลอื งออ่ น
เขียนวาดลวดลายสวยงามกว่าเครื่องปั้นดินเผาในยุคใกล้เคียงกัน รูปแบบเครื่องปั้นดินเผาที่พบมีท้ัง
หมอ้ ไห แจกนั ทพั พี เบา้ หลอม รปู ปน้ั แวปนั่ ดา้ ย และลกู ปัด เปน็ ตน้
ต่อมาได้ค้นพบวา่ การเผาดว้ ยอุณหภูมิสงู ทำ� ใหเ้ ครอ่ื งปั้นดนิ มคี วามแกรง่ ยิ่งขน้ึ ซง่ึ เปน็ พัฒนาอีก
ขน้ั หน่ึง เชน่ เดยี วกบั การปรับเทคนิควิธใี นการ “ป้ัน” จากวิธีการป้นั เพ่อื เปลี่ยนรปู ดินใหเ้ ปน็ ภาชนะตาม
ตอ้ งการ ซึง่ ท�ำได้ชา้ และไม่สะดวก มารู้จกั ใช้แป้นวงกลมเป็นฐานวางกอ้ นดนิ แล้วอาศยั แรงเหวี่ยงจากการ
หมนุ แป้นขึน้ รูปภาชนะ ท�ำให้สามารถผลิตเครือ่ งปนั้ ไดร้ วดเร็วข้นึ นบั เปน็ การคน้ พบความรแู้ ละประยกุ ต์
ใชไ้ ด้อย่างชาญฉลาด
นอกจากการท�ำเครื่องมือจากหิน และการท�ำเครื่องปั้นดินเผาแล้ว การสร้างสรรค์เพ่ือสนองต่อ
ความต้องการระดับพื้นฐานในยุคสมัยต้นประวัติศาสตร์ ยังมีความรู้ด้านการก่อสร้าง โดยใช้วัสดุต่างๆ
