Page 18 - เทคโนโลยีมัลติมีเดีย
P. 18
14-8 เทคโนโลยีม ัลติมีเดีย
2. เทคโนโลยีการเรยี นก ารส อนน าฏศลิ ปไ์ ทย
การบันทึกท่ารำ�ของไทยยังไม่เคยมีการเขียนเป็นเอกสาร หนังสือ หรือตำ�ราโดยตรงแต่จะปรากฏอยู่ในงาน
การบ ันทึกท ี่เป็นส ่วนห นึ่งข องก ารศ ึกษา เช่น ในงานศ ิลปน ิพนธ์ วิทยานิพนธ์ งานว ิจัยเกี่ยวกับเพลงร ำ� หนังสืออ นุสรณ์
งานศ พ และเอกสารผ ลง านเพื่อเสนอข อต ำ�แหน่งท างว ิชาการเป็นส ว่ นใหญ่ จากก ารศ กึ ษาค ้นคว้าท างเอกส ารในเบื้องต น้
ได้พ บหลักฐ านท ี่ชัดเจนเกี่ยวก ับการบ ันทึกท่าร ำ�ของไทย สามารถจ ำ�แนกออกได้เป็นข้อ ๆ ดังนี้
2.1 การบันทึกเป็นกลอนสำ�หรับท่องจำ� ในยุคแรก ๆ การเรียนนาฏศิลป์ไทยได้ใช้วิธีการท่องจำ�เป็นกลอน
ซึ่งม ีเพียงช ื่อท่ารำ�ต่าง ๆ เรียบเรียงต ่อกันไป
สำ�หรับตำ�ราเรียนเริ่มแ รกเป็นกลอนตำ�ราร ำ�ที่ม ีมาแ ต่โบราณ แต่งเป็นกล อนส ุภาพ 18 คำ�กลอน ที่ท่องจำ�สืบ
ต่อก ันม าแบบมุขป าฐะหรือก ารบอกเล่าต ่อ ๆ กันม า มีชื่อท่ารำ�หรือแ ม่ท่ารวม 64 ท่า เรียกก ลอนต ำ�รานี้ว ่า แม่บทใหญ่
ดังท ี่แ สดงในภาพท ี่ 14.3
เทพประนม ปฐม พรหมสี่หน้า สอดสร้อยมาลา ช้านางนอน
ผาลาเพียงไหล่ พิสมัยเรียงหมอน กังหันร่อน แขกเต้าเข้ารัง
กระต่ายชมจันทร์ จันทร์ทรงกลด พระรถโยนสาร มารกลับหลัง
เยื้องกราย ฉุยฉายเข้าวัง มังกรเลียบท่ามุจลินท์
กินนรรำ� ซ้ำ�ข้างประสานงา ท่าพระรามาก่งศิลป์
ภมรเคล้า มัจฉา ชมวาริน หลงใหลได้ลิ้น หงส์ลินลา
ท่าสิงโตเล่นหาง นางกล่อมตัว รำ�ยั่ว ชักแป้งผัดหน้า
ลมพัดยอดตอง บังพระสุริยา เหราเล่นนํ้า บัวชูฝัก
นาคาม้วนหาง กวางเดินดง พระนารายณ์ฤทธิ์รงค์ข้างจักร
ช้างหว่านหญ้า หนุมานผลาญยักษ์ พระลักษมณ์แผลงอิทธิฤทธี
กินนรฟ้อนฝูง ยูงฟ้อนหาง ขัดจางนาง ท่านายสารถี
ตระเวนเวหา ขี่ม้าตีคลี ตีโทนโยนทับ งูขว้างค้อน
รำ�กระบี่สี่ท่า จีนสาวไส้ ท่าชะนีร่ายไม้ ทิ้งขอน
เมขลาล่อแก้วกลางอัมพร กินนรเลียบถ้ำ� หนังหน้าไฟ
ท่าเสือทำ�ลายห้าง ช้างทำ�ลายโรง โจงกระเบนตีเหล็ก แทงวิไสย
กรดสุเมรุ เครือวัลย์พันไม้ ประไลยวาด คิดประดิษฐ์ทำ�
กระหวัดเกล้า ขี่ม้าเลียบค่าย กระต่ายต้องแร้วแคล้วถ้ำ�
ชักซอสามสายย้ายลำ�นำ� เป็นแบบรำ�แต่ก่อนที่มีมา
ภาพที่ 14.3 กลอนแ มบ่ ทใหญ่
กลอนต ำ�รารำ�อีกบ ทห นึ่ง เรียกกันว ่า แม่บทเลก็ ลักษณะค ล้ายกลอนสุภาพ โดยนำ�เอาเนื้อเพลงพระทองม า
จากบ ทล ะครเรื่องร ามเกียรติ์ ตอนน าร ายณ ป์ ราบน น ทุก บทพ ระร าชน ิพนธ์ในพ ระบาทส มเด็จพ ระพุทธย อดฟ ้าจ ุฬาโลก
เป็นการค ัดท่ารำ�ไปแต่งเป็นบทน างน ารายณ์ มี 8 คำ�กลอน มีชื่อท ่าร ำ�หรือแม่ท่าร วม 20 ท่า ดังภ าพท ี่ 14.4
