Page 188 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 188
8-22 การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
2.1.2 ความเจรญิ ข น้ึ เปน็ เมอื ง (Urbanzination or Urban drift) หมายถ งึ การเตบิ โตท างก ายภาพข องพ ืน้ ที่
เขตเมือง (Urban) อันเป็นผลลัพธ์ของการเปลี่ยนแปลงของโลก ความเจริญขึ้นเป็นเมืองยังได้ให้คำจำกัดความโดย
สหประชาชาตวิ า่ เปน็ การเคลือ่ นย า้ ยข องป ระชาชนจ ากเขตช นบท (Rural) เขา้ ไปส เู่ ขตเมอื งด ว้ ยก ารเตบิ โตข องป ระชากร
เท่าๆ กับการอ พยพย ้ายถิ่นเข้าส ู่เขตเมือง สหประชาชาติได้คาดแนวโน้มว่าครึ่งหนึ่งของประชากรข องโลกจะอ าศัยอยู่
ในพื้นที่เขตเมืองในปลาย ค.ศ. 2008 (The Associated Press (February 26, 2008); อ้างถึงใน Wikipedia)
ความเจริญข ึ้นเป็นเมืองเป็นป ัจจัยเสี่ยงท ี่ส ำคัญในก ารร ะบาดข องโรคไม่ต ิดต่อเมื่อเศรษฐกิจเติบโตข ึ้น
และกลายเป็นเมืองท ี่ทันสมัย และป ระชากรอ พยพจ ากเขตช นบทเข้าไปสู่เขตเมือง งานว ิจัยห ลายเรื่องแสดงให้เห็นว ่า
ความเจริญขึ้นเป็นเมืองนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงในอาหารการกินไปสู่การรับเอาอาหารการกินแบบตะวันตกไปปฏิบัติ
(Western Diet) ซึ่งเป็นอ าหารที่ม ีปริมาณโปรตีนจ ากสัตว์ ไขม ัน และน้ำตาลในร ะดับสูง การเปลี่ยนแปลงนี้ม ักเกิด
ร่วมก ับก ารเปลี่ยนแปลงว ิถกี ารด ำเนินช ีวิตร วมถ ึงก ารด ื่มแ อลกอฮอล์ การส ูบบ ุหรี่ และก ารไมอ่ อกก ำลังก าย ซึ่งไปเพิ่ม
ความเสี่ยงของโรคไม่ต ิดต่อในป ระชากร (WHO, 2002)
2.1.3 การส งู ว ยั ข องป ระชากร (Population Aging) ผลท ีเ่ กดิ ข ึน้ ต ามม าอ ย่างห นึ่งข องก ารเปลีย่ นผ า่ นท าง
ประชากร (Population Transition) คอื กระบวนการเปลีย่ นแปลงอ ยา่ งค อ่ ยเปน็ ค อ่ ยไปในโครงสรา้ งอ ายขุ องป ระชากร
ประเทศกำลังพัฒนาหลายประเทศที่กำลังอยู่ในการเปลี่ยนผ่านนี้ประสบกับการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในจำนวน
เด็ก ประชากรว ัยแ รงงาน (15-59 ปี) และผ ู้สูงอายุ (60 ปีขึ้นไป) เกือบทุกประเทศในภ ูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
มีค วามว ิตกก ังวลเกี่ยวก ับโครงสร้างอ ายุข องป ระชากร ยกเว้น ประเทศส าธารณรัฐป ระชาธิปไตยเกาหลี และศรีล ังกา
ดังภาพที่ 8.6 แสดงแ นวโน้มในร ้อยล ะข องป ระชากรอ ายุ 60 ปีขึ้นไป ใน พ.ศ. 2518 – พ.ศ. 2548 (WHO, 2008)
คาดการณ์กันว ่า ใน ค.ศ. 2030 ประชากรท ี่ม ีอายุมากกว่า 60 ปี จะม ีจำนวนม ากกว่าป ระชากรที่ม ีอายุ 15 ปี
โดยม ีก ารเติบโตเร็วท ี่สุดในป ระเทศก ำลังพ ัฒนา อย่างไรก ็ตาม การเปลี่ยนแปลงท างป ระชากรน ี้น ำไปส ู่ก ารเปลี่ยนผ ่าน
ทางวิทยาการระบาด และความสำคัญของโรคต ิดเชื้อกำลังเปลี่ยนไปสู่โรคไม่ติดต่อ หรือโรคเรื้อรัง
13 สปเการาธะหาชลราณีธิปรไัฐตย
11 ศรีลังกา
ไทย
9 พม่า
7 อินเดีย อินโดนีเซีย ภูฏาน
5 บังคลาเทศ
เนปาล
มัลดีฟ ติมอร์เลสเต
3 1975 1985 1995 2005
ภาพท่ี 8.6 แนวโนม้ ในส ดั สว่ น (รอ้ ยล ะ) ของป ระชากรอ ายตุ ง้ั แต่ 60 ปขี น้ึ ไปในภ มู ภิ าคเอเชยี ต ะวนั อ อกเฉยี งใต้ ค.ศ. 1975-2005
ท่ีมา: WHO (2008) Figure 2b. Trends in percentage of population 60 years or older SEAR, 1975-2005, p. 5.
ลิขสทิ ธิ์ของมหาวิทยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธริ าช
