Page 8 - ความรู้ทั่วไปเกี่ียวกับบรรจุภัณฑ์
P. 8
1-6 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับบรรจุภัณฑ์
เรอ่ื งที่ 1.1.1
ความเปน็ มาข องบ รรจภุ ณั ฑ์
บรรจุภัณฑ์ไม่ใช่สิ่งที่ค้นพบใหม่ แต่เกิดขึ้นตั้งแต่เริ่มมีมนุษย์ในโลกนี้และมีวิวัฒนาการอย่างต่อเนื่องโดย
มีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดกับการเปลี่ยนแปลงทางสังคม วิถีชีวิต เศรษฐกิจ ขนมธรรมเนียม ประเพณี การศึกษา
บทบาทแ ละร ปู แ บบข องบ รรจภุ ณั ฑท์ เี่ ปลีย่ นแปลงไปในร อบร อ้ ยป ที ผี่ า่ นม า สะทอ้ นใหเ้ หน็ ค วามก า้ วหนา้ ข องอ ารยธรรม
ในสังคม โดยบรรจุภัณฑ์มีวิวัฒนาการที่จำแนกตามยุคสมัยได้เป็น 3 กลุ่ม คือ บรรจุภัณฑ์ยุคโบราณ บรรจุภัณฑ์
ยุคเริ่มแรกห รือยุคห ลังป ฏิวัติอ ุตสาหกรรม และบรรจุภัณฑ์ยุคปัจจุบัน
1. บรรจภุ ัณฑย์ คุ โบราณ
ในส มัยโบราณกาล คนเรายังอ าศัยอยู่ในถ้ำ มีค วามจ ำเป็นต ้องเก็บถนอมอาหาร เช่น เนื้อสัตว์ที่ล ่าได้ สำรอง
ไว้บริโภคในช่วงที่ขาดแคลนอาหาร บรรจุภัณฑ์ในยุคนี้จึงเริ่มเกิดขึ้นจากการนำใบไม้หรือหนังสัตว์มาห่ออาหาร เมื่อ
เวลาล ่วงเลยผ ่านไปจ นม าถ ึงย ุคท ี่ค นม าร วมต ัวอ าศัยอ ยู่ด ้วยก ัน เริ่มเป็นช ุมชนท ี่ใหญ่ข ึ้นแ ละม ีห ลายช ุมชน มีก ารป ลูก
พืชแ ละเลี้ยงส ัตวท์ ีใ่ชเ้ป็นอ าหาร เมื่อผ ลผลิตอ าหารท ีไ่ดเ้ริ่มม มี ากเกินค วามต ้องการ จึงม กี ารแ ลกเปลี่ยนร ะหว่างช ุมชน
และก ลายม าเป็นจ ุดก ำเนิดข องค วามต ้องการบ รรจุภ ัณฑ์เพื่อก ารขนส่ง บรรจุภ ัณฑ์ร ูปแ บบใหม่ ๆ จึงเริ่มท ยอยเกิดข ึ้น
เช่น ตะกร้าห วาย ลังไม้
ในราว 9,500 ปีก่อนพุทธกาล มีการเริ่มใช้บรรจุภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาและเครื่องปั้นเซรามิกขึ้นในบริเวณ
จักรวรรดิกรีกทีป่ ัจจุบันเป็นป ระเทศก รีซ โดยพ ัฒนาม าจ ากบ รรจุภ ัณฑ์ด ินป ั้น ต่อม าร าว 2000 ปกี ่อนพ ุทธกาล เริ่มเกิด
ภาชนะแก้วข ึ้นในย ุคเมโสโปเตเมีย ซึ่งป ัจจุบันอ ยู่ในเขตแดนบริเวณประเทศอ ิรัก แต่ภาชนะแ ก้วในย ุคน ั้นแ ปรรูปจ าก
แกนท่อกลวง (core–formed) หรือแ กนห ่อหุ้มด้วยน ้ำแก้วไว้ด้านหนึ่ง แล้วข ึ้นรูปเป็นกร ะบอกแ ก้ว และวิวัฒนาการ
ต่อมาเป็นเทคนิคการเป่าขึ้นรูปแก้ว (glass blowpipe) ที่เริ่มเกิดขึ้นในกรุงเยรูซาเล็มในยุคโรมันเรืองอำนาจ
ประมาณ 50 ปีก่อนคริสตกาลหรือราว พ.ศ. 500 และได้รับความนิยมมากในยุคโรมันเรืองอำนาจในย ุคที่อารยธรรม
กรีกเฟื่องฟ ู เริ่มเกิดบ รรจุภ ัณฑ์ด ินป ั้นท ี่เรียกว ่า แอมฟอรา (amphora) สำหรับใช้บรรจุน ้ำมันมะกอก พร้อมกับก าร
กำเนิดฉ ลาก เพราะมีก ารป ั๊มบอกส ถานที่ผลิตแ ละผู้รับผิดชอบบนบ ริเวณผ ิวนอกของบรรจุภัณฑ์ดินปั้นแอมฟอรา
ก. ภาชนะกระบอกแก้ว ข. บรรจุภ ัณฑ์ดินปั้นแ อมฟอ รา
ภาพท ี่ 1.1 บรรจภุ ณั ฑ์ยคุ โบราณก อ่ นค ริสตกาล
ทมี่ า: Soroka, Walter. Fundamentals of Packaging Technology. 4th ed. p. 5.
ลขิ สิทธข์ิ องมหาวิทยาลัยสุโขทยั ธรรมาธิราช
