Page 58 - ทฤษฎีและการวิจารณ์ภาพยนตร์
P. 58
8-48 ทฤษฎีและการวจิ ารณภ์ าพยนตร์
ภาพยนตรอ์ เมรกิ นั ทถ่ี ูกจดั ใหอ้ ยูใ่ นลกั ษณะน้ี ไดแ้ ก่ ภาพยนตรเ์ รื่อง Citizen Kane (1941) ซง่ึ
เป็นภาพยนตร์แนวชีวประวัติของมหาเศรษฐี เจ้าของหนังสือพิมพ์ โดยเรื่องถูกเล่าผ่านนักข่าวท่ีเข้าไป
คน้ หาความจรงิ ว่าสิง่ ทเี่ คนพดู สุดทา้ ยว่า “rosebud” การเลา่ เรอื่ งในภาพยนตร์จงึ มกี ารดำ� เนินคขู่ นานไป
ระหว่างการค้นหาความจริงของนักข่าว กับเหตุการณ์ชีวิตของเคนในขณะท่ียังมีชีวิตอยู่ผ่านการบอกเล่า
ของคนใกลช้ ดิ แตล่ ะคนทน่ี กั ขา่ วเขา้ ไปคยุ ดว้ ย ชะตากรรมของตวั ละครนน้ั แมเ้ ขาจะประสบความสำ� เรจ็ เรว็
แต่ในช่วงบั้นปลายของชวี ิต ผู้คนกลบั คอ่ ยๆ เดนิ ออกไปจากชีวิตเขา เคนจงึ ต้องอยู่อยา่ งโดดเดยี่ วในทา้ ย
ทสี่ ดุ การจดั องคป์ ระกอบภาพ การใชภ้ าพแบบชดั ลกึ (deep focus) ในภาพยนตรเ์ รอ่ื งนยี้ งั มคี วามโดดเดน่
แสดงถงึ เอกลกั ษณใ์ นการผลิตภาพยนตรข์ องผกู้ ำ� กบั ออรส์ นั เวลล์
ท่ีมา: Ifccenter, 2018. ภาพท่ี 7.12 ภาพยนตร์เรื่อง Citizen Kane
การเล่าเร่ืองแบบหลังสมัยใหม่ (Postmodern narration)
เมื่อเอ่ยถึงการเล่าเรื่องแบบหลังสมัยใหม่ หลายคนคนอาจคิดถึงรูปแบบของการเล่าเร่ืองท่ีมี
การตดั ตอ่ แบบฉบั ไว ใชม้ มุ กลอ้ งและการจดั องคป์ ระกอบภาพแบบแปลกๆ ในการเลา่ เรอ่ื ง แตก่ ารเลา่ เรอื่ ง
แบบหลงั สมยั ใหมใ่ นภาพยนตรไ์ มไ่ ดเ้ ปน็ เชน่ นน้ั การเลา่ เรอื่ งแบบหลงั สมยั ใหมน่ นั้ กม็ ลี กั ษณะเฉกเชน่ เดยี ว
กบั ศิลปะหลังสมัยใหม่ในแขนงอื่นๆ น่ันคือการปฏิเสธความเป็นศูนย์กลาง และอ�ำนาจที่ครอบง�ำในเรื่อง
นนั้ ๆ อยู่ โดยทำ� การรอ้ื ถอน (deconstruct) ระบบคดิ และความเชอ่ื เดมิ ดงั นน้ั แนวทางในการเลา่ เรอื่ งแบบ
หลังสมัยใหมจ่ ึงมีลักษณะทีป่ ฏิเสธการเล่าเรอื่ งแบบคลาสสิกดว้ ย
การเล่าเรื่องตามล�ำดับเวลาก่อนหลังนับเป็นไวยากรณ์หนึ่งท่ีภาพยนตร์แบบหลังสมัยใหม่ลุกข้ึน
มาทา้ ทาย ตัวอยา่ งของการเลา่ เร่ืองในลกั ษณะคอื ภาพยนตรเ์ รือ่ ง Memento (2000) ของ Christopher
Nolan ซ่ึงมีจุดเด่นตรงการเล่าเร่ืองแบบกลับหัวกลับหาง ไม่เรียงตามล�ำดับเวลา กล่าวคือ หากเป็น
ภาพยนตร์ทว่ั ไปการเล่าเรอื่ งจะเรียงตามล�ำดบั เวลา A B C D เร่อื ยไปจนถงึ Z แต่ในภาพยนตรเ์ รอ่ื งน้ี
การเล่าเร่ืองจะเล่าจากเหตุการณ์ต้นเร่ืองท่ีปกติจะเป็นตอนจบของภาพยนตร์ท่ัวไป กล่าวคือ เร่ิมจาก Z
