Page 133 - การผลิตสัตว์
P. 133
การผลิตสัตว์เศรษฐกิจอื่นๆ 11-5
เรื่องท่ี 11.1.1
ความร ู้ทั่วไปเกย่ี วกับก ารเล้ียงแ พะ
ประเทศไทยมีการเลี้ยงปศุสัตว์หลายประเภท โดยแบ่งเป็นกลุ่มของปศุสัตว์หลักที่มีเกษตรกรเลี้ยงจำนวน
มาก ได้แก่ ไก่เนื้อ ไก่ไข่ สุกร โคเนื้อ และโคนม ในส ่วนของป ศุสัตว์ท ี่มีเกษตรกรเลี้ยงแ ต่ไม่มากนัก ได้แก่ เป็ดไข่
เป็ดเนื้อ กวาง แพะ แกะ นกกระทา กระต่าย และไก่พื้นเมือง ซึ่งการเลี้ยงปศุสัตว์กลุ่มนี้ยังม ีปริมาณก ารเลี้ยงไม่มาก
นัก ผลผลิตที่ได้ยังมีปริมาณไม่มาก บางครั้งผู้เลี้ยงมีการรวมกันเป็นกลุ่มของผู้เลี้ยงปศุสัตว์แต่ละชนิดเพื่อร่วมกัน
ดำเนินธุรกิจ เช่น สหกรณ์กวางแห่งประเทศไทย จำกัด เป็นการรวมกลุ่มของเกษตรกรผู้เลี้ยงกวาง เป็นต้น ใน
หน่วยนี้จะกล่าวถึงสัตว์เศรษฐกิจที่น่าสนใจ 3 ชนิด คือ แพะ นกกระทา และไก่พื้นเมือง โดยในตอนที่ 11.1
จะกล่าวถึงการผลิตแพะ สำหรับการผลิตนกกระทาและไก่พื้นเมืองจะได้กล่าวต่อไปในตอนที่ 11.2 และ 11.3 ตาม
ลำดับ
แพะเป็นสัตว์เคี้ยวเอื้องขนาดเล็ก มีระบบการย่อยอาหารเหมือนกับกระบือและโค สามารถใช้ประโยชน์
จากอาหารหยาบได้ดี ประวัติเกี่ยวกับการเลี้ยงแพะในประเทศไทยนั้น หลวงสุวรรณวาจกกสิกิจ (อ้างถึงโดย วินัย
ประลมพ์กาญจน์ 2542) ได้กล่าวว่า แพะที่เลี้ยงในประเทศไทยแต่เดิมเข้าใจว่าเป็นแพะเลือดอินเดีย บางคนเรียก
ว่า “แพะบังกาลา” มีลักษณะเขาหน้าโค้ง หูยาว หูตก ปัจจุบันไม่พบแพะพันธุ์นี้เนื่องจากมีการผสมพันธุ์กับแพะ
พันธุ์อื่นๆ ต่อมามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ได้สั่งแพะนมพันธุ์ซาเนน (Saanen) เข้ามาเลี้ยงที่เกษตรกลางบางเขน
โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมให้คนไทยได้บริโภคน้ำนมที่มีคุณค่าทางอาหารสูง อีกยังมีการเลี้ยงแพะเพื่อการ
บริโภคเนื้อ แต่ปรากฏว่าการเลี้ยงแพะกลับไม่สามารถส่งเสริมให้เป็นอาชีพหลักได้ เพราะคนไทยไม่นิยมบริโภคทั้ง
เนื้อและน้ำนมแพะ เนื่องจากมีกลิ่นสาบ ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะของแพะ อีกทั้งในการเริ่มส่งเสริมให้เลี้ยงแพะนั้น
เป็นช่วงร ะยะเวลาใกล้เคียงกับก ารส่งเสริมการเลี้ยงโคนม และคนน ิยมบริโภคน้ำนมที่ได้จากโคนมม ากกว่า
การเลี้ยงแพะในปัจจุบันจะนิยมเลี้ยงในจังหวัดภาคใต้และในกลุ่มของชาวมุสลิม ทั้งนี้เนื่องจากการ
นิยมบริโภคเนื้อ นอกจากนี้แพะยังมีความสำคัญต่อการประกอบพิธีกรรมทางศาสนาของชาวมุสลิม เช่น วันรายอ
วันเมาลิค ทำบุญฮัญยี ทำบุญเกิดบุตรชายหญิง เป็นต้น โดยเฉลี่ยชาวมุสลิมแต่ละละคนจะต้องใช้แพะ 1–2 ตัว/ปี
(เอกชัย พฤกษ์อ ำไพ 2547)
1. ขอ้ ดขี องก ารเลี้ยงแพะ
แพะเป็นสัตว์ที่มีขนาดเล็ก เลี้ยงง่าย กินอาหารได้แทบทุกชนิด ขยายพันธุ์ได้เร็ว สามารถปรับตัวให้เข้ากับ
สภาพภูมิอากาศของประเทศไทยได้ดี การลงทุนในการเลี้ยงไม่สูงมากนัก สามารถเลี้ยงเพื่อประกอบเป็นอาชีพได้
ซึ่งส ามารถส รุปข ้อดีข องการเลี้ยงแพะ ได้ด ังนี้
1.1 แพะเป็นสัตว์ที่มีอายุการให้ผลผลิตเร็ว มีอายุการเป็นหนุ่มสาวเร็ว สามารถผสมพันธุ์และตั้งท้องได้
ตั้งแต่อายุป ระมาณ 7 เดือน ระยะเวลาตั้งท้องเพียง 5 เดือนห รือป ระมาณ 151 วัน
1.2 แพะสามารถกินอาหารได้หลายชนิด ไม่เลือกกินอาหาร อาหารหลักของแพะ คือ อาหารหยาบ ได้แก่
หญ้า และใบไม้ต่างๆ เหมือนกับโคและกระบือ แต่แพะมีความสามารถในการแทะเล็มพืชได้ดีกว่าโคและกระบือ
นอกจากน ี้แ พะยังสามารถป รับต ัวและดำรงชีวิตได้ดีแทบทุกส ภาพภูมิประเทศ
ลขิ สิทธข์ิ องมหาวทิ ยาลยั สุโขทยั ธรรมาธิราช
