Page 332 - ความรู้ทั่วไปเกี่ียวกับบรรจุภัณฑ์
P. 332
15-10 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับบรรจุภัณฑ์
ผู้ผลิต
ผู้สนับสนุน ผู้บริโภค
ผู้ย ่อยสลาย
ภาพท่ี 15.4 วฏั จกั รข องส่งิ ม ีช ีวิตแ ละส ง่ิ แวดล้อมในระบบนิเวศ
เมื่อระบบน ิเวศอ ยู่ในสมดุล ระบบก็ส ามารถอ ยู่ได้อย่างย ั่งยืน แนวคิดเกี่ยวก ับวัฏจักรหรือว งจรชีวิตจึงเป็น
แนวคิดที่นำมาใช้เพื่อพัฒนาบรรจุภัณฑ์ที่ยั่งยืนด้วย โดยนิยาม ลักษณะ และขั้นตอนการประเมินวัฏจักรชีวิต มี
รายละเอียดส ำคัญ ดังนี้
1. นิยามและลกั ษณะการประเมนิ ว ัฏจกั รช วี ิต
ตามคำน ิยามขององค์การพ ิทักษ์สิ่งแวดล้อมแ ห่งประเทศส หรัฐอเมริกา (United States Environmental
Protection Agency: USEPA) ระบุว่าการประเมินว ัฏจักรชีวิต (Life Cycle Assessment: LCA) หรือการว ิเคราะห์
วัฏจักรชีวิต (life cycle analysis) เป็นว ิธีก ารที่ใช้ประเมินผ ลกร ะทบทางส ิ่งแวดล้อมท ี่เกี่ยวข้องก ับกระบวนการผ ลิต
ของอ ุตสาหกรรมตั้งแต่ข ั้นตอนเริ่มต้น คือ การจัดหาว ัตถุดิบจ ากท รัพยากรบนโลกไปจ นถึงขั้นตอนก ารนำส ิ่งท ี่เหลือ
กลับส ู่โลก จากน ิยามดังกล่าว ท ำให้ม ีการประเมินวัฏจักรชีวิตที่เกิดข ึ้น 2 แบบ คือ แบบต ั้งแต่เกิดจนตาย (cradle-to-
grave) และแ บบตั้งแต่เกิดจ นเกิดใหม่ (cradle-to-cradle)
1.1 การป ระเมนิ ว ฏั จกั รช วี ติ แ บบไ มค่ รบว งจรห รอื แ บบต งั้ แตเ่ กดิ จ นต าย ลกั ษณะก ารป ระเมนิ ว ฏั จกั รช วี ติ แ บบ
นี้เป็นแ บบเริ่มแ รกโดยผลก ารประเมินวัฏจักรช ีวิตด ังก ล่าว อาทิ ในกรณีของบรรจุภัณฑ์ เริ่มตั้งแต่ว ัตถุดิบจากแ หล่ง
วัตถุดิบ ผ่านก ระบวนการผ ลิตไปจ นถึงก ารแปรรูปเป็นบ รรจุภ ัณฑ์ การบ รรจุส ินค้าในบ รรจุภ ัณฑ์ การต ลาด การขนส่ง
การข าย หรือจำหน่ายไปย ังลูกค้า การใช้ส ินค้า การใช้ซ้ำ การรีไซเคิลหรือการก ำจัดของเสีย และการทิ้งซากบรรจุภ ัณฑ์
ของล ูกค้า ดังภ าพท ี่ 15.5 ลักษณะก ารป ระเมินว ฏั จกั รช ีวติ แ บบต ั้งแตเ่กดิ จ นต าย จะพ จิ ารณาผ ลกร ะท บท ีเ่กิดข ึ้นต ลอด
วัฏจักรชีวิต รวมทั้งวัตถุดิบแ ละพลังงานที่ใช้ ลักษณะดังกล่าวช ่วยให้ทราบว ่า มีผลกระท บต่อส ิ่งแ วดล้อม ในแต่ละ
ขั้นตอนมากน้อยอย่างไร แต่ลักษณะวัฏจักรชีวิตแบบนี้ยังไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร เพราะส่งผลให้เกิดการลดลง
ของทรัพยากรธรรมชาติ เมื่อเทียบกับแบบตั้งแต่เกิดจ นเกิดใหม่
ลิขสทิ ธิข์ องมหาวทิ ยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธริ าช
