Page 10 - ความรู้ทั่วไปเกี่ียวกับบรรจุภัณฑ์
P. 10
1-8 ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับบรรจุภัณฑ์
3. บรรจุภณั ฑใ์ นยคุ ปจั จบุ นั
บรรจุภัณฑ์ในยุคปัจจุบันมีจุดกำเนิดมาจากการเปลี่ยนช่องทางการจัดจำหน่ายสินค้าขายปลีกจากที่เคยวาง
ขายในร้านขายของชำมาเป็นแบบบริการตัวเอง (self–serve) อาทิ ร้านสะดวกซื้อหรือซูเปอร์มาร์เก็ตขนาดใหญ่ โดย
เริ่มจ ากร้าน Piggly Wiggly ในม ลรัฐเทนเนสซี ประเทศส หรัฐอเมริกา ที่เริ่มป ฏิวัติการข ายป ลีกใน พ.ศ. 2459 (ค.ศ.
1916) จากร้านขายของชำมาเป็นร้านแบบบริการตัวเอง (self–serve) ที่มีสินค้าวางขายบนชั้นเป็นพันเป็นหมื่นชิ้น
ร้านค้าบริการตัวเองแบบนี้ต่อมาได้รับความนิยมไปทั่วโลก บรรจุภัณฑ์ในยุคปัจจุบันนี้จึงต้องมีบทบาทเพิ่มขึ้นใน
ด้านก ารให้ห รือบอกข้อมูล (inform) แก่ผ ู้ซ ื้อ กระตุ้นให้ผู้ซื้อต้องการ การส่งเสริมก ารขาย และก ารข ายส ินค้าที่บ รรจุ
ทั้งนี้บทบาทใหม่ของบรรจุภัณฑ์ดังกล่าวมีส่วนทำให้เกิดอาชีพใหม่ในธุรกิจบรรจุภัณฑ์ คือ อาชีพนักออกแบบ
บรรจุภ ัณฑ์ เนื่องจากบ ทบาทใหม่ทำให้บรรจุภ ัณฑ์เป็นน ักข ายเงียบ (silent salesman) การอ อกแบบบ รรจุภ ัณฑ์ใน
ยุคนี้ต้องสร้างความเด่น ความแตกต่าง และความรู้สึกร่วมที่ดี ด้วยเหตุนี้จึงจำเป็นต้องใช้นักออกแบบบรรจุภัณฑ์
มืออาชีพ จึงจะบ รรลุผลด ังก ล่าวได้
ต่อมาใน พ.ศ. 2493 (ค.ศ. 1950) เกิดการเพิ่มช่องทางหนึ่งในการจัดจำหน่ายอาหารปลีกที่พลิกโฉมจาก
การจำหน่ายในร ้านขายอาหารทั่วไปมาเป็นร้านอาหารจ านด ่วน (fast–food chain) ส่งผลให้เกิดบรรจุภัณฑ์แ บบใหม่
เช่น บรรจุภัณฑ์ถ าดแ บบก าบหอยห รือแ บบแคล มเชลล์ (clamshell packaging) ใน พ.ศ. 2531 (ค.ศ. 1988) พบว่า
ปริมาณความต้องการใช้ถาดแบบกาบหอยที่ทำจากโฟม เฉพาะในประเทศสหรัฐอเมริกา มีน้ำหนักรวมกันมากถึง
295 ล้านกิโลกรัมต่อปี เนื่องจากความนิยมบริโภคอาหารนอกบ้านมีมากขึ้น ในระยะต่อมา ถาดโฟมไม่สามารถทน
การต่อต้านจากกระแสรักษ์สิ่งแวดล้อมต่อไปได้ จึงถูกแทนที่ด้วยบรรจุภัณฑ์กระดาษซึ่งแม้มีต้นทุนสูงกว่าถาดโฟม
แต่ผู้ซื้อยินยอมจ่าย กรณีน ี้จึงน ับเป็นตัวอย่างห นึ่งของวิวัฒนาการข องบรรจุภ ัณฑ์เพื่อสิ่งแวดล้อม
ภาพท ี่ 1.3 บรรจุภัณฑถ์ าดแบบกาบหอยส ำหรบั อ าหารจ านด่วน
ในช ่วงเวลาเดียวกันบ รรจุภ ัณฑ์ไมโครเวฟเริ่มเกิดข ึ้นเพื่อส นองค วามต ้องการบ ริโภคข องค รอบครัวท ี่ม ีขนาด
เล็กลงเรื่อย ๆ ในสังคมเมือง คนที่ครองตัวเป็นโสดหรือไม่ได้แต่งงานและมีชีวิตแบบครอบครัวคนเดียวมีมากขึ้น
ผหู้ ญงิ ในภ าพพจนข์ องแ มบ่ า้ นแ มเ่ รอื นห ายไปจ ากส งั คมเมอื งเพราะต า่ งห นั ไปป ระกอบอ าชพี ท มี่ ฐี านะเทา่ เทยี มก บั ผ ูช้ าย
ดังน ั้น ชีว ิต คนเมืองจ ึงค ุ้นเคยก ับความต ้องการท ี่มุ่ง “ความส ะดวก” และ “ความร วดเร็ว” ซึ่งน ำม าใช้เป็นห ลักก ารห นึ่ง
ในก ารออกแบบบรรจุภ ัณฑ์ให้ส อดคล้องกับความต ้องการข องผู้บริโภคในยุคสมัยนี้
ลิขสิทธขิ์ องมหาวทิ ยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธริ าช
