Page 190 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 190
8-24 การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
ตารางท ่ี 8.12 การพ บร่วมกนั ของปจั จยั เสย่ี งที่ปรบั เปลี่ยนไ ด้แ ละผลกร ะทบข องปัจจัยเหลา่ นั้นต ่อโรคไม่ตดิ ตอ่ ท สี่ ำคัญ
ปจั จัยเส่ียงทป่ี รบั เปล่ยี นได้ โรคหวั ใจและหลอด โรคเบาหวาน โรคมะเร็ง โรคทางเดนิ
เลือด (โรคหวั ใจโคโรนารี X หายใจ (โรคปอด
การสูบบุหรี่ X อดุ กั้นเรือ้ รัง และ
การดื่มสุรา/การดื่มแอลกอฮอล์ที่ และโรคหลอด X X โรคหอบหืด)
เป็นอันตรายต่อสุขภาพ เลือดสมอง) X
อาหารการกินที่ไม่ดีต่อสุขภาพ X
การไม่ออกกำลังกาย X
X XX
X
X
X
ท่มี า: United Nations Economic and Social Council 2005) Table 2 Coexistence of risk factors and their impact on major
NCDs, p. 3.
2.3 ปัจจัยเสี่ยงท่ีปรับเปลี่ยน ประชากรบางคนมีความไวต่อโรคเรื้อรังเพราะยีนที่ถ่ายทอดมาจากพ่อแม่
ตัวอย่างเช่น ชาวแ อฟ ร กิ ันในแ อฟริกาใตม้ โีคเลสเตอรอลในเลือดส ูงในค รอบครัว (Familial Hypercholesterolemia)
เป็นค วามผ ิดป กตทิ างก รรมพันธุท์ ีพ่ บไดย้ ากซ ึ่งม สี ักษ ณะส ำคัญค ือ มโีคเลสเตอรอลช นิดล โิพโปรตีนค วามห นาแ น่นต ่ำ
(LDL) อีกต ัวอย่างในประชากรชาวอ ินเดีย ซึ่งม ีความต ้านทานอ ินซูลินได้มากกว่าก ลุ่มเชื้อชาติอ ื่น และจึงม ีความเสี่ยง
ต่อโรคเบาห วานชนิดท ี่ 2 สูงก ว่า
2.4 ปัจจยั เส่ียงท ต่ี ้องจดั การเรง่ ดว่ น
2.4.1 ความด นั โลหติ ส งู องค์การอ นามัยจ ัดอ ันดับให้ภ าวะค วามด ันโลหิตส ูงเป็นส าเหตุส ำคัญท ี่สุดข อง
การต ายก ่อนว ัยอ ันค วรท ั่วโลก และป ัญหาก ำลังเติบโตข ึ้น ใน ค.ศ. 2025 ประมาณก ันว ่า จะม ีป ระชากรว ัยผ ู้ใหญ่ 1.56
ลา้ นค นท มี่ ชี วี ติ อ ยกู่ บั ภ าวะค วามด นั โลหติ ส งู (http://www.world-heart federation. org/ cardiovascular-health/
cardiovascular-disease-risk-factors/hypertension/) ความด ันโลหิตส ูงเป็นป ัจจัยเสี่ยงท ี่ส ำคัญที่สุดเพียงอย่าง
เดียวของโรคหลอดเลือดสมอง ความดันโลหิตสูงเป็นสาเหตุข องโรคห ลอดเลือดสมองอุดตัน (Ischaemic Strokes)
ประมาณร ้อยล ะ 50 และไปเพิ่มโรคห ลอดเลือดส มองแ ตก (Hemorrhagic Stroke) ความด ันโลหิตส ูงไปก ดดันห ลอด
เลือดของร่างกาย ทำให้หลอดเลือดเกิดการอุดตันหรืออ่อนแอลง ลักษณะเช่นนี้อาจนำไปสู่หลอดเลือดแคบลงทำให้
หลอดเลือดมีโอกาสจะอุดตันจากการจับตัวเป็นก้อนของเลือด หรือของชิ้นส่วนเล็กน้อยของไขมันที่แยกออกมาจาก
เนื้อเยื่อที่บุผนังหลอดเลือด
2.4.2 กลโู คสในเลอื ดเพิม่ ส ูงขน้ึ โรคเบาห วานป ระเภทท ี่ 2 รู้จักกันว่าเป็นโรคเบาห วานท ี่ไม่พึ่งอินซูลิน
(Non-Insulin-Dependent Diabetes Mellitus; NIDDM) หรือโรคเบาห วานที่เกิดขึ้นในวัยผู้ใหญ่ (Adult-Onset
Diabetes) เกิดข ึ้นเมื่อผ ู้ป ่วยผ ลิตอ ินซูลิน แต่ไม่เพียงพ อ หรือร ่างกายข องผ ู้ป ่วยไม่ได้ใช้อ ินซูลินท ี่ต นผ ลิต แม้ว่าโรค
เบาห วานประเภทที่ 2 มักเกิดในผู้ใหญ่ แต่จำนวนของเด็กแ ละวัยรุ่นท ี่กำลังเพิ่มขึ้นซึ่งมีน้ำหนักตัวมากเกินป กติกำลัง
พัฒนาโรคเบาหวานประเภทท ี่ 2
2.4.3 ไขมันในเลือดผิดปกติ โคเลสเตอรอลในเลือดสูงประกอบด้วย ภาวะไขมันในเลือดสูง (Hyper-
lipidaemia) ซึ่งหมายถึง ความเข้มข้นในระดับสูงของไขมันในเลือดทั้งหมด การบริโภคอาหารที่มีไขมันอิ่มตัวและ
ลขิ สทิ ธขิ์ องมหาวิทยาลัยสุโขทยั ธรรมาธริ าช
