Page 18 - พื้นฐานสังคมเเละวัฒนธรรมเขมร
P. 18
2-8 พืน้ ฐานสังคมและวัฒนธรรมเขมร
เรื่องที่ 2.1.2
สมัยแรกเริ่มประวตั ศิ าสตร์
1. ชุมชนสมยั แรกเริ่มประวตั ศิ าสตร์
ราว 500 ปีกอ่ นครสิ ตกาล-ค.ศ. 500 เปน็ ช่วงเวลาของการเปลย่ี นผา่ นจากยคุ กอ่ นประวัตศิ าสตร์
ไปสู่ยุคประวัติศาสตร์ อาจเรียกช่วงเวลาดงั กล่าวว่าสมัยแรกเร่ิมประวัตศิ าสตร์ (Early historic period)
หรอื สมยั ก่ึงก่อนประวตั ิศาสตร์ (Proto-historic period) ซ่ึงตรงกับยคุ เหล็กในทางโบราณคดี5 ช่วงเวลา
ดังกล่าวเป็นสมัยที่ลักษณะทางสังคมการเมืองมีความซับซ้อนเพิ่มมากขึ้น ความแตกต่างในการเข้าถึง
ทรัพยากรของผคู้ นมสี ูงข้ึน ความขัดแย้งทางสงั คมปรากฏให้เหน็ ได้อยา่ งชัดเจน และกิจกรรมทางการค้า
ระหว่างภูมิภาคและข้ามภมู ิภาคมีความเข้มขน้ เพมิ่ มากข้นึ
ตัวอย่างท่ีโดดเด่นซ่ึงแสดงให้เห็นถึงความซับซ้อนของสังคมมนุษย์ที่เพิ่มสูงขึ้นใน สมัยแรกเร่ิม
ประวตั ศิ าสตร์คืออังกอรโ์ บเรย็ ซง่ึ ต้ังอย่ใู นจังหวัดตาแกว้ ทางตะวนั ออกเฉียงเหนอื ของกมั พชู า ในปจั จบุ นั
อังกอร์โบเร็ยเป็นท่ีต้ังของชุมชนและบ้านเมืองมาต้ังแต่สมัยแรกเร่ิมประวัติศาสตร์ หรือในราว 400 ปี
ก่อนคริสตกาลเป็นอย่างช้า (Stark, 2003: 99) และราว 100 ถึง 200 ปีก่อนคริสตกาลก็เริ่มเห็นความ
เปลยี่ นแปลงของโครงสร้างทางสงั คมและการเพม่ิ ข้นึ ของจานวนประชากร (Stark, 2000: 82)
อังกอร์โบเร็ยเป็นเมืองรูปร่างไม่สม่าเสมอ มีกาแพงและคูน้าล้อมรอบ กาแพงสร้างด้วยอิฐ
ความกวา้ ง 2.4 เมตร สงู 4.5 เมตร ความยาวประมาณ 6 กโิ ลเมตร ครอบคลุมพ้ืนที่ราว 1,875 ไร่ (3 ตาราง
กิโลเมตร) (Stark et al., 1999: 22-23) กาแพงอิฐดังกล่าวอาจจะสร้างอยู่บนแนวคันดินเดิมท่ีสร้างข้ึน
ก่อน (Stark, 2003: 101) คูน้าท่ีล้อมรอบเมืองมี 2 ชั้นโดยมีกาแพงเมืองคั่น คูน้าท้ังชั้นในและชั้นนอกมี
ความกว้างเฉลี่ย 22 เมตร ความลึกประมาณ 2-4 เมตร การกาหนดอายุอิฐที่ใชก้ ่อสร้างกาแพงให้ข้อมลู
ต่างกัน ตัวอย่างอิฐชิ้นหนงึ่ มีอายรุ าวศตวรรษท่ี 4 ก่อนคริสตกาล ขณะที่ตวั อย่างอิฐอีกช้ินหนึ่งซงึ่ มาจาก
บรเิ วณขุดค้นเดียวกนั มีอายุในราวคริสต์ศตวรรษท่ี 1 (Stark et al., 1999: 22-23) แตข่ ้อมูลอายุของอิฐที่
ต่างกันดังกล่าวก็สอดคล้องกนั กบั ช่วงระยะเวลาท่ีมกี ารตั้งถิ่นฐานท่อี ังกอร์โบเร็ย กาแพงเมืองและคนู า้ น้ี
ใช้เพื่อควบคุมไม่ให้น้าท่วมเข้าในเมืองมากกว่าเพ่ือกักเก็บน้าไว้ใช้ประโยชน์ในการเพาะปลูก เพราะ
5 การสารวจและขดุ คน้ แหลง่ โบราณคดียุคเหล็กในกัมพชู าโดยมากเกดิ ขน้ึ ต้งั แต่ทศวรรษท่ี 2000 เป็นตน้ มา
