Page 75 - ประวัติศาสตร์ไทย
P. 75
อาณาจกั รอยธุ ยา 4-65
ในด้านศิลปวิทยาการ คณะสงฆ์ได้ทำ� หน้าที่เปน็ ครูสอนหนงั สือ ต้งั แตร่ ะดับต้นเพยี งแคอ่ ่านออก
เขียนได้ ไปจนถึงสอนวิชาชีพต่างๆ และวิชาการระดับสูง เช่น สอนภาษาไทยให้แตกฉานถึงขั้นศึกษา
วรรณคดี แตง่ ร้อยกรอง สอนวิชาโหราศาสตร์ การแพทย์ การชา่ ง คณิตศาสตร์ จติ รกรรม ประติมากรรม
สถาปตั ยกรรม และประณตี ศลิ ป์ เปน็ ตน้ ความจรงิ แลว้ ราชสำ� นกั และบา้ นของพวกมลู นายกเ็ ปน็ แหลง่ ศกึ ษา
ระดับสูงเช่นกัน โดยมีเจ้าขุนมูลนายเป็นผู้อุปถัมภ์ แต่วัดมีบทบาทต่อการศึกษาในสังคมอยุธยามากกว่า
เพราะวัดเป็นแหล่งท่ีชนทุกชั้นสามารถเข้าไปศึกษาแสวงหาความรู้ได้ ในขณะท่ีราชส�ำนักและบ้านของ
เจา้ ขุนมลู นาย ผู้ท่จี ะเขา้ ศึกษาได้มีเพยี งบตุ รหลานของชนช้นั สูง
นอกจากนั้น การมีคตินิยมแข่งกันสร้างวัดท�ำให้พุทธศาสนามีส่วนช่วยธ�ำรงไว้ซ่ึงศิลปะของชาติ
เพราะชนทกุ ชนั้ ในสงั คมอยธุ ยา ตง้ั แตพ่ ระมหากษตั รยิ ์ เจา้ นาย–ขนุ นาง และไพร่ เวลามที รพั ยส์ นิ เงนิ ทอง
ทเ่ี หลอื จากการเกบ็ ออม กจ็ ะนำ� ไปสรา้ งหรอื บ�ำรงุ วดั สรา้ งพระพทุ ธรปู และระดมชา่ งฝมี อื ตา่ งๆ มาตกแตง่
วัด พวกช่างฝีมือมักจะพิถีพิถันท�ำอย่างสุดฝีมือ วัดจึงเป็นสถานที่ท่ีธ�ำรงไว้ซ่ึงจิตรกรรม ประติมากรรม
สถาปัตยกรรม และศิลปะแขนงอื่นๆ ของชาติ ศิลปกรรมเหล่านี้บางส่วนได้เหลือตกทอดเป็นมรดกของ
แผ่นดินมาจนถึงปัจจบุ ัน
ในด้านสังคม สมัยกอ่ นประชาชนไมค่ อ่ ยมที ่เี ท่ยี วเตร่พบปะสงั สรรค์กัน วดั จึงเปน็ ศูนย์กลางของ
การพบปะสงั สรรค์ เปน็ ท่ีจัดงานร่นื เรงิ ประจ�ำปขี องหม่บู ้าน และเวลาที่พวกชาวบา้ นจะมาพบปะกันมักจะ
เป็นวันพระ เทศกาลนักขัตฤกษ์ต่างๆ วันสงกรานต์ วันส�ำคัญทางพุทธศาสนา งานบวชญาติมิตร และ
งานเผาศพ เป็นตน้ การทว่ี ดั เป็นศูนยก์ ลางของกจิ กรรมทางสังคม ท�ำให้เกิดสำ� นวนไทยเก่ียวเนอื่ งกับวดั
และศาสนามากมาย เช่น หนา้ ตาพอไปวัดไปวา ขนทรายเข้าวัด เจ้าไม่มศี าล สมภารไมม่ วี ัด บอกหนังสอื
สังฆราช ปิดทองหลงั พระ เปน็ ต้น
นอกจากวัดจะเป็นศูนย์กลางของกิจกรรมทางสังคมแล้ว พุทธศาสนายังมีส่วนช่วยคํ้าจุนให้ผู้คน
ในสังคมอยู่ร่วมกันอย่างสงบเรียบร้อย เพราะพุทธศาสนาที่น�ำมาใช้ในสังคมอยุธยานั้น เป็นพุทธศาสนา
ระดบั ชาวบา้ นทเี่ รยี กวา่ โลกยิ ธรรม สอนใหค้ นทำ� ดี ละเวน้ ความชวั่ คำ� สอนนเี้ ปน็ ปจั จยั สำ� คญั ประการหนง่ึ
ทีช่ ว่ ยคํา้ จุนใหเ้ กดิ ความสงบสขุ ในสังคม33
กิจกรรม 4.4.2
พุทธศาสนามีความส�ำคญั ตอ่ สังคมอยุธยาอยา่ งใด
แนวตอบกิจกรรม 4.4.2
มบี ทบาทสำ� คญั ในการจรรโลงเอกภาพของสงั คม มคี วามสำ� คญั ตอ่ การเมอื ง วถิ ชี วี ติ ของประชาชน
รวมทง้ั มบี ทบาทในดา้ นศลิ ปวทิ ยาการ และชว่ ยธำ� รงไวซ้ งึ่ ศลิ ปะของชาติ ทง้ั ในดา้ นจติ รกรรม ประตมิ ากรรม
สถาปตั ยกรรม และประณตี ศิลป์
33 ศรศี กั ร วลั ลโิ ภดม. (2527). กรงุ ศรีอยธุ ยาของเรา. กรงุ เทพฯ: ธนาคารกรุงศรีอยุธยาจ�ำกดั จดั พิมพ์ ในวาระท่เี ปิด
ด�ำเนินการมาครบ 40 ปี ธนั วาคม 2527. น. 81-84.
