Page 19 - วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการพิมพ์และบรรจุภัณฑ์
P. 19
กรด เบส และเกลือ 2-7
การเขียนส มการข ้างบ นม ีล ักษณะเป็นค ู่กรด-เบส
H2O กลาอโยดยเยป่าใง็นนไรสHกม3็ตกOาา+มรสแHาลรCะบใlนา+งทชHานง2ิดกOไลมับ่มกีไันฮโHด3รOเจ+ นHใทห3ี่จ้OHะ+ท+ำ�+กใหับC้เlCก— ิดl —กHทาCำ�รใlถหม่า้ ยีบCเทlท—บโกปาลทราตเปยอเ็นปนก็นตราดHมเCนพlิยราาะมใขหอ้ งHเบ+แรกิน่สHเต2Oด-ทลำ�าใวหรี้
จึงมีข ้อจำ�กัดในก ารใช้แ ละม ีก ารให้คำ�น ิยามข องกรด-เบสในทัศนะอื่นอ ีก
3. ทฤษฎกี รด-เบสของลิวอ สิ
กิลเบิร์ต นิวตัน ลิวอิส (Gilbert Newton Lewis) นักเคมีชาวอ เมริกันได้เสนอน ิยามของก รด-เบส โดยให้
ความส ำ�คัญก ับอิเล็กตรอนแ ทนที่จ ะเป็นโปรตอน โดยให้น ิยามว ่า
กรด คือ สารที่รับคู่อ ิเล็กตรอน
เบส คือ สารที่ให้คู่อ ิเล็กตรอน
โดยความหมายนี้ปฏิกิริยาระหว่างกรดกับเบสจึงเป็นการใช้อิเล็กตรอนร่วมกันระหว่างสารทั้งสองและเมื่อ
พิจารณาในรายละเอียด สารที่จัดว่าเป็นเบสจะต้องมีคู่อิเล็กตรอนอิสระที่สามารถให้แก่สารอื่นที่ขาดอิเล็กตรอนและ
สารที่เป็นกรดจะต้องขาดคู่อิเล็กตรอน การใช้อิเล็กตรอนร่วมกันหนึ่งคู่ระหว่างอะตอมสองอะตอม ทำ�ให้เกิดพันธะ
โคออร์ดิเนตโคเวเลนต์ เพราะอิเล็กตรอนคู่ที่ใช้ร่วมกันมาจากอะตอมใดอะตอมหนึ่งเพียงอะตอมเดียว ดังแสดงได้
จากสมการท ั่วไปดังนี้
A + :B AB
ตัวอย่าง
F H F H
F — B + : N — H F — B N — H
F H F H
จอึงอเกกเิดทกตาจรดใาังชกน้อสั้นิเมลจก็กึงาตตร้อรBองกนใานรร่วอBมิเFลร3ะ็กหมตวีอร่าอิเงลนN็กมตากรเับพอิ่นมBวอโงีกดนย2อทกตี่อสัวิเุดลใน็ก6ตขตณรัวอะนขททาี่ ดNี่ใชอ ใ้รีกน่ว2มNกตHันัว3นจมั้นึงีอจเปิเะล็นค็กอรตบิเลร8็กอนตเพทรอื่อี่ยนจังะขไมไอด่ไงด้เสN้ใถชพีย้เหันรลตธือะามอทยกี่เกู่ฎ2ิดขขตอึ้นัวง
เป็นพันธะโคออร์ดิเนตโคเวเลนต ์ระหว่าง N กับ B
จากข้อมูลข้างต้นแสดงให้เห็นว่านิยามของกรด-เบสมีได้หลายทัศนะ แต่ละทัศนะจะใช้ได้ตามสถานการณ์
ที่เกี่ยวข้อง เช่น ถ้าพ ิจารณาส ารในส ภาพที่เป็นส ารละลาย มีนํ้าเป็นต ัวละลายส ามารถใช้นิยามของ อาร์เรเนียส ได้ แต่
ถ้าสารที่พิจารณาไม่ละลายนํ้า แต่มีไฮโดรเจนก็อาจพิจารณาตามนิยามของเบรินสเตด-ลาวรี และหากสารที่พิจารณา
ไม่ละลายนํ้าแ ละไม่มีไฮโดรเจนก็พิจารณาจ ากนิยามของลิวอ ิส
