Page 15 - การวิจัยและสถิติทางการศึกษา หน่วยที่ 6
P. 15
การส ร้างเครื่องม ือว ัดด ้านพ ุทธิพิสัย 6-5
เรื่องที่ 6.1.1 ความหมายและพฤติกรรมด้านพทุ ธิพสิ ยั
การวัดด้านพุทธิพิสัย เป็นเป้าหมายหนึ่งของการจัดการศึกษาทั่วไปที่มุ่งพัฒนาผู้เรียนให้มีความ
เจริญง อกงามใน 3 ด้าน คือ ด้านพ ุทธพิ ิสัย ด้านเจตพ ิสัย และด้านท ักษะพ ิสัย การนำ�เสนอในต อนท ี่ 6.1.1 เป็น
การน ำ�เสนอความหมายของพุทธิพ ิสัยและพ ฤติกรรมด ้านพ ุทธิพ ิสัย ดังร ายละเอียดต่อไปนี้
ความหมายของพ ทุ ธิพิสัย
ได้ม ีน ักว ิชาการท างการศ ึกษาได้ให้ค วามหมายของพ ุทธิพ ิสัยไว้หลายท ่าน เช่น
เยาวดี วิบูลย์ศรี (2540: 203) ได้ก ล่าวว่าพุทธิพิสัยเป็นวัตถุประสงค์ด ้านค วามรู้ท ี่ร ะลึกได้ รวมท ั้ง
การพ ัฒนาค วามส ามารถท างสมองแ ละท ักษะ
ไพศาล หวังวานิช (2543 : 14) ได้กล่าวว่า พ ุทธิพ ิสัยเป็นพฤติกรรมค วามสามารถด้านการเรียนรู้ใน
เนื้อหาวิชาต ่างๆ อันเป็นค วามสามารถท างส มอง หรือเป็นพ ฤติกรรมที่เกี่ยวข้องกับการคิด (Thinking)
ศิริชัย กาญจนวาสี (2544: 161) ได้กล่าวว่า พุทธิพิสัย เป็นพฤติกรรมของผู้เรียนในด้านความ
สามารถท างสมองแ ละส ติปัญญา ที่จ ำ�แนกเป็นพฤติกรรมท างสมองจ ากร ะดับต ้นซ ึ่งง่าย ไม่ส ลับซ ับซ้อน ไป
สู่พฤติกรรมระดับที่สูงข ึ้น ซึ่งยากและม ีค วามส ลับซ ับซ้อนสูงข ึ้นไป
วิรัช วรรณร ัตน์ (2550: 1-18) ได้ก ล่าวว ่า พุทธิพิสัย เป็นพฤติกรรมด้านสติปัญญาที่บ ่งบอกค วาม
สามารถทางสมองหรือทางค วามคิด
บลูม (Bloom, 1971: 39) ได้ให้ความหมายข องพุทธิพ ิสัย ว่าเป็นพฤติกรรมที่เกี่ยวกับค วามรู้แ ละ
การพัฒนาทักษะทางสติปัญญา ซึ่งรวมถึงการค้นหาหรือรับรู้ข้อเท็จจริง รูปแบบกระบวนการและแนวคิด
ที่สนับสนุนความสามารถและทักษะทางสติปัญญา ได้แบ่งระดับพุทธิพิสัยไว้ 6 ระดับ โดยเรียงจากระดับ
พฤติกรรมง่ายไปสู่พ ฤติกรรมที่ซ ับซ้อน
บูท (Bott, 1996: 11) ได้กล่าวว ่า พุทธิพิสัย หมายถึง การเรียนรู้เกี่ยวกับเนื้อหาว ิชาและส ติป ัญญา
พฤติกรรมด้านพุทธิพิสัยจะวัดเกี่ยวกับความรู้ในสิ่งต่างๆ มากกว่าการจัดการที่ขึ้นอยู่กับการเขียนและการ
พูด
เซค และนิวต ัน (Sax and Newton, 1997: 63) ได้ก ล่าวถึงพุทธิพ ิสัย ว่าเป็นพ ฤติกรรมท ี่เน้นการ
พัฒนาความรู้และสติปัญญา ซึ่งการวัดเนื้อหาสาระไม่ว่าจะยากหรือง่ายโดยธรรมชาติแล้วจะเริ่มที่การวัด
ด้านพ ุทธิพิสัยก ่อน
กรอนลันด์ (Groulund, 1998: 32) ได้กล่าวว ่าผลการเรียนร ู้ทางด้านพุทธิพ ิสัยแ ยกเป็น 2 ลักษณะ
สำ�คัญ คือ ทางด้านความร ู้ ทักษะ และค วามสามารถทางด ้านสติปัญญา
