Page 75 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิทยาศาสตร์
P. 75
ชีวิตกับสิ่งแวดล้อม 3-65
มลพิษท างส ิ่งแ วดล้อมอ าจเกิดไดจ้ ากแ หล่งก ำ�เนิดต ามธ รรมชาติหรือจ ากก ารกร ะท ำ�ของม นุษย์ จาก
แหล่งกำ�เนิดต ามธรรมชาติ ได้แก่ ภาวะมลพิษทางอากาศท ี่เกิดจากก ารระเบิดของภูเขาไฟ ไฟไหม้ป ่า ละออง
เกสรด อกไม้ อยา่ งไรก ต็ าม สิง่ แ วดลอ้ มต ามธ รรมชาตจิ ะส ามารถร องรบั ม ลพษิ ท เี่ กดิ ข ึน้ เองต ามธ รรมชาตเิ หลา่
นีไ้ด้ และจ ะป รับต ัวเข้าส ู่สมด ุลในท ี่สุด ภาวะม ลพิษท ีเ่ป็นป ัญหาโดยท ั่วไปส ่วนใหญเ่กิดข ึ้นจ ากก ารกร ะท ำ�ของ
มนุษย์ โดยอาจม าจากแ หล่งท ี่สำ�คัญ ได้แก่ แหล่งช ุมชน แหล่งอุตสาหกรรม และแ หล่งเกษตรกรรม
ในส ่วนข องแ หล่งช ุมชนน ั้นจ ะเห็นไดว้ ่า การด ำ�เนินช ีวิตป ระจำ�วันข องป ระชาชนในช ุมชนม กี ารถ ่ายเท
ของเสยี ต ลอดเวลา โดยอ าจจ ะอ ยูใ่ นร ูปข องส ิง่ ป ฏกิ ลู ท ีข่ ับถ ่ายอ อกม า ขยะม ลู ฝอย นํ้าเสยี และอ ากาศเสยี จาก
ครัวเรือน แม้ว่าปริมาณการถ ่ายเทของเสียต ่อคนต ่อวันจะไม่มากนัก แต่เนื่องจากประชากรโลกมีจำ�นวนมาก
จึงทำ�ให้ปริมาณข องของเสียม ีจ ำ�นวนมหาศาล
ในด้านอุตสาหกรรมนั้น นอกจากกิจการอุตสาหกรรมจะให้ผลผลิตซึ่งมนุษย์สามารถนำ�มาใช้
ประโยชนแ์ ล้ว ยังก ่อใหเ้กิดม ลพิษท างส ิ่งแ วดล้อมด ้านต ่างๆ มากมาย ไมว่ ่าจ ะเป็นม ลพิษท างอ ากาศ ทางเสียง
ทางน ํ้า และก ากข องเสียท ี่เป็นอ ันตรายต ่างๆ นอกจากน ี้ อุตสาหกรรมส มัยใหม่จ ะใช้ท รัพยากรธรรมชาติม าก
ขึ้น เช่น การผลิตเส้นใย แต่เดิมใช้ฝ ้ายหรือข นส ัตว์ ซึ่งใช้พลังงานที่ไม่มีว ันห มด คือ พลังงานแ สงอาทิตย์ แต่
ปัจจุบันพวกเส้นใยเทียมใช้พ ลังงานในร ูปแบบต ่างๆ ที่ก่อให้เกิดป ัญหาสิ่งแ วดล้อม เช่น ปัญหาขยะม ูลฝอย
การขนส่งวัตถุดิบและสินค้าที่เปลี่ยนจากการขนส่งทางรถไฟมาเป็นรถบรรทุก ซึ่งใช้ทรัพยากรธรรมชาติ
มากกว่า เพราะต ้องอ าศัยถนนแ ละเชื้อเพลิง การส ร้างถนนต้องการซ ีเมนต์ เหล็กกล้า และสารเคมี รวมท ั้ง
พื้นที่ดินมากกว่ารางรถไฟ และยังทำ�ให้อากาศเป็นพิษด้วย นอกจากนี้กิจกรรมด้านอุตสาหกรรมยังก่อให้
เกิดผ ลเสียต ่อส ุขภาพ งานบ างช นิดเป็นอ ันตรายต ่อส ุขภาพ เช่น คนง านเหมืองถ ่านหินอ าจได้ร ับอ ันตรายจ าก
การท ี่เป็นโรคเกี่ยวก ับป อด
สำ�หรับง านท างด ้านเกษตรกรรมน ั้นม นุษย์ต ่อสู้ก ับก ารได้ม าซ ึ่งอ าหาร ปัจจุบันก ารต ่อสู้ล ดล งเพราะ
เทคโนโลยีสามารถเอาชนะโรค ความแห้งแล้ง แมลง หรือภัยอันตรายทางธรรมชาติที่เป็นสาเหตุของความ
อดอยากข องมนุษย์โลกได้ หลังจ ากท ี่มีการพ ัฒนาทางการเกษตรโดยผ ลิตป ุ๋ยเคมีแ ทนปุ๋ยอินทรีย์ธ รรมชาติ
และก ารใชส้ ารก ำ�จัดศ ัตรพู ืช อย่างไรก ็ตาม ในท ี่สุดป ุ๋ยเคมีแ ละส ารก ำ�จัดศ ัตรูพ ืชก ลับเป็นป ัญหาต ่อต ัวม นุษย์
เอง และยังก่อให้เกิดปัญหาต่อดิน นํ้า อากาศ อีกด้วย การใช้ปุ๋ยอินทรีย์ทำ�ให้ด ินเสื่อมสภาพและขาดค วาม
สมบูรณ์ ในท ี่สุดสารเคมีต ่างๆ เหล่านั้นจ ะเป็นอันตรายต่อมนุษย์ซ ึ่งเป็นผ ู้บ ริโภคขั้นส ุดท้าย
2. ผลกระท บข องปัญหาม ลพิษ
มนุษย์เป็นผู้ที่กระทำ�ให้เกิดปัญหามลพิษทางสิ่งแวดล้อมเป็นส่วนใหญ่ทั้งทางตรงและทางอ้อม
ปัญหาม ลพิษจะส ่งผ ลกระทบต่อมนุษย์ห ลายประการ ดังนี้
2.1 ผลกระทบต่อการดำ�รงชีวิต ในการดำ�รงชีวิตและประกอบภารกิจประจำ�วัน เมื่อตื่นนอน เรา
ต้องการนํ้าส ะอาดเพื่อล ้างห น้า แปรงฟัน และอ าบน ํ้าช ำ�ระล ้างร่างกาย ต้องร ับป ระทานอ าหารแ ละนํ้าก่อนไป
ท�ำ งาน ในก ารเดนิ ท างไปท �ำ งานต อ้ งน ัง่ ร ถ นัง่ เรอื หรอื เดนิ ไปท �ำ งาน ผา่ นไปต ามถ นนห นทางห รอื แ มน่ ํา้ ล �ำ คลอง
เราอ าจป ฏิบัติง านอ ยู่ในส ำ�นักงาน ในโรงเรียน ในต ลาด ในไร่ ในน า หรืออ าจป ฏิบัติง านอ ยู่บ นท ้องถ นน จะพ บ