Page 189 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 189
พฤติกรรมวิถีการดำเนินชีวิตที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรคไม่ติดต่อ 8-23
โครงสร้างประชากรในประเทศไทยที่เปลี่ยนไปสู่สังคมผู้สูงอายุ ทำให้ประชากรวัยสูงอายุเพิ่มขึ้น
ประชากรว ัยเด็กแ ละว ัยแ รงงานล ดล ง ภาวะอ นามัยเจริญพ ันธุต์ ่ำ มีส ัดส่วนป ระชากรเด็ก : แรงงาน : ผู้สูงอ ายุ ร้อยละ
20.5 : 67.6 : 11.9 ใน พ.ศ. 2553 คาดแ นวโน้มว ่า จะเพิ่มข ึ้นเป็นร้อยละ 18.3 : 66.9 : 14.8 ในพ.ศ. 2559 ในขณะ
ที่อายุขัยเฉลี่ยข องคนไทยเพิ่มข ึ้นเป็น 75.6 ปี (เพิ่มจ าก พ.ศ. 2549 ชาย 68 ปี หญิง 75 ปี แต่ยังต่ำก ว่าเป้าหมายท ี่
กำหนดไว้ 80 ปี) แต่ม ีปัญหาก ารเจ็บป ่วยด ้วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังเพิ่มขึ้นเช่นก ัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งกลุ่มผู้ส ูงอายุ ใน
พ.ศ. 2551 มีอ ัตรามารับบริการผ ู้ป ่วยในข องผู้ส ูงอายุในอัตราค่อนข ้างส ูงมาก ด้วยโรคความดันโลหิตสูงม ากท ี่สุดใน
อัตรา 7,213 ต่อแสนป ระชากร รองล งมาคือ เบาหวาน ไขมันในเลือดส ูง หัวใจขาดเลือด อัมพฤกษ์อัมพาต ในอัตรา
4,656, 1,909, 1,857 และ 995 ต่อแสนป ระชากร (สำนักนโยบายและย ุทธศาสตร์ สำนักงานปลัดก ระทรวงสาธารณสุข
2552)
2.2 ปัจจยั เสย่ี งท่ปี รบั เปลีย่ นไ ดท้ ่ีพ บร ว่ มก ัน
2.2.1 อาหารก ารก นิ ท ไ่ี มด่ ตี อ่ ส ขุ ภาพ โภชนาการเปน็ ป จั จยั เสีย่ งท ปี่ รบั เปลีย่ นได้ (Common Modfiable
Risk Factors) ของโรคไม่ต ิดต่อเรื้อรัง พร้อมด ้วยห ลักฐ านท างว ิทยาศาสตร์ท ี่ส นับสนุนม ุมม องท ี่ว ่า การเปลี่ยนแปลง
ในอ าหารก ารก นิ แ ละก ารอ อกก ำลงั ก ายม ผี ลกร ะท บต อ่ ส ขุ ภาพต ลอดช วี ติ โรคไมต่ ดิ ตอ่ ไดร้ บั ก ารเชือ่ มโยงก บั ก ารบ รโิ ภค
อาหารท ี่อุดมไปด้วยพ ลังงานส ูง ซึ่งท ำข ึ้นจากแหล่งส ัตว์แ ละอาหารแปรรูป หรือเตรียมด้วยไขมัน เกลือ และน้ำตาลท ี่
เติมเข้าไป
2.2.2 การไม่ออกกำลังกาย การไม่ออกกำลังกายมีความสัมพันธ์กับระดับที่เพิ่มขึ้นของภาวะโรคอ้วน
โรคม ะเรง็ ข องเตา้ น ม โรคม ะเรง็ ข องล ำไส้ใหญส่ ว่ นป ลาย ภาวะก ระดกู พ รนุ ความเครียด ความก งั วล และภ าวะซ ึมเศรา้
การไม่อ อกกำลังกายเป็นสาเหตุซ่อนเร้นท ี่สำคัญอ ย่างหนึ่งของการต ายในโลก การอ อกก ำลังกายในปริมาณปานก ลาง
(ความถี่ ช่วงเวลา และความหนักเบา) มีความสัมพันธ์กับผลดีทางสุขภาพ และสามารถช่วยลดโรคเรื้อรังต่างๆ ที่
เกี่ยวข้องก ับวิถีก ารดำเนินชีวิต
2.2.3 การใช้ยาสูบ การใช้ยาสูบเป็นปัจจัยเสี่ยงที่สามารถปรับเปลี่ยนได้และเป็นสาเหตุของการตาย
ที่สามารถป้องกันได้มากที่สุดปัจจัยหนึ่งในโลก องค์การอนามัยโลกเชื่อว่า มีการตายจำนวน 4 ล้านคนต่อปีจาก
การใชย้ าสูบ ประมาณก ารก นั ว า่ ใน ค.ศ.2030 การส บู บ หุ รจี่ ะค ร่าช ีวิตป ระชาชน 1 ใน 6 คน ทั่วโลก ถ้าแ นวโน้มป ัจจบุ นั
ยังคงดำเนินต่อไป ซึ่งจะรวมประชาชนจำนวน 7 ล้านคนในประเทศกำลังพัฒนาด้วย การใช้ยาสูบมีความสัมพันธ์
กับการตายก่อนวัยอันควรในหมู่ผู้ใช้ โดยเสียชีวิตจากโรคหัวใจและหลอดเลือด (โรคหลอดเลือดสมองและอาการ
หัวใจเฉียบพลัน) เป็นสาเหตุของการตายมากที่สุด ตามด ้วยโรคป อดเรื้อรัง เช่น โรคหลอดลมอักเสบ โรคถุงลมปอด
โป่งพอง โรคม ะเร็งข องป อด เป็นต้น
2.2.4 การดม่ื แอลกอฮอล์อยา่ งไม่เหมาะสม การดื่มอย่างมีความรับผิดชอบ (Responsible Drining)
หมายถึง การดื่มน้อยกว่า 4 แก้วในผู้ชาย และดื่มน้อยกว่า 2 แก้วในผู้หญิง ในช่วง 7 วันที่ผ่านมา ยิ่งไปกว่านั้น
ปัจจัยเสี่ยงท ีป่ รับเปลี่ยนไดด้ ังก ล่าวพ บว ่า เกิดข ึ้นร ่วมก ันภ ายในก ลุ่มป ระชากรเดียวกันแ ละม ปี ฏิสัมพันธซ์ ึ่งก ันแ ละก ัน
ดังตารางท ี่ 8.12
ลขิ สิทธขิ์ องมหาวทิ ยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธิราช
