Page 21 - การบริการและเผยแพร่สารสนเทศ
P. 21
แหลง่ ช่วยคน้ ควา้ ประเภทสารานุกรม พจนานุกรมและศัพทบ์ ญั ญตั ิ และนามานกุ รม 6-11
1.2 ขอบเขตเนื้อหา (scope) การพิจารณาขอบเขตเน้ือหาของสารานุกรม แบ่งออกได้เป็น 2
ลกั ษณะ คือ การมุ่งเน้นเนอื้ หาวิชาและระดับอายุ
1.2.1 การมุ่งเน้นเนื้อหาวิชา คอื การพจิ ารณาขอบเขตเนอ้ื หาของสารานกุ รม อาจพจิ ารณา
จากเนื้อหาของสารานกุ รมวา่ เน้นหนักดา้ นใด ความสมบรู ณ์ของเน้อื หามีมากน้อยเพียงใด
1.2.2 ระดับอายุ คือ การพิจารณาขอบเขตเนื้อหาของสารานุกรมตามระดับอายุของผู้ใช้
เชน่ สารานกุ รมสำ� หรบั เดก็ และเยาวชน หรอื สารานกุ รมสำ� หรบั ผใู้ หญ่ ความยากงา่ ยของเนอื้ หา ตลอดจน
ภาษาที่ใช้ในการนำ� เสนอขอ้ มลู ควรจะสอดคลอ้ งกบั ระดับอายุของผใู้ ช้สารานุกรม
โดยภาพรวมสารานกุ รมสว่ นใหญจ่ ะมีสอื่ ประกอบที่เหมาะสม เชน่ ภาพประกอบ เสยี ง ฯลฯ เพอื่
เสริมความเขา้ ใจในเนอ้ื หาสาระ
1.3 ความถูกต้องของเน้ือหา (accuracy) สามารถพจิ ารณาจากวตั ถปุ ระสงคใ์ นการจดั ทำ� วา่ เนน้
เนอ้ื หาดา้ นใด หรอื มเี ปา้ หมายในการผลติ สารานกุ รมส�ำหรบั ผใู้ ชร้ ะดบั ใด การน�ำเสนอเนอ้ื หาเปน็ ไปตามท่ี
ระบไุ วใ้ นวตั ถปุ ระสงคห์ รอื ไม่ ภาษาทใี่ ชม้ คี วามเหมาะสมมากนอ้ ยเพยี งใด สงิ่ สำ� คญั อกี ประการหนง่ึ ทค่ี วร
คำ� นงึ ถงึ คอื การนำ� เสนอเนอื้ หาทป่ี ราศจากการแสดงความคดิ เหน็ หรอื อคตเิ กยี่ วกบั เรอ่ื งตา่ งๆ โดยเฉพาะ
เรอ่ื งทยี่ งั ถกเถยี งเปน็ ปญั หาหาขอ้ ยตุ ไิ มไ่ ด้ เชน่ ทศั นคตเิ กยี่ วกบั ความเชอื่ ทางศาสนา การทำ� แทง้ สทิ ธสิ ตรี
การเหยียดผวิ ชนกล่มุ น้อย ตลอดจนความเห็นและข้อมูลเกยี่ วกบั ประเทศโลกที่สาม เปน็ ตน้
1.4 ความทันสมัยของเนื้อหา (currency) พิจารณาได้จากปีท่ีผลิต การปรับปรุงเน้ือหาให้
ทันสมยั อาจทำ� ได้โดยปรับปรงุ หรือผลติ สารานกุ รมชุดใหม่ทง้ั ชดุ หรือเลอื กปรบั ปรุงเฉพาะเลม่ ใดเล่มหน่ึง
ในแต่ละปี ส่วนการปรับปรุงเน้ือหาของสารานุกรมออนไลน์สามารถด�ำเนินการผ่านอินเทอร์เน็ต การ
พิจารณาการปรับปรุงของผจู้ ัดทำ� อาจพิจารณาจากความถใี่ นการปรับปรงุ หรือมีการปรับปรุงเน้อื หาตามที่
ระบไุ วห้ รอื ไม่
1.5 ดรรชนีช่วยค้น (index) ดรรชนเี ปน็ บญั ชีคําหรือวลีทไี่ ดจ้ ดั ทําข้ึนอย่างเปน็ ระบบ ใช้สำ� หรับ
ค้นหาสารสนเทศท่ีปรากฏในสิ่งพิมพ์และส่ืออื่นๆ ดรรชนีเป็นเคร่ืองมือในการเข้าถึงสารสนเทศท่ีต้องการ
ชว่ ยชบ้ี อกตำ� แหนง่ ของหวั ขอ้ เรอ่ื งใหผ้ อู้ า่ นสามารถคน้ หาหวั ขอ้ เรอ่ื งทเ่ี กยี่ วขอ้ งทป่ี รากฏในเอกสารนนั้ ใน
กรณที เ่ี ปน็ สารานกุ รมฉบบั พมิ พ์ สำ� นกั พมิ พผ์ ผู้ ลติ มกั จดั ทำ� ดรรชนชี ว่ ยคน้ เนอ้ื หาภายในเลม่ โดยจดั ทำ� ไว้
ตอนทา้ ยของเลม่ หรอื แยกเปน็ เลม่ ดรรชนตี า่ งหาก มกี ารจดั ทำ� ดรรชนชี ว่ ยคน้ อยา่ งละเอยี ดซง่ึ คำ� ทนี่ ำ� มาทำ�
ดรรชนีอาจเป็นชอื่ คน สถานท่ี เหตกุ ารณ์ หัวขอ้ วิชา หรอื เรือ่ งราวตา่ งๆ มาเรียงตามลำ� ดบั อกั ษรและระบุ
ต�ำแหนง่ เลขหน้าหรอื คอลมั น์ทม่ี ีคำ� ทค่ี น้ หาปรากฏอยู่ ดรรชนีควรมีรายการโยงเร่อื งทีส่ มั พนั ธก์ นั เพ่อื ชว่ ย
ใหผ้ อู้ ่านได้ทราบถงึ สารสนเทศอนื่ ทเ่ี ก่ียวขอ้ ง ในส่วนของสารานุกรมออนไลนจ์ ะมดี รรชนชี ่วยค้นในระบบ
ผใู้ ชส้ ามารถคน้ หาโดยการพมิ พค์ ำ� คน้ ลงในชอ่ งพมิ พค์ ำ� คน้ (search box) และผลการคน้ ควรมลี งิ ก์ (link)
ทีจ่ ะนำ� ไปยังเรือ่ งอ่นื ทเ่ี ก่ยี วขอ้ ง
