Page 28 - ประวัติศาสตร์ไทย
P. 28
11-18 ประวตั ิศาสตรไ์ ทย
สภาพเศรษฐกิจและการด�ำเนินนโยบายเศรษฐกิจ พ.ศ. 2481-ระหว่างสงครามโลกคร้ังท่ี 2
เมื่อจอมพล ป.พิบูลสงคราม ด�ำรงต�ำแหน่งนายกรัฐมนตรี ใน พ.ศ. 2481-2487 แนวความคิด
ชาตนิ ยิ มไดถ้ กู นำ� มาใชเ้ ปน็ เครอื่ งมอื สำ� คญั ในการดำ� เนนิ นโยบายทางเศรษฐกจิ ของไทย ในรปู แบบทนุ นยิ ม
โดยรฐั (State Capitalism) กล่าวคอื เป็นระบบทุนนยิ มท่ดี �ำเนินการโดยรฐั รัฐเขา้ มาเปน็ ผู้ประกอบการ
ทางเศรษฐกจิ เพอ่ื แข่งขนั กบั เอกชน และในธุรกจิ บางอยา่ งรฐั จะท�ำการผกู ขาดหา้ มเอกชนแขง่ ขัน เทา่ กบั
เป็นการยกเลกิ ระบบเสรนี ิยมทางเศรษฐกจิ
วิธีการด�ำเนินนโยบายชาตินิยมทางเศรษฐกิจในรัฐบาลสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม ประกอบ
ด้วย 1) วิธีการชักชวนให้ประชาชนคล้อยตามนโยบายของรัฐบาลโดยผ่านหน่วยงานต่างของรัฐบาลและ
ขอความร่วมมือจากเอกชน 2) วิธีการใช้อ�ำนาจรัฐเพื่อส่งเสริมคนไทยให้มีบทบาททางเศรษฐกิจผ่าน
มาตรการตา่ งๆ อาทิ การออกพระราชบญั ญตั ิ พระราชกฤษฎกี า การกำ� หนดใหห้ นว่ ยงานและองคก์ ารของ
รัฐช่วยเหลือการครองชีพ หรือการประกอบการเศรษฐกิจของประชาชน และ 3) วิธีการบังคับซื้อกิจการ
ของชาวตา่ งชาติ เชน่ นกั ธรุ กจิ ตา่ งชาตยิ อมเลกิ กจิ การหรอื ขายธรุ กจิ ใหแ้ กร่ ฐั บาล36 เปน็ ตน้ วธิ กี ารขา้ งตน้
มเี ขม้ งวดมากยงิ่ ขน้ึ โดยเฉพาะในสถานการณร์ ะหวา่ งสงครามโลกครงั้ ที่ 2 ทเี่ ออ้ื ใหผ้ นู้ ำ� มบี ทบาทและอำ� นาจ
เบด็ เสรจ็
ดังเช่น การด�ำเนินการเพ่ือสงวนอาชีพให้แก่คนไทย เริ่มต้นด้วยการปลุกใจคนไทยให้ซ้ือของท่ี
คนไทยดว้ ยกนั เปน็ ผผู้ ลติ ใหม้ ใี จนยิ มไทย สนุ ทรพจนข์ องจอมพล ป. พบิ ลู สงคราม เมอื่ วนั ที่ 24 มถิ นุ ายน
พ.ศ. 2482 ความตอนหนึง่ วา่ “เราจักกอบกู้ชาติไทยไวด้ ว้ ยการคา้ ขาย การท�ำมาหากนิ ให้เกิดประโยชน์
แกค่ นไทยเราเอง เราตอ้ งเรมิ่ แขง่ ขนั กบั ชาวตา่ งชาตทิ ำ� การคา้ ขายอยใู่ นบา้ นของเราขณะน้ี เราตอ้ งสเู้ ขาใหไ้ ด้
ช่วยกันชุบชุมชนของไทย มีคนไทยค้าขายและมีคนไทยเป็นคนซื้อ ไม่ใช่ต่างชาติขายไทยซื้ออย่างเดียว
เหมือนอย่างท่ีเป็นอยู่ทุกวันน้ี ปล่อยไว้อย่างนี้ชาติจะต้องสูญพันธุ์อย่างไม่ต้องสงสัย แต่การจะส�ำเร็จได้
ดงั กล่าวนี้ ยอมอยทู่ ่คี นไทย กอ่ นอ่นื ตอ้ งนยิ มของไทย ตอ้ งนึกว่าของไทยดีกวา่ ของต่างประเทศเสมอ ถ้า
เราทำ� ได้ดังนี้ อิทธิพลในการทำ� มาหากนิ และการคา้ ปจั จุบนั จะเกดิ ขน้ึ ”37
36 ผาณิต ทรงประเสริฐ. (2527). นโยบายการพฒั นาเศรษฐกจิ สมัยรฐั บาลจอมพล ป. พิบลู สงคราม ตงั้ แต่ พ.ศ. 2481-
2487. ใน ฉัตรทิพย์ นาถสุภา และสมภพ มานะรังสรรค์. ประวัติศาสตร์เศรษฐกิจไทย จนถึง พ.ศ. 2484. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์
มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร.์ น. 651.
37 ชวลิต วายภุ ักตร.์ เรือ่ งเดยี วกนั . น. 617-618.
