Page 37 - โลกทัศน์ไทย
P. 37
ศาสนาครสิ ต์ในสงั คมไทย 9-27
ความน�ำ
การเผยแผ่ศาสนาคริสต์เข้าสู่สังคมไทยควรแยกพิจารณาตามนิกาย เพราะนิกายโรมันคาทอลิก
(หรอื เรยี กสน้ั ๆ วา่ คาทอลกิ ) มธี รรมทตู (missionary-มชิ ชนั นาร)ี เขา้ มาเผยแผศ่ าสนาตง้ั แตส่ มยั อยธุ ยา
สว่ นนกิ ายโปรเตสแตนต์มีคณะธรรมทตู เขา้ มาในสมยั ตน้ รตั นโกสนิ ทร์
เน่ืองจากคณะธรรมทูตของทั้งสองนิกายเข้ามาในระยะเวลาที่ต่างกันมาก (ราว 300 ปี) ท�ำให้
พัฒนาการของการเผยแผ่ศาสนาของทั้งสองนิกายมีความแตกต่างกันตามสภาพเศรษฐกิจการเมืองและ
สงั คมของยคุ สมยั นน้ั ๆ ดงั นนั้ การแยกพจิ ารณาจะทำ� ใหเ้ ขา้ ใจความเปน็ มาของการเผยแผศ่ าสนาของแตล่ ะ
นิกายไดด้ กี วา่ การพจิ ารณารวมกนั
เรื่องท่ี 9.2.1
นิกายโรมันคาทอลิก
มคี ำ� ศัพทท์ ี่ควรทราบความหมายก่อน คือ
ธรรมทูต (missionary) คอื พระสงฆ์ (priest) หรือนกั พรต (religious) แต่เดมิ เรยี กนักบวช
มีท้ังชายและหญิงที่ไปประกาศศาสนาในดินแดนบุกเบิกใหม่ ก่อนท่ีจะได้รับการประกาศเป็นสังฆมณฑล
ดินแดนที่ธรรมทูตไปท�ำงานนี้ เรียกว่า ดินแดนมิสซัง (mission) ประมุขของดินแดนมิสซังเรียก
พระสังฆราชเกยี รตนิ าม (titular bishop)
สังฆมณฑล (diocese) คอื ดนิ แดนมสิ ซงั ทง่ี านเผยแผศ่ าสนาประสบความสำ� เรจ็ มผี กู้ ลบั ใจมาเปน็
คริสตชนมาก ทางกรุงโรมจะประกาศสถาปนาให้เป็นสังฆมณฑล จากน้ันจะมีการแต่งต้ังพระสังฆราช
(bishop) เป็นประมขุ ดูแลกจิ การตา่ งๆ ของสังฆมณฑล (ดูแผนท่ีสังฆมณฑลต่างๆ ในประเทศไทย)
พระสงฆ์ (priest) คอื ครสิ ตชนท่ีได้รบั ศีลบวช (หรือเรยี กวา่ ศลี บรรพชา) จะอยู่ประจ�ำวดั หรอื
โบสถข์ องสังฆมณฑล อย่ใู ตอ้ าณตั ิของพระสังฆราช บางครงั้ เรยี ก พระสงฆ์พน้ื เมอื ง (diocesan priest)
เพราะเปน็ คนในสงั ฆมณฑลไปบวช
นักพรต (religious) คอื ครสิ ตชนชายหรอื หญงิ ทปี่ ฏญิ าณตนรบั ใชพ้ ระเจา้ และครสิ ตจกั ร โดยการ
ถอื พรตพิเศษมีการรวมกนั เปน็ กล่มุ ตามเปา้ หมาย (เรยี ก “จิตตารมณ์”) เช่น คณะเซนตค์ าเบรียล คณะ
คามิลเลียน คณะเซนตป์ อล เดอ ชารต์ ร คณะเยสอุ ิต คณะพระมหาไถ่ เปน็ ต้น นักพรตดแู ลกจิ การของ
คณะ เช่น โรงเรยี น โรงพยาบาล ภายใต้การดแู ลของอธิการคณะ และคณะนกั พรตตอ้ งอยู่ภายใต้อาณัติ
ของพระสงั ฆราชในสงั ฆมณฑลทค่ี ณะตงั้ และดำ� เนนิ กจิ การตา่ งๆ อยู่ (นกั พรตนเี้ ดมิ ครสิ ตชนคาทอลกิ เรยี กวา่
