Page 44 - ทฤษฎีและการวิจารณ์ภาพยนตร์
P. 44
3-34 ทฤษฎีและการวจิ ารณ์ภาพยนตร์
ท้ังสองกับอนุสาวรีย์นโปเลียน ภาพของประชาชนกระจ้อยร่อยท่ีใช้เชือกพันรอบอนุสาวรีย์สูงใหญ่ของ
พระเจ้าซาร์สแลว้ ลากดงึ ใหล้ ้มลงนน้ั คลา้ ยกบั ฉากทหารเรือขว้างจานและฉากแม่กับรถเข็นลูกนอ้ ยของเธอ
ในเรอื่ ง Battleship Potemkin เพราะใชช้ อ็ ตหลายชอ็ ตเชน่ กนั สำ� หรบั เรอ่ื งนก้ี เ็ พอื่ แสดงภาพของอนสุ าวรยี ์
โคน่ ลงสูพ่ ้นื ในระยะเวลาทเี่ กินจากเวลาจริง แต่หลงั จากนน้ั เม่ืออเล็กซานเดอร์ เคเรนสกี้ เถลิงอำ� นาจ เศษ
ช้ินของอนสุ าวรียไ์ ด้กลบั คืนสูส่ ภาพเดิม (backwards) เปน็ สญั ลกั ษณ์ (symbol) ให้หมายถึงการกลับมา
ของอำ� นาจเผด็จการ
ภาพของเคเรนสกยี้ นื อยบู่ นบนั ไดแลว้ ตดั ตอ่ ดว้ ยภาพของอนสุ าวรยี น์ โปเลยี นในทา่ ทางละมา้ ยกนั
นั้นเป็น montage ทีห่ มายความถึง thesis anti-thesis และ synthesis กลา่ วคือ thesis ก็คือ เคเรนสกี้
ผู้น�ำประเทศ anti-thesis คอื นโปเลยี นสญั ลักษณข์ องผู้ทะนงตัว มอี ำ� นาจเด็ดขาด ทำ� ตามอำ� เภอใจและ
synthesis จงึ เปน็ ความหมายใหมท่ ี่แสดงบุคลกิ ของเคเรนสก้ีว่าเป็นเชน่ นโปเลียนนัน่ เอง
ไอเซนสไตนย์ งั ไดต้ ดั ตอ่ ใหร้ สู้ กึ ถงึ ความนา่ กลวั และนา่ สงสารไปพรอ้ มกนั ในฉากบรเิ วณสะพานชกั
(drawbridge) ท่ีซ่ึงประชาชนท่ีก�ำลังหลบหนีมาจากในเมืองต้องมาข้ามสะพานน้ีเพ่ือกลับบ้านไปยัง
ชานเมือง ภาพของประชาชนและสะพานถูกตัดต่อให้มีความยาวมากกว่าปกติและจังหวะการเคลื่อนไหว
ขัดแย้งกัน (metric and rhythmic montage) เหน็ สะพานถูกชกั ขึน้ ช้าๆ ไม่ให้ประชาชนทก่ี ำ� ลังรบี ร้อน
หนีขา้ มมาได้ มีร่างของเดก็ หญงิ คนหน่งึ อยทู่ ปี่ ลายสะพานทยี่ กสงู ข้นึ ส่วนอีกดา้ นหน่ึงมมี ้าตัวหน่งึ ผูกอยู่
กับรถลาก ทุกครงั้ ทเ่ี ป็นภาพสะพานก�ำลงั ยกสงู ขึ้นช้าๆ คนดูจะเกิดความกังวลใจต่อฝูงชนท่ีหลบหนี มา้
และเดก็ ผหู้ ญงิ จนสะพานยกสงู ขน้ึ เกอื บตง้ั ตรงสะกดั กน้ั การหลบหนโี ดยสน้ิ เชงิ ทนั ใดนน้ั มา้ ซง่ึ อยตู่ รงขอบ
สะพานกห็ ลุดจากรถลากทผ่ี กู มนั ไว้เพยี งหลวมๆ ตกลงไปในแมน่ า้ํ ขณะทรี่ ถลากคว�่ำไหลลงไปทีถ่ นน ใน
ภาพระยะไกลต่อมาจะเห็นร่างของเด็กหญิงร่วงตกลงไปในแม่น้ําอีกคน ในความคิดของไอเซนสไตน์นั้น
สะพานเป็นสัญลักษณ์ของการแบ่งแยกระหว่างศูนย์กลางของเมืองกับท่ีอยู่อาศัยย่านชานเมืองของชนชั้น
กรรมกร (Bohn & Stromgren, 1987, pp. 146-147)
กิจกรรม 3.3.2
ควรไดช้ มภาพยนตรข์ องเซอรไ์ ก ไอเซนสไตน์ เรอื่ ง Strike (1924) Battleship Potemkin (1925)
และ October (1928) แลว้ ศกึ ษาวิธีการตัดตอ่ ของเขา
