Page 21 - ไทยศึกษา
P. 21
เทคโนโลยไี ทย ๑๓-11
๓. การพัฒนาและการถ่ายทอดเทคโนโลยี
เนอ่ื งจากการสร้างสรรคค์ วามรู้ทกุ ดา้ นมีสว่ นส�ำคญั ในการสรา้ งอารยธรรมมนุษย์ เทคโนโลยจี าก
ภูมิปัญญาของมนุษย์ทั้งความรู้เฉพาะทางและความรู้ในชุมชนได้ถ่ายทอดจากคนรุ่นหน่ึงไปสู่อีกรุ่นหนึ่ง
และหยบิ ยมื ขา้ มวัฒนธรรมไปใช้ต่างพื้นทก่ี ัน ในบางกรณีเมือ่ ถา่ ยทอดแลว้ มกี ารปรับปรุงได้ดกี วา่ ต้นแบบ
และใช้งานไดด้ ขี ้ึนในสภาพแวดล้อมใหม่ด้วย
ในวัฒนธรรมไทยแต่ด้ังเดิมนั้น ความรู้เฉพาะทาง เช่น การแพทย์ ดาราศาสตร์ งานช่าง ฯลฯ
ส่วนใหญ่เป็นความรู้เฉพาะบุคคล ความรู้เหล่านี้สูญหายได้ง่ายเน่ืองจากขาดการบันทึกและ “หวงวิชา”
การถ่ายทอดมักกระท�ำภายในครอบครัว หรือแกผ่ ูฝ้ ากตวั เปน็ ศษิ ย์ เช่น การเรียนรผู้ า่ นทางพระสงฆ์ การ
ได้รับความรูใ้ นบางกรณีมีลกั ษณะ “ครูพกั ลกั จำ� ” คอื แอบศึกษาเรียนร้ดู ้วยตนเอง
ความรใู้ นชมุ ชนมกี ารถา่ ยทอดสบื เนอื่ ง เชน่ ความรแู้ ละเทคโนโลยกี ารเพาะปลกู การชลประทาน
การก่อสร้าง ในพ้ืนท่ีหนึ่งๆ ชุมชนจะเรียนรู้และปรับประยุกต์ใช้เทคโนโลยีร่วมกัน เนื่องจากต้องอาศัย
แรงงานในชุมชน หรอื ท่เี รยี กว่า “การลงแขก” ตัวอย่างเช่น การสรา้ งบา้ น ไม่สามารถจะใชเ้ พยี งแรงงาน
ในครอบครัว ต้องขอความช่วยเหลือจากคนในชุมชน ดังนั้นทุกคนจึงต้องมีความรู้และเข้าใจเทคนิคการ
กอ่ สรา้ ง ตลอดจนการใช้อุปกรณ์เครอ่ื งมือได้เหมอื นกนั การสรา้ งบา้ นหลงั นัน้ จึงจะส�ำเรจ็ ด้วยดี ตอ่ มาเม่อื
ชุมชนได้รับเอาเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่ช่วยผ่อนแรงและใช้แรงงานจ้าง การถ่ายทอดความรู้ในลักษณะน้ีจึง
ถูกละเลยไปอยา่ งน่าเสยี ดาย
ในสงั คมปจั จบุ นั เปน็ สงั คมทเี่ รยี นรดู้ ว้ ยระบบการศกึ ษาในโรงเรยี นเปน็ หลกั สำ� คญั เสรมิ ดว้ ยระบบ
การศกึ ษาทางไกลทใ่ี ชส้ อ่ื สงิ่ พมิ พ์ สอ่ื วทิ ยุ สอื่ โทรทศั น์ และสอื่ อน่ื ๆ ผสานกนั โดยอาศยั วทิ ยาการทก่ี า้ วหนา้
ดา้ นเทคโนโลยสี ารสนเทศ ท�ำใหม้ ชี อ่ งทางทสี่ ำ� คญั ยงิ่ เพม่ิ อกี ชอ่ งทางหนงึ่ ในการแสวงหาความรแู้ ละตดิ ตาม
ความก้าวหน้าทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีได้กว้างขวางย่ิงๆ ข้ึน แต่เนื่องจากวิทยาศาสตร์และ
เทคโนโลยีก้าวหน้าอย่างรวดเร็วไม่หยุดยั้ง จนกระทั่งผู้ที่มิได้ศึกษาและปฏิบัติงานโดยตรง ยากจะเข้าถึง
ความรนู้ นั้ ๆ ไดอ้ ยา่ งถอ่ งแท้ ผลติ ผลจากเทคโนโลยสี ว่ นมากเปน็ สนิ คา้ เพอ่ื การอปุ โภคบรโิ ภค ผบู้ รโิ ภคจงึ
เรยี นรแู้ ตเ่ พยี งวธิ กี ารใชว้ ธิ กี ารบรโิ ภคโดยไมต่ อ้ งมคี วามรใู้ นขนั้ ตอนการผลติ นบั เปน็ อกี โฉมหนา้ หนง่ึ ของ
การพัฒนาเทคโนโลยีทเ่ี ปลี่ยนแปลงจากอดีตอยา่ งสิ้นเชงิ
กิจกรรม ๑๓.๑.๒
เทคโนโลยีแบ่งได้เป็นก่รี ะดบั อะไรบ้าง
