Page 78 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 78
3-68 การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
ที่ชัดเจนเป็นการปล่อยนํ้าเสียหรือของเสียลงสู่แหล่งนํ้าโดยไม่สามารถระบุตำ�แหน่งจุดที่ปล่อยให้ชัดเจนได้
เช่น การช ะล้างของเสียหรือนํ้าเสียจากการเกษตร จากขยะม ูลฝอยห รือข องเสียอ ันตรายท ี่ถ ูกฝ ังห รือกองทิ้ง
กระจัดกระจายล งส ู่แหล่งน ํ้า
แหล่งกำ�เนิดข องส ารมลพิษทางนํ้า อาจจ ำ�แนกได้ด ังต ่อไปนี้
1.1.1 ชมุ ชน นํ้าเสียห รือข องเสียจ ากช ุมชนท ี่ถ ูกป ล่อยส ู่แ หล่งน ํ้าอ าจเกิดจ ากอ าคารบ ้านเรือน
อาคารพาณิชย์ สถานพยาบาล โรงแรม ตลาด ศูนย์การค้า นํ้าเสียจากชุมชนส่วนใหญ่ประกอบด้วยสาร
ปนเปื้อนท ี่เป็นทั้งสารอินทรีย์แ ละสารอนินทรีย์ในปริมาณต่างๆ กัน ได้แก่ สารซ ักฟอก ขยะม ูลฝอย นํ้ามัน
และส ารพิษจากยานพาหนะ และจ ากครัวเรือน
1.1.2 โรงงานอ ตุ สาหกรรม นํ้าเสยี ห รอื ข องเสยี จ ากโรงงานอ ตุ สาหกรรมม ลี ักษณะแ ตกต า่ งก ัน
ไปตามป ระเภทของโรงงานอุตสาหกรรม โรงงานผลิตภัณฑ์อาหารมักจะม ีส ัดส่วนข องส ารอินทรีย์สูง โรงงาน
อุตสาหกรรมเคมีมักจะมีสัดส่วนของสารอนินทรีย์ สารเคมี และของเสียที่เป็นอันตรายมากกว่าสารอินทรีย์
เช่น ตะกั่วจากโรงงานแ บตเตอรี่
1.1.3 การเกษตรก รรม พื้นที่เกษตรกรรมเป็นแ หล่งก ำ�เนิดม ลพิษท างน ํ้าท ีส่ ำ�คัญอ ีกอ ย่างห นึ่ง
สารม ลพิษได้แก่ สารกำ�จัดศ ัตรูพ ืชแ ละปุ๋ยเคมี ซากพ ืชท ี่เน่าเปื่อย มูลส ัตว์ และป ุ๋ยอ ินทรีย์ที่ใช้ในก ารเพาะ
ปลูก นอกจากน ี้ม ีตะกอนด ินที่ถูกช ะล้างจากแปลงเพาะปลูก รวมทั้งน ํ้าเสียแ ละของเสียอื่นๆ จากฟาร์มเลี้ยง
สัตว์ เช่น ฟาร์มเลี้ยงส ุกร นากุ้ง บ่อเลี้ยงปลา
1.2 ปัญหามลพิษท างน า้ํ ได้แก่ ความเสื่อมโทรมข องแ หล่งนํ้า ดังต่อไปน ี้
1.2.1 แหล่งน้ําผิวดิน ได้แก่ แม่นํ้า ลำ�คลอง หนอง บึง อ่างเก็บนํ้า ทะเลสาบ เมื่อแหล่งน ํ้า
เหล่านี้ได้รับสารมลพิษมากเกินกว่าที่จะปรับสภาพคืนสู่ปกติตามธรรมชาติได้ ก็จะเกิดการเน่าเสียในที่สุด
แหล่งน ํ้าท ี่ม ีป ริมาณน ้อยและเป็นน ํ้าน ิ่ง เช่น หนอง บึง มีค วามส ามารถในก ารร องรับน ํ้าเสียห รือของเสียน ้อย
กว่าแ หล่งนํ้าท ี่มีปริมาณม ากและไหลอยู่ต ลอดเวลา เช่น แม่นํ้า เมื่อแ หล่งนํ้ามีส ภาพเสื่อมโทรมลง นอกจาก
สัตว์แ ละพ ืชน ํ้าไม่ส ามารถที่จ ะด ำ�รงช ีวิตอ ยู่ได้แ ล้ว ยังมีผ ลกระท บต ่อม นุษย์อีก เช่น ทำ�ให้ต้นทุนในก ารผ ลิต
นํ้าป ระปาส ูงข ึ้น หรืออาจท ำ�ให้ขาดแคลนน ํ้าดิบส ำ�หรับผ ลิตน ํ้าประปา หรืออาจเกิดการเน่าเสียจ นไม่ส ามารถ
นำ�มาผ ลิตนํ้าประปาได้ นอกจากน ี้ยังอ าจเป็นแหล่งแพร่เชื้อโรค เกิดสภาวะท ี่ไม่น ่าด ู ซึ่งส่งผ ลต่อจ ิตใจ และ
อาจส่งผลกระทบต่อการใช้สถานที่พักผ่อนหย่อนใจหรือสถานที่ท่องเที่ยวได้ สำ�หรับคุณภาพนํ้าในแหล่งนํ้า
ของประเทศไทยนั้น มีตั้งแต่คุณภาพนํ้าดีถึงตํ่ามาก โดยพิจารณาจากค่าดีโอ (dissolved oxygen, DO)
ค่าบีโอดี (biochemical oxygen demand, BOD) และจ ำ�นวนแบคทีเรีย เป็นด ัชนีชี้ว ัด
1.2.2 แหล่งน้ําใต้ดิน นํ้าฝนที่ชะล้างสิ่งสกปรก หรือของเสียบนผิวดิน หรือที่ฝังอยู่ใต้ดิน
หรือนํ้าเสียที่ถ ูกป ล่อยออกมาจ ากแหล่งกำ�เนิด อาจซึมล งส ู่แ หล่งนํ้าใต้ดินได้ ทำ�ให้นํ้าใต้ดินถูกป นเปื้อนและ
เสื่อมค ุณภาพล ง การป นเปื้อนข องน ํ้าใต้ดินน ี้อ าจแ พร่ก ระจายได้ก ว้างไกลจ นท ำ�ให้ต ้องส ูญเสียน ํ้าใต้ดินเป็น
ปริมาณม หาศาลได้ โดยท ั่วไปน ํ้าใต้ดินม ักจ ะม คี ุณภาพด ี เมื่อน ำ�มาผ ลิตเป็นน ํ้าป ระปาก ไ็มต่ ้องล งทุนห รือเสีย
ค่าใช้จ่ายมากนัก การส ูญเสียน ํ้าใต้ดินจากก ารป นเปื้อนของนํ้าเสียจ ึงเป็นการสูญเสียท ี่น ่าเสียดายม าก
