Page 252 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 252
9-6 การส่งเสริมสุขภ าพและก ารป ้องกันโรค
เรือ่ งท ่ี 9.1.1
แนวคดิ ของก ารส อ่ื สารด้านส ุขภาพ
การสื่อสารม าจากภ าษาละตินว่า Communis ซึ่งมีความห มายต รงกับค ำว่า Common แปลว ่า ความร ่วมมือ
กันหรือความคล้ายคลึงกัน การสื่อสาร จึงหมายถึง “การกระทำของคนเราที่มุ่งสร้างความร่วมมือกันหรือคล้ายคลึง
กัน นั่นคือ การพยายามแลกเปลี่ยนข่าวสาร ความค ิดและท ัศนคติซึ่งกันแ ละกัน โดยอาศัยความสัมพันธ์ของท ั้งสอง
ฝ่ายเป็นท ี่ต ั้งเพื่อให้เกิดค วามเข้าใจต รงกัน”
อริสโตเติล (Aristotle 384-322 BC) ได้ให้ค วามหมายข องการส ื่อสารว ่า หมายถึง การแ สวงหาแรงจูงใจทุก
รูปแบบ
ชแรมม์ (Schramm, 1974) กล่าวว่า “การสื่อสาร หมายถึง กระบวนการแลกเปลี่ยนข่าวสารที่เกิดขึ้นโดย
การถ ่ายทอดสารจากบ ุคคลฝ่ายหนึ่ง ซึ่งท ำห น้าที่ส่งส ารผ ่านสื่อหรือช่องท างต ่างๆ ไปย ังผู้รับสารโดยมี วัตถุประสงค์
อย่างใดอ ย่างห นึ่ง”
ยอร์จ มิลเลอร ์ (Goorge A. miller, 1951) ให้ความหมายข องก ารสื่อสารว ่า เป็นการถ่ายทอดข่าวสารจ ากท ี่
หนึ่งไปยังอีกท ี่ห นึ่ง
แชนน อนและวีเวอร์ (Shannon & Weaver, 1949) กล่าวว ่า “การสื่อสาร หมายถ ึง กระบวนก ารท ุกๆ อย่าง
ที่จิตใจของคนคนหนึ่ง อาจมีผลต่อจิตใจของคนอีกคนหนึ่ง การสื่อสารจึงไม่ได้หมายความเพียงแต่การเขียนและ
การพูดเท่านั้น แต่ร วมถึงด นตรี ภาพการแสดงและพ ฤติกรรมท ุกพฤติกรรมของม นุษย์อ ีกด้วย”
สุมน อยูส่ ิน (2527) กล่าวว ่า การส ื่อสาร (Communication) หมายถ ึง กระบวนการแ ลกเปลี่ยนข ้อมูล ข่าวสาร
ระหว่างบุคคลต ่อบุคคลหรือบุคคลต่อก ลุ่ม โดยใช้สัญลักษณ์ สัญญาณ หรือพฤติกรรมที่เข้าใจกัน
โดยสรุป การสื่อสารมีความหมายครอบคลุมทั้งการใช้ภาษา การไม่ใช้ภาษา ตลอดจนการใช้สัญลักษณ์ใน
ก ารถ่ายทอดค วามรู้ ความคิด ประสบการณ์ข องตน ไปยังบ ุคคลอื่นๆ และการร ับเอาค วามร ู้ ความคิด ประสบการณ์
จากบุคคลอื่นๆ มาเป็นความร ู้ และปรับปรุงพฤติกรรมของตนเอง
1. ความหมายของการสอ่ื สารด้านสขุ ภาพ
จากความหมายของการสื่อสาร ได้มีการนำมาประยุกต์ใช้ในการดูแลสุขภาพ และมีผู้ให้ความหมายของ
การสื่อสารด้านสุขภาพ (Health Communication) ดังนี้
การสื่อสารด้านสุขภาพ หมายถึง การเผยแพร่ข้อมูลข่าวสาร ความรู้ด้านสุขภาพผ่านสื่อต่างๆ เพื่อให้กลุ่ม
เปา้ ห มายแ ละป ระชาชนท ัว่ ไปไดร้ บั ร ู้ สนใจ ตระหนกั แ ละม พี ฤตกิ รรมท ถี่ กู ต อ้ งเหมาะส มไมเ่ กดิ ภ าวะเสีย่ งในก ารเกดิ โรค
(วาสนา จันทร์ส ว่าง 2550)
การสื่อสารด้านสุขภาพ หมายถึง การดำเนินงานเพื่อการสื่อสารสองทางระหว่างผู้รับสารและผู้ส่งสาร เพื่อ
เปิดโอกาสให้ป ระชาชนเข้าถ ึงข ้อมูลด ้านส ุขภาพได้ง ่ายแ ละท ั่วถ ึง มีก ารจ ัดการแ ลกเปลี่ยนค วามร ู้แ บบม ีส ่วนร ่วมในห มู่
ประชาชน (แผนง านว ิจัยแ ละพ ัฒนาระบบสื่อสารส ุขภาพสู่ป ระชาชน สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข อ้างใน พนา ทองมี
และเพ็ญพ ักตร์ เตียวส มบูรณ์ก ิจ 2552)
ลขิ สิทธข์ิ องมหาวทิ ยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธิราช
