Page 52 - ไทยศึกษา
P. 52
๑๓-42 ไทยศกึ ษา
ภาพท่ี ๑๓.๑๕ ตระพงั หรือสระน้�ำยคุ สโุ ขทัย
ท่ีมา: https://www.tatcontactcenter.com/th/รายละเอียดบทความ/315 สบื ค้นเม่อื ๒๒ ตลุ าคม ๒๕๖๑.
ในปจั จบุ นั ยงั ปรากฏแนวคนั ดนิ จากการทำ� ชลประทานใหเ้ หน็ เปน็ ชว่ งๆ ทเี่ รยี กกนั วา่ ถนนพระรว่ ง
คันดินน้ีท�ำหน้าท่ีเป็นผนังกั้นน้�ำในการขุดคลองชลประทานน�ำน�้ำจากแม่น้�ำปิงท่ีเมืองก�ำแพงเพชร ผ่าน
เมืองบางพาน มาบรรจบกับคลองที่ขุดทางตอนเหนือด้านตะวันตกของเมืองศรีสัชนาลัย ระบายน�้ำตาม
คลองแม่ร�ำพันไปทางตะวนั ออกสู่แมน่ ำ้� ยม แนวคลองน้ีปรากฏในจารกึ เรียกว่า ท่อปู่พระยารว่ ง และเรยี ก
ขานกันมาจนถงึ ทกุ วันนี้ ปจั จุบันแนวล�ำคลองทอ่ ปูพ่ ระยาร่วงต้นื เขนิ และสญู หายไปตามกาลเวลา ราษฎร
ขาดแคลนน�้ำท�ำนา ใน พ.ศ. ๒๕๒๑ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานแผนท่ีแนวคลอง
ทอ่ ทองแดง ซึ่งเป็นแนวเดียวกับทอ่ ป่พู ระยารว่ ง ให้กรมชลประทานด�ำเนนิ การขุดลอกนำ� น้�ำจากแมน่ ำ้� ปิง
ไปยงั เมืองบางพาน จงึ สามารถแกไ้ ขปัญหาการขาดแคลนน้�ำได้
นอกเหนือจากน�้ำฝนแล้ว ชาวเมืองสุโขทัยมีน�้ำอุปโภคบริโภคด้วยระบบการระบายน�้ำ ยังมี
ประโยชนต์ ่อการท�ำนา เปน็ นาเหมืองฝาย โดยไมต่ อ้ งพง่ึ พานำ้� ฝน
ในการท�ำแนวคันดินเพ่ือระบายน�้ำและชักน้�ำเข้าสู่พ้ืนที่ที่ต้องการ รวมทั้งการท�ำเหมืองฝาย
กักเก็บน้�ำต้องอาศัยความรู้และเทคโนโลยีชลประทานที่สะท้อนถึงการส่ังสมภูมิปัญญาไทยที่มีมาเนิ่นนาน
และความรเู้ หล่านม้ี ิได้จ�ำกัดอย่เู ฉพาะในเมอื ง ในแถบชมุ ชนหมบู่ ้านโดยเฉพาะภาคเหนือก็ปรากฏการทำ�
เหมืองฝายและชลประทานพ้ืนบา้ น ซ่งึ จัดการเร่อื งปญั หานำ้� ได้เปน็ อย่างดี
สำ� หรบั พื้นที่ลุม่ น้�ำภาคกลางกลับต้องเผชญิ กบั ปัญหาน�ำ้ ทว่ ม การจดั ระบบน้�ำในพนื้ ที่ดังกลา่ วจะ
เป็นการขุดคลองระบายน้�ำ และขุดคลองเชื่อมแม่น�้ำสายต่างๆ ท้ังเพ่ือประโยชน์ในการเดินทางและการ
กระจายน้�ำเข้าสู่พื้นที่เพาะปลูก ต่อมาเมื่อพ้ืนที่เพาะปลูกและการตั้งแหล่งชุมชนหนาแน่น จนต้องมีการ
ขยายพนื้ ที่ไปสทู่ ีห่ ่างไกลแหลง่ น้ำ� มากข้ึน จึงเกิดปญั หาการขาดแคลนนำ้� ตามมา
