Page 16 - การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิชาอาชีพ
P. 16
1-6 การจัดประสบการณ์การเรียนรู้วิชาอาชีพ
เรอื่ งท่ี 1.1.1 ความหมาย ลักษณะ และขอบข่ายของวิชาอาชพี
เพื่อท�ำความเข้าใจเกี่ยวกับวิชาอาชีพ ในเร่ืองนี้จะขอเสนอสาระส�ำคัญเกี่ยวกับ ความหมายของวิชา
อาชีพ และขอบข่ายของวิชาอาชีพ ดังรายละเอียดต่อไปนี้
1. ความหมายของวิชาอาชีพ
โดยความหมายของคำ� วา่ “วชิ าอาชพี ” ซง่ึ มคี ำ� อยู่ 2 คำ� คอื คำ� วา่ อาชพี กบั คำ� วา่ วชิ า ตามพจนานกุ รม
ฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ. 2554 (2556, น. 1403, 1118) “อาชพี ” และคำ� วา่ “อาชวี ะ” มคี วามหมายเดยี วกนั
คอื หมายถงึ การเลย้ี งชวี ติ การทำ� มาหากนิ งานทท่ี ำ� เปน็ ประจำ� เพอื่ เลยี้ งชพี สว่ นคำ� วา่ “วชิ า” หมายถงึ ความรู้
ที่ได้ด้วยการเล่าเรียนหรือฝึกฝน เช่น วิชาภาษาไทย วิชาช่าง วิชาการฝีมือ ดังนั้น วิชาอาชีพ ตาม
ความหมายของค�ำก็คือความรู้เกี่ยวกับการท�ำมาหากิน หรือความรู้เก่ียวกับงานที่ท�ำประจ�ำเพื่อเลี้ยงชีพ
ในส่วนของค�ำว่า “วิชาอาชีพ” ในทางการจัดการศึกษา จะหมายถึง การจัดประสบการณ์การเรียนรู้
ที่เกี่ยวข้องกับการท�ำมาหากิน การประกอบอาชีพ หรืออีกนัยหนึ่งคือการจัดการศึกษาวิชาอาชีพน่ันเอง
การจดั การศกึ ษาวชิ าอาชพี เปน็ หนา้ ทหี่ ลกั ของคนในสงั คมทจี่ ะตอ้ งถา่ ยทอดความรู้ ประสบการณ์ ทกั ษะความ
เช่ียวชาญ รวมท้ังเจตคติ คุณธรรม จริยธรรมในการท�ำมาหากินหรือการประกอบอาชีพจากคนรุ่นหน่ึง สู่อีก
รุ่นหน่ึง รวมทั้งเป็นการถ่ายทอดแนวทางการพัฒนาวิชาอาชีพของคนรุ่นหน่ึงสู่คนอีกรุ่นหนึ่ง ซึ่งการถ่ายทอด
ดังกล่าวกลไกหลักคือการจัดการศึกษา โดยใช้เครื่องส�ำคัญคือการจัดการเรียนการสอนหรือการจัด
ประสบการณ์การเรียนรู้ การจัดการเรียนการสอนวิชาอาชีพหรือการถ่ายทอดวิชาอาชีพจากคนรุ่นหนึ่งให้แก่
คนอีกรุ่นหนึ่งในสังคมโดยใช้การจัดการศึกษาจะมีการด�ำเนินการใน 3 รูปแบบ คือ รูปแบบการจัดการศึกษา
วิชาอาชีพในระบบ รูปแบบการจัดการศึกษาวิชาอาชีพนอกระบบ และรูปแบบการจัดการศึกษาวิชาอาชีพตาม
อัธยาศัย
การจัดการศึกษาวิชาอาชีพในระบบ มีความหมายโดยสรุป ดังนี้ (เจริญผล สุวรรณโชติ, 2551, 84,
สุมาลี สังข์ศรี และคณะ, 2553, น. 14) การจัดการศึกษาวิชาอาชีพในระบบเป็นการศึกษาวิชาอาชีพที่มีการ
จัดระบบแน่นอน มีโครงสร้างกฎระเบียบต่าง ๆ ค่อนข้างตายตัว มีช้ันเรียน ระดับชั้นเรียน การเรียนการสอน
อายุของผู้เรียน ก�ำหนดหลักสูตร มีการก�ำหนดระยะเวลาเรียนไว้แน่นอน ซึ่งส่วนใหญ่ต้องเรียนเต็มเวลา
มีการก�ำหนดคุณสมบัติของผู้สอน การก�ำหนดกิจกรรมการเรียนการสอนของแต่ละระดับชั้น มีเกณฑ์ท่ี
แน่นอนตายตัวในการวัดและประเมินผล การเรียนใช้เวลาที่ยาวนานเพื่อมุ่งเตรียมเยาวชนหรือผู้เรียนให้น�ำ
ความรู้ไปใช้ในวันข้างหน้า การศึกษาในระบบจะจัดให้บุคคลตามช่วงอายุที่ก�ำหนดเท่านั้น และจะต้องเรียน
ต่อเน่ืองจนจบหลักสูตร การเรียนการสอนเกิดข้ึนในสถานที่จัดข้ึนโดยเฉพาะ คือ โรงเรียน วิทยาลัย หรือ
มหาวิทยาลัย
