Page 161 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 161
การเสริมพ ลังในการส ่งเสริมสุขภาพแ ละก ารป้องกันโรค 5-49
ในการพัฒนาบุคลากรโดยทั่วไปจะดำเนินการด้วยการกำหนดขอบข่ายและแผนการพัฒนาสมรรถนะ โดยกำหนดว่า
จะพัฒนาสมรรถนะด้านใด ด้วยวิธีการใด เพื่อที่จะทำให้บุคลากรมีสมรรถนะที่จำเป็นและสามารถจัดกิจกรรมเสริม
พลังในก ารแก้ป ัญหาช ุมชนได้อย่างมีป ระสิทธิภาพแ ละป ระสิทธิผล เป็นต้น ตัวอย่างวิธีการพัฒนาส มรรถนะบ ุคลากร
มีดังนี้
3.1 การเข้ารับการฝึกอบรมเทคนิคการเสริมพลังชุมชน เช่น หน่วยงานอาจทำโครงการฝึกอบรมโดย
เชิญวิทยากรมาบรรยายแนวคิดการเสริมพลัง ฝึกทักษะการจัดกิจกรรม การวางแผนและประเมินผลการเสริมพลัง
เป็นต้นหรือการส ่งบุคลากรไปเข้าร ับการฝึกอบรมห ลักสูตรก ารเสริมพ ลังท ี่จ ัดโดยสถาบันก ารศึกษาต่างๆ
3.2 การศ กึ ษา/ดงู านช มุ ชนเข้มแ ข็งด า้ นส ุขภาพ โดยไปเรียนร จู้ ากห นว่ ยง านแ ละช ุมชนท ใี่ ชก้ ระบวนการ
เสริมพลังในการพัฒนาสุขภาพ และเกิดการพัฒนาต่อเนื่องจนกลายเป็นชุมชนที่เข้มแข็ง โดยประเด็นที่สามารถ
เรียนรู้คือ กระบวนการเสริมพลัง ภาคเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง ปัจจัยแห่งความสำเร็จ อุปสรรคและแนวทางการแก้ไข
และผลลัพธ์และผ ลกระทบจ ากก ารเสริมพ ลังชุมชน ฯลฯ
3.3 การฝึกป ฏิบัติงานในโครงการต ่างๆ ของอ งค์การ โดยอ าจให้เรียนร ู้จากบุคลากรท ี่มีป ระสบการณ์
ในการเสริมพลังเป็นต้นแ บบ หรือเป็นพ ี่เลี้ยงคอยให้ค ำแนะนำ
3.4 การศ ึกษาจ ากค ู่มือ เอกสาร ตำรา และง านว ิจัยเกี่ยวก ับก ารเสริมพ ลัง ซึ่งจ ะท ำใหไ้ดเ้รียนร ูแ้ นวคิด
แนวทาง และกรณีต ัวอย่างการดำเนินงานและการประเมินผ ลการเสริมพ ลัง
3.5 การพ ฒั นาท กั ษะท จี่ ำเปน็ อ ืน่ ๆ โดยใหโ้ อกาสในก ารป ฏบิ ตั ิ หรอื ฝ กึ ฝนท กั ษะท ชี่ ว่ ยเสรมิ ก ระบวนการ
เสริมพลังให้มีประสิทธิผลยิ่งขึ้น เช่น การฝึกการพูดในที่ชุมชน การพัฒนาทีมทำงานกับชุมชนด้วยการดึงบุคคลที่มี
ความสามารถในด ้านต ่างๆ มาร วมต ัวก ันท ำงาน เป็นต้น
หลังจากก ำหนดขอบข่ายแล้วนั้น จึงนำม าจ ัดทำแผนการพัฒนาโดยกำหนดวัตถุประสงค์ เป้าห มาย ขั้นตอน
ในก ารด ำเนินง าน และแ ผนการดำเนินง านในแ ต่ละขั้นต อนว ่า จะดำเนินก ารเมื่อไร ใครรับผิดช อบ งบป ระมาณท ี่จะใช้
รวมถึงว ิธีการประเมินผล
4. จดั ก จิ กรรมพ ฒั นาส มรรถนะ หรอื จ ดั ก จิ กรรมแ กไ้ ขป ญั หา (Implementation) คือ ขั้นต อนก ารด ำเนินง าน
พัฒนาสมรรถนะตามแ ผนที่ได้กำหนดไว้
5. การจัดการการเปลย่ี นแปลง (Change Management) เมื่อมีก ารพ ัฒนาส มรรถนะท ี่จ ำเป็นให้แก่บุคลากร
และป รบั เปลีย่ นว ธิ กี ารท ำงานแ บบใหม่ จำเปน็ ต อ้ งม กี ารจ ดั การก ารเปลีย่ นแปลงค อื มกี ารก ำกบั แ ละต ดิ ตามส นบั สนนุ ให้
บุคลากรม ีก ารด ำเนินง านต ามแ นวคิดก ารเสริมพ ลัง แก้ไขป ัญหาอ ุปสรรคท ี่อ าจเกิดข ึ้นในก ารด ำเนินง านท ี่ใช้ส มรรถนะ
และวิธีการท ำงานใหม่ต ามแนวคิดก ารเสริมพ ลัง
6. วัดและประเมินผลการสร้างสมรรถนะ (Evaluation and Measurement) เป็นขั้นตอนสุดท้ายที่ต้องมี
การว ัดและป ระเมินผ ลว ่า การพัฒนาสมรรถนะแ ละป รับปรุงการท ำงานที่ผ ่านม าบรรลุผ ลต ามเป้าหมายท ี่ตั้งไว้หรือไม่
เพื่อที่นำไปสู่ก ารป รับปรุงแก้ไขในส่วนที่ย ังไม่บ รรลุผลส ำเร็จ ซึ่งการว ัดแ ละป ระเมินผล อาจด ำเนินก ารได้ทั้งร ะหว่าง
การพ ฒั นา หรอื ห ลงั จ ากส ิน้ ส ดุ โครงการพ ฒั นาส มรรถนะ ควรต ดิ ตามว ดั แ ละป ระเมนิ ผ ลภ ายห ลงั จ ากท บี่ คุ ลากรเสรจ็ ส ิน้
จากก ารพ ัฒนาส มรรถนะแ ล้วกล ับไปป ฏิบัตงิ านในร ะยะห นึ่ง เพื่อจ ะไดท้ ราบว ่า ผูน้ ั้นไดน้ ำส มรรถนะท ีไ่ดร้ ับก ารพ ัฒนา
ไปใช้ในการเสริมพลังกับประชาชนหรือชุมชนเป้าหมายได้มากน้อยเพียงใด วัดผลลัพธ์ของการเสริมพลังชุมชน เช่น
การลดป ัญหาส ุขภาพ สิ่งแวดล้อมที่ด ีขึ้น ความยั่งยืนในการแก้ไขป ัญหา และร ะดับความพึงพ อใจข องกลุ่มเป้าหมาย
ในชุมชนต่อการทำงานตามกระบวนเสริมพลัง รวมทั้งมีการประเมินย้อนกลับว่าในขั้นตอนที่ผ่านมาได้มีการดำเนิน
การอย่างเหมาะส มห รือไม่ มีอ ะไรที่ยังเป็นส ่วนขาดแ ละต้องปรับปรุงพัฒนาเพิ่มเติม เป็นต้น
ลิขสิทธิ์ของมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช
