Page 74 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 74
3-64 การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
เรือ่ งที่ 3.3.3 มนษุ ยก์ บั ม ลพิษท างสิ่งแวดล้อม
ปัญหาที่หลายประเทศรวมทั้งประเทศไทยกำ�ลังเผชิญอยู่ในระยะ 20 กว่าปีที่ผ่านมา คือ ปัญหา
วิกฤตการณ์ทางสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นปัญหาที่แต่ละประเทศต้องใช้ความพยายามอย่างยิ่งในการป้องกัน
และแก้ไข ปัญหาสิ่งแวดล้อมส่วนใหญ่เกิดจากการกระทำ�ของมนุษย์ เนื่องจากจำ�นวนประชากรทั่วทั้งโลก
ที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วโดยไม่สมดุลกับปริมาณทรัพยากรธรรมชาติต่างๆ มนุษย์ใช้ทรัพยากรธรรมชาติ
อย่างฟุ่มเฟือย ทำ�ให้ท รัพยากรธรรมชาติก ำ�ลังหมดลงอ ย่างรวดเร็ว ทำ�ให้ม นุษย์พ ยายามต ่อสู้ด ิ้นรน ค้นหา
วิธีการทางเทคโนโลยีสมัยใหม่ เพื่อช่วยเร่งผลิตเครื่องอุปโภคบริโภคต่างๆ เพื่อการอยู่รอด มีการจัดตั้ง
โรงงานอุตสาหกรรมจำ�นวนมากมาย และไม่มีกระบวนการรองรับของเสียหรือมลพิษที่จะเกิดขึ้นตามมา
จากกระบวนการผลิต จนเป็นเหตุให้เกิดปัญหามลพิษอย่างเช่นในปัจจุบัน จึงกล่าวได้ว่า ปัญหามลพิษทาง
สิ่งแวดล้อม เป็นปัญหาที่เกิดขึ้นพ ร้อมก ับก ารเพิ่มข ึ้นของจ ำ�นวนประชากร และการพัฒนาป ระเทศ และการ
ขาดความระมัดระวังในการใช้เทคโนโลยี ขาดการคำ�นึงถึงผลที่จะเกิดขึ้นกับสิ่งแวดล้อมและระบบนิเวศทั้ง
ในป ัจจุบันและอ นาคต
1. ความห มายข องมลพิษและก ารเกดิ ม ลพิษท างสง่ิ แ วดล้อม
มลพิษ มาจ ากค ำ�ว่า มล รวมก ับค ำ�ว่า พิษ คำ�ว่า “มล” หมายถึง ความม ัวหมอง ความส กปรก ส่วน
คำ�ว่า “พิษ” นั้น หมายถึง สิ่งที่เป็นโทษเป็นอันตราย หรือให้ความเดือดร้อนแก่ร ่างกาย จิตใจ ดังน ั้น คำ�ว่า
“มลพิษ” ตามรูปศัพท์ แปลได้ว่า สิ่งที่เป็นโทษ เป็นอันตรายซึ่งเกิดจากความมัวหมองหรือความสกปรก
สำ�หรับนักวิชาการทางด้านสิ่งแวดล้อมได้ให้ความหมายของคำ�ว่ามลพิษไว้ต่างๆ กัน โดยสรุปได้ว่า มลพิษ
หมายถึง สภาวะท างสิ่งแ วดล้อมท ี่ม ีอยู่ต ามธ รรมชาติถูกปนเปื้อนด ้วยสารม ลพิษ ทำ�ให้เกิดก ารเปลี่ยนแปลง
ทางก ายภาพ ทางเคมี และท างช ีวภาพ จนม ีผ ลในล ักษณะท ีเ่ป็นอ ันตรายต ่อส ิ่งม ีช ีวิตแ ละท รัพย์สินข องม นุษย์
สำ�หรับคำ�ว่า สารมลพิษ หมายถ ึง สารห รือวัตถุ หรือส ิ่งแปลกป ลอมต่างๆ ที่ทำ�ให้สภาพส ิ่งแวดล้อมเกิดก าร
เปลี่ยนแปลงในทางที่เสื่อมโทรมลง จนไม่สามารถน ำ�มาใช้ประโยชน์ต่อไปได้ หรืออาจเป็นอันตรายต่อสิ่งมี
ชีวิตและทรัพย์สินของมนุษย์
สารม ลพิษท างส ิ่งแ วดล้อมอ าจแ บ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ (1) สารท ี่ม ีอ ยู่แ ล้วเป็นป กติในส ิ่งแ วดล้อม
แตม่ นุษยไ์ดท้ ำ�ใหเ้พิ่มข ึ้นจ นอ าจจ ะก ระทบก ระเทือนต ่อส ิ่งแ วดล้อม เช่น แก๊สค าร์บอนไดออกไซด์ ฝุ่นล ะออง
สารปรอท คาร์บอนมอนอกไซด์ สารเหล่านี้มีอยู่แล้วในธรรมชาติ แต่ปริมาณน้อย หรืออยู่ในภาวะสมดุล
แต่มนุษย์ท ำ�ให้เกิดก ารเปลี่ยนแปลงส ภาพหรือจ ำ�นวนทำ�ให้เกิดเสียสมดุล ก่อเป็นส ารม ลพิษ และ (2) สาร
บางอย่างที่ไม่มีอยู่ในธรรมชาติ เป็นสารที่มนุษย์สร้างขึ้น แล้วทำ�ให้มันแพร่กระจายไปในสิ่งแวดล้อม เช่น
สารเคมีฆ ่าแ มลง ปุ๋ย สารเคมีต ่างๆจ ากโรงงานอุตสาหกรรม สารเหล่าน ี้เมื่อแพร่ลงไปในนํ้าในด ิน ในอ ากาศ
ก็จ ะท ำ�ให้เป็นอ ันตรายต ่อช ีวิต หรือส ่งผ ลกระท บกระเทือนต ่อระบบน ิเวศ และการหมุนเวียนข องแร่ธ าตุต าม
ธรรมชาติ
