Page 35 - ปัญหาการพัฒนาชนบทไทย

สภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจกับการพัฒนาชนบทไทย 6-25

นอกจากนั้น สภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจในระดับประเทศที่สำ�คัญอีกประการหนึ่งคือการกระจายการ
ถือครองที่ดิน ซึ่งเป็นปัจจัยการผลิตสำ�คัญของเกษตรกร ในประเด็นนี้ มีการสำ�รวจพบว่าคนเพียงร้อยละ 10 ถือครอง
ที่ดินมากถึงร้อยละ 90 (Kevin Hewison, 2015) โดยพื้นที่รวมผู้ถือครองที่ดินเนื้อที่มากที่สุด 50 อันดับแรกสูงถึง
41,509.67 ไร่ ในขณะที่ พื้นที่รวมผู้ถือครองที่ดินเนื้อที่น้อยที่สุด 50 อันดับแรกนั้นอยู่ที่ 0.32 ไร่ ทำ�ให้สัดส่วนการ
ถือครองที่ดินมากที่สุด 50 อันดับแรกต่อ 50 อันดับสุดท้ายอยู่ที่ 129,717.72 ดังแสดงในตารางที่ 6.10

ตารางที่ 6.10 สัดสว่ นการกระจุกตวั ของการถือครองทดี่ ิน ในปี 2551

พื้นที่รวมผู้ถือครองที่ดินเนื้อที่มากที่สุด 50 อันดับแรก (ไร่) 41,509.67
พื้นที่รวมผู้ถือครองที่ดินเนื้อที่น้อยที่สุด 50 อันดับแรก (ไร่) 0.32
สัดส่วนการถือครองที่ดินมากที่สุด 50 อันดับแรกต่อ 50 อันดับสุดท้าย
129,717.72
ทมี่ า: ดวงมณี เวกุล และเอื้อมพร พิชัยสนิช, (2551)

มากไปกว่านั้น เมื่อพิจารณาการกระจายการถือครองที่ดินของครัวเรือนที่ทำ�เกษตรอย่างเฉพาะเจาะจงพบว่า
มีเกษตรกรที่ไม่มีที่ดินเลยหรือทำ�กินในที่ดินเช่าอยู่ถึง 749,599 ครัวเรือน ซึ่งคิดเป็นร้อยละ 18.42 ของทั้งประเทศ
(ส่วนใหญ่อยู่ที่ภาคเหนือและรองลงมาคือภาคอีสาน) และมีเกษตรกรที่มีที่ดินทำ�กินน้อยกว่า 2 ไร่ อยู่ด้วย คิดเป็น
ร้อยละ 3.28 (133,332 ครัวเรือน) ส่วนเกษตรกรกลุ่มใหญ่ที่สุดกล่าวคือร้อยละ 24.91 มีพื้นที่เพาะปลูกอยู่ราว 10-19
ไร่ ในขณะที่ มีผู้ประกอบการทางด้านการเกษตร ซึ่งอาจจะไม่ได้ทำ�เองหรือจ้างแรงงานเป็นหลักอยู่อย่างน้อยร้อยละ
9.88 ซึ่งก็คือกลุ่มที่มีพื้นที่เพาะปลูกจำ�นวนมาก (อาทิ มากกว่า 40 ไร่) ดังรายละเอียดแสดงในตารางที่ 6.11

ตารางที่ 6.11 แสดงการกระจายการถือครองที่ดนิ ของครวั เรอื นทที่ �ำ เกษตร ปี 2549

ภมู ภิ าค ไมม่ ที ่ดี นิ เลย <2 ไร่ จำ�นวนครัวเรือน 20-39 ไร่ >40 ไร่
3,849 527 2-4 ไร่ 5-9 ไร่ 10-19 ไร่ - 1,015
กรุงเทพฯ 79,586
กลาง 185,367 31,510 545 1,497 1,407 92,425
เหนือ 335,217 46,758 31,195 60,982 91,528 173,416 105,557
อีสาน 197,962 37,358 81,530 138,060 186,246 529,485 162,587
ใต้ 27,204 17,179 95,543 261,442 563,516 134,748 53,400
รวม 749,599 133,332 48,565 121,801 171,221 930,074 402,145
ร้อยละของ 257,378 583,782 1,013,918
ทั้งประเทศ 18.42 3.28 22.85 9.88
6.32 14.34 24.91

ทม่ี า: สำ�นักงานสถิติแห่งชาติ.