Page 253 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 253
การส ื่อสารด ้านสุขภาพและความร ู้ค วามสามารถด ้านสุขภาพ 9-7
โดยส รุป การส ื่อสารด ้านสุขภาพเป็นการส ื่อสารในงานส่งเสริมสุขภาพโดยว ิธีการเผยแ พร่ข้อมูลด้านสุขภาพ
ผ่านสื่อต่างๆ เช่น การใช้ส ื่อสารมวลชน การใช้สื่อผสมส ื่อนวัตกรรม การจัดก ิจกรรม ต่างๆ เป็นต้น เพื่อให้ประชาชน
หรือก ลุ่มเป้าห มายได้รับรู้ข้อมูล สนใจ ตระหนัก เกิดจ ิตสำนึกในการป ฏิบัติต นให้เกิดสุขภ าพที่ด ี รวมทั้งส ่งเสริมให้
บุคคล ชุมชน สังคม ร่วมคิด ร่วมสร้าง ร่วมทำ ในการส่งเสริมสุขภาพ เพื่อให้มีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ
อย่างยั่งยืน
2. การส ื่อสารดา้ นสุขภาพเป็นก ลยทุ ธท์ ส่ี ำคญั ในก ารให้สุขศกึ ษาแ ละก ารส ่งเสริมสขุ ภาพ
การส่งเสริมสุขภาพที่ดีในปัจจุบันต้องอาศัยความร่วมมือ ร่วมแรง และร่วมใจของประชาชนในชุมชนอย่าง
เป็นร ูปธรรม ตั้งแต่การหาปัญหา การจัดลำดับความส ำคัญของป ัญหา การตัดสินใจ การว างแผน และก ารด ำเนินการ
ในการแก้ไขปัญหาเพื่อให้บุคคลและชุมชนมีสุขภาพที่ดีกว่าเดิม ทำให้บุคคลและชุมชนมีความรู้สึกเป็นเจ้าของ เพื่อ
ยกระดับการช่วยเหลือตนเอง ส่งเสริมให้ชุมชนเข้มแข็ง ทั้งนี้บุคคลและชุมชนจะต้องเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร มีโอกาส
เรียนร ู้ และม แี หล่งท ุนส นับสนุนอ ย่างส ม่ำเสมอแ ละต ่อเนื่อง โดยเฉพาะก ารใหข้ ้อมูลข ่าวสารแ ละก ารศ ึกษาด ้านส ุขภาพ
ซึ่งเป็นการพ ัฒนาบุคคล ชุมชน และสังคมให้มีสุขภาพที่ด ี
การให้สุขศึกษา หมายถึง การให้ข้อมูลเพื่อให้เกิดการพัฒนาปรับเปลี่ยนหรือสร้างเสริมพฤติกรรมสุขภาพ
ของประชากรกลุ่มเป้าหมายให้มีพฤติกรรมในทางที่จะก่อให้เกิดสุขภาพดี มีพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์
(ประภาเพญ็ สวุ รรณ 2536) การส ือ่ สารเปน็ ห วั ใจส ำคญั ในก ารใหส้ ขุ ศกึ ษา เพราะก ารส ือ่ สารน ัน้ ไมเ่ พยี งแ ตจ่ ะช ว่ ยใหเ้ กดิ
ความก ระจ่างเรื่องข องส ุขภาพแ ละก ารรักษาพยาบาลเท่านั้น ยังเป็นส ิ่งกระตุ้น หรือช ักจูงให้บ ุคคลและช ุมชนก้าวหน้า
ไปส ู่ระดับส ุขภาพท ี่ดีก ว่าอีกด ้วย การส่งข ่าวสารอ ย่างต่อเนื่องนับว ่า เป็นส ิ่งสำคัญ การส ื่อสารไม่เพียงแต่ส ื่อสารผ่าน
การเขียนเท่านั้น แต่เป็นการกระทำผ่านการสนทนา การอภิปรายกลุ่ม วิทยุโทรทัศน์ ละคร ภาพยนตร์ ดนตรี วิทยุ
ชุมชน หรือสื่อสารทางโลกไซเบอร์ อินเทอร์เน็ต ฯลฯ การสื่อสารเกิดข ึ้นทุกหนท ุกแห่ง ทั้งภ ายในบ้าน โรงเรียน สถาน
ที่ท ำงาน มหาวิทยาลัย สมาคมศาสนาแ ละสถานท ี่ท ุกแห่งท ี่ประชาชนมาพ บกัน
จากที่กล่าวมา อาจสรุปได้ว่า การสื่อสารด้านสุขภาพเป็นหัวใจสำคัญในการเผยแพร่ข้อมูลด้านสุขภาพและ
พัฒนาการงานทางด้านสุขภาพสู่ประชาชน ถ้าประชาชนไม่สามารถเข้าถึงข้อมูลหรือได้รับข้อมูลสุขภาพน้อยจะทำให้
ไม่สามารถเข้าถึงแหล่งให้บริการด้านสุขภาพ ประชาชนขาดความรู้ความเข้าใจเรื่องของภาวะสุขภาพ ไม่เข้าใจใน
การป้องกันโรค ย่อมส่งผลให้มีพฤติกรรมสุขภาพที่ไม่เหมาะสม ทำให้เกิดภาวะเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาสุขภาพ การ
เลือกวิธีการส ื่อสาร ผู้ส ่งส ารที่เป็นน ักว ิชาการสาธารณสุขต้องเลือกให้ต รงก ับกลุ่มเป้าหมาย เพื่อให้ป ระชาชนมีสุขภาพ
ดี ดังค ำข องอ งค์พ ระส ัมมาสัมพ ุทธเจ้าท ี่ว ่า “ความไม่มีโรคเป็นล าภอ ันป ระเสริฐ” การส ื่อสารเปรียบเสมือนส ะพานท ี่น ำ
เอาอ งค์ความร ู้ความส ามารถด้านสุขภาพไปสู่ประชาชน หรือกลุ่มเป้าหมายได้ ซึ่งองค์กรสุขภาพข องแคนาดา (Health
Canada, 1999) ได้ย อมรับว ่า ความร ู้ความสามารถด้านส ุขภาพ (Health Literacy) เป็นตัวท ำนายส ถานะก ารม ีงาน
ทำ การเข้าม ีส ่วนร่วมก ันของช ุมชน และสภาวะส ุขภาพ รวมทั้ง เป็นตัวท ำนายค วามสำเร็จท ี่ดีข องการพัฒนาชาติด้วย
ดังน ั้น การส ื่อสารด้านส ุขภาพจึงม ีค วามสำคัญส ำหรับบ ุคคลแ ละสังคมเป็นอย่างมาก
3. ความสำคญั ของก ารส อื่ สารด า้ นสุขภาพในงานส าธาณส ขุ
ปัจจุบันก ารส ื่อสารด ้านส ุขภาพม ีความส ำคัญม ากยิ่งขึ้น เนื่องจากก ารส ื่อสารที่ไม่เข้าใจกัน การส ื่อสารที่ผิด
พลาด เป็นเรื่องที่อาจทำให้เกิดอันตรายต่อชีวิต ปัจจุบันมีการร้องเรียนและฟ้องร้องเกิดขึ้นอย่างมากมาย เกี่ยวกับ
บริการท างการแ พทย์ นายแพทย์ส มศักดิ์ โล่ห ์เลขา นายกแ พทยสภา กล่าวว ่า แต่เดิมสถิติก ารร้องเรียนม ีไม่มากนัก
ในป ี 2535-2541 อยู่ท ี่ป ระมาณ 33-106 ราย แต่ห ลังจ ากปี 2542 มีการฟ้องร ้องเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ต่อมาม ีหน่วยง านช ่วย
ลิขสทิ ธ์ขิ องมหาวทิ ยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธริ าช
