Page 53 - การศึกษาชุมชนเพื่อการวิจัยและพัฒนา
P. 53
การศกึ ษาและวเิ คราะห์ชมุ ชนเพื่อการวิจัยการส่อื สารชมุ ชน 3-43
ข้ันตอนท่ีสี่ การวิเคราะห์และสรุปบทเรียน เป็นขั้นตอนท่ีหลังจากได้ข้อมูลทั้งหมดทั้งจากงาน
วจิ ยั และจากการปฏบิ ตั แิ ลว้ กน็ ำ� กลบั มาทบทวนกนั ในหมนู่ กั วจิ ยั และชมุ ชนเพอ่ื เรยี นรกู้ ระบวนการ แนวคดิ
ท่ไี ด้ท�ำมา เพื่อจะน�ำไปสกู่ ารพัฒนาในอนาคต และการน�ำมาเขียนเป็นผลการวิจยั
แนวค�ำถามที่ใช้ในการทบทวนความคิด ได้แก่ ท�ำไมต้องท�ำโครงการน้ี กิจกรรมน้ีเป็นอย่างไร
อะไรคือจุดมุ่งหมายของโครงการ มีกระบวนการด�ำเนินการอย่างไร ใครมีส่วนร่วม อะไรเป็นไปตามแผน
และไมเ่ ปน็ ไปตามแผน และผลการด�ำเนินการสำ� เร็จตามทีว่ างไวห้ รอื ไม่ มเี ง่ือนไขอะไร อะไรคืออปุ สรรค
และจะแกป้ ัญหาไดอ้ ยา่ งไร
นอกเหนือจากการวิเคราะห์และสรปุ บทเรียนแล้ว กาญจนา แกว้ เทพ (2553, น. 55) ยงั ชี้ใหเ้ ห็น
ดว้ ยวา่ ผลการวจิ ยั ยงั สามารถนำ� ไปใชป้ ระโยชนต์ อ่ ไดอ้ กี โดยยกตวั อยา่ งการนำ� ขอ้ มลู ทไี่ ดจ้ ากงานวจิ ยั ไป
พฒั นาในกรณขี องงานวจิ ยั ทอ้ งถน่ิ ของ สกว. ไดห้ ลากหลายรปู แบบ ไดแ้ ก่ การนำ� ไปเปน็ แนวทางการแกไ้ ข
ปญั หาในพื้นท่ี การนำ� ไปคนื ขอ้ มูลใหช้ ุมชนเหน็ ปัญหา การนำ� เข้าไปเปน็ หลกั สูตรท้องถ่นิ ในโรงเรียนหรือ
น�ำไปสรู่ ะดบั นโยบาย เพอ่ื ทำ� ใหเ้ กดิ ความยง่ั ยืน การน�ำไปขยายผลสกู่ ลมุ่ อ่ืนๆ ในพ้นื ที่อ่ืนๆ ซ่ึงเทา่ กบั ว่า
ทำ� ให้งานไดเ้ ผยแพรใ่ นวงกวา้ งข้นึ หรือการน�ำไปเปน็ เนื้อหาสำ� หรับการสรา้ งกลไกการจดั การชมุ ชน
กิจกรรม 3.3.1
กระบวนการวจิ ยั เชงิ ปฏบิ ตั กิ ารแบบมีส่วนร่วมมขี น้ั ตอนใดบา้ ง
แนวตอบกิจกรรม 3.3.1
กระบวนการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมมีอยู่ 4 ขั้นตอน เร่ิมต้นจากการเตรียมชุมชนและ
ก�ำหนดปัญหา โดยนักวิจัยภายนอกจะกระตุ้นให้ชุมชนมีส่วนร่วม นักวิจัยภายนอกจึงต้องเตรียมชุมชน
โดยเฉพาะความพร้อมของการวิจยั และน�ำไปสปู่ ัญหา หลงั จากนน้ั ขนั้ ตอนทสี่ อง การออกแบบ กำ� หนด
แผนงานวจิ ยั และการเกบ็ ขอ้ มลู ซง่ึ มาจากการมสี ว่ นรว่ มของชมุ ชน ชมุ ชนจะชว่ ยในการออกแบบ กำ� หนด
แผนการวจิ ยั ขน้ั ตอนทสี่ าม การปฏบิ ตั กิ าร คอื ชว่ งทชี่ มุ ชนนำ� ขอ้ มลู จากการวจิ ยั ไปออกแบบกจิ กรรมเพอื่
จะกา้ วไปส่กู ารแก้ไขปญั หา ขั้นตอนทสี่ ่ี การวเิ คราะห์และสรปุ บทเรยี นการด�ำเนนิ การ
