Page 63 - ทฤษฎีและการวิจารณ์ภาพยนตร์
P. 63
การเลา่ เรอ่ื งในภาพยนตร์ 8-53
ความน�ำ
การเลา่ เร่อื งเป็นทฤษฎที ี่สำ� คญั ในการค้นหาไวยากรณ์ โครงสรา้ งของภาพยนตร์ เช่น การค้นหา
รูปแบบ โครงสร้างการเล่าเรื่องของภาพยนตร์ในแต่ละยุคสมัย ผลงานของผู้ก�ำกับแต่ละคน หรือการเล่า
เรื่องในภาพยนตร์ตระกูลต่างๆ แต่การใช้ทฤษฎีการเล่าเรื่องจะทรงประสิทธิภาพย่ิงขึ้นเม่ือไปผนวกกับ
ทฤษฎอี นื่ ๆ ทจ่ี ะชว่ ยทำ� ใหเ้ ราเขา้ ใจปรากฏการณท์ างสงั คมมากขนึ้ โดยนำ� เอาทฤษฎกี ารเลา่ เรอ่ื งไปประกบ
คู่กับแนวคิดต่างๆ อาทิ แนวคิดเร่ืองภาพตัวแทน (representation) ภาพตายตัว (stereotyping)
อัตลกั ษณ์ (identity) อดุ มการณ์ (ideology) หรืออำ� นาจ (power)
เหตทุ เ่ี รานำ� ทฤษฎกี ารเลา่ เรอ่ื งไปประกบกบั ทฤษฎอี น่ื ๆ เพอื่ ทำ� ความเขา้ ใจปรากฏการณท์ างสงั คม
นนั้ กเ็ พราะเรอื่ งเล่าไม่ไดเ้ ป็นเพยี งส่ือ เปน็ เพียงศิลปะทใ่ี ห้ความบนั เทงิ ความเพลดิ เพลนิ แต่เร่ืองเลา่ นน้ั
ก�ำหนดวิธีคิด วธิ ีการมองโลกของคนเราตอ่ สง่ิ ต่างๆ รอบตวั และเราทุกคนลว้ นสลับบทบาทกันเปน็ ผู้เลา่
และผู้ฟังเรือ่ งเล่าตา่ งๆ ตลอดเวลาอนั เป็นสิง่ ที่สะท้อนใหเ้ ห็นดงั คำ� นิยามการศึกษาการเลา่ เร่อื งท่วี อลเตอร์
ฟิชเชอร์ ได้อธิบายไว้น่ันคือการเล่าเรื่องว่าเป็นการกระท�ำเชิงสัญลักษณ์ไม่ว่าจะเป็นการพูดหรือการ
กระทำ� กต็ ามที่มีลำ� ดับขัน้ ตอน และมีความหมายส�ำหรบั ผู้ทม่ี ีชวี ติ อยู่หรอื อาศยั อยใู่ นเร่ืองน้นั ไมว่ ่าผอู้ าศัย
นนั้ จะเป็นผู้สร้างเร่อื งเล่า ผู้ฟัง หรือผู้ตีความเร่ืองเล่านน้ั กต็ าม ทง้ั น้หี น้าทขี่ องข่าวสารจากเร่อื งเล่าจะเปน็
ตวั ก�ำหนดวถิ ีทางที่เราจะมชี วี ติ อย่ใู นเรื่องเล่าของเรานั่นเอง
ในท่ีนี้เพ่ือให้เห็นความสัมพันธ์ระหว่างการเล่าเร่ืองในภาพยนตร์กับทฤษฎีอ่ืนจะขออธิบายความ
สัมพันธ์ระหว่างการเล่าเรื่องกับทฤษฎี แนวคิดที่ส�ำคัญ 3 ทฤษฎี ได้แก่ ทฤษฎีสัญวิทยา แนวคิดภาพ
ตวั แทน และแนวคิดอุดมการณ์
