Page 88 - การวิจัยทางการวัดและประเมินผลการศึกษา

2-78 การวิจัยทางการวัดและประเมินผลการศึกษา
4) ความหมายของส่วนประกอบของรหัส URL และการจัดประเภทรหัส URL โดย

ท่ัวไป รหัส URL มีส่วนประกอบท่ีนิยมใช้กันมากรวม 3 แบบ คือ (1) แบบใช้รหัส DOI ซ่ึงมีส่วนประกอบ
หลัก 2 ด้าน (2) แบบมีส่วนประกอบหลัก 3 ด้าน และ (3) แบบมีส่วนประกอบหลักและส่วนประกอบเสริม
รวม 5 ด้าน เนื่องจากรหัส URL แบบใช้รหัส DOI ได้เสนอไว้ในหัวข้อ DOI แล้ว ดังนั้นในตอนน้ีจึงเสนอ
เฉพาะความหมายของรหัส URL เฉพาะข้อ (2) และ (3) เพียง 2 ด้าน โดยผู้เขียนสรุปสาระจากเอกสารของ
Dordal, 2019; Internet Assigned Numbers Authority (IANA), 2019; Internet Engineering Task
Force (IETF), 2015; Microsoft Corporation, 2018; Mozilla, 2019; Susta, 2017 และ Tutorialspoint.
com, no date น�ำเสนอสาระเก่ียวกับส่วนประกอบของ URL แยกเป็น 2 หัวข้อ คือ ส่วนประกอบหลัก และ
ส่วนประกอบเสริม แสดงตัวอย่างให้เห็นท้ังรายการอ้างอิงเอกสาร และ URL ของเอกสารดังต่อไปน้ี

4.1) สว่ นประกอบหลกั 3 ดา้ น ของรหสั URL รหสั URL แบบทีม่ ีส่วนประกอบ
หลัก 3 ด้าน ประกอบด้วย ด้านแรก โพรโทคอล (protocol) ด้านที่สอง ช่ือแม่ข่าย (domain name) และ
บางกรณีมสี ว่ นของหมายเลขพอรต์ (port) และด้านทีส่ าม เสน้ ทางไฟล์ (file path) แตล่ ะดา้ นยงั มีชื่อเรยี กแบบ
อืน่ ดว้ ย และมคี วามหมาย ตลอดจนวธิ ีการเขยี นรหสั เพ่อื ใชใ้ นการค้นคนื ไฟล์เอกสารทต่ี ้องการดังน้ี

- แผนงานยอู ารแ์ อล (URL Scheme) เรียกสัน้ ๆ วา่ แผนงาน (Scheme) หรือ
Hypertext Transfer Protocol (http) เรียกส้ัน ๆ ว่า โพรโทคอล (protocol) ค�ำว่า ‘โพรโทคอล’ หรือ
‘เกณฑ์วิธี’ ซึ่งเป็นค�ำแปลตามศัพท์ราชบัณฑิตยสภา สาขาวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ (2545) หมายถึง
แอปพลิเคชันส�ำหรับการท�ำงานเกี่ยวกับการเผยแพร่/แลกเปลี่ยนงานเอกสารหรือวรรณกรรมร่วมกันระหว่าง
ผู้ใช้ (users) กับแม่ข่าย (web servers) ส่วนค�ำว่า ‘hypertext’ แปลว่า ‘ข้อความหลายมิติ’ หมายถึง
‘กลุ่มข้อความท่ีเชื่อมโยงกันในลักษณะช่วยกันท�ำงานเก่ียวกับเอกสารตามท่ีข้อความระบุ’ ข้อความส่วนแรก
ของ URL ใช้สญั ลักษณ์ ‘http’ ทบี่ ่งบอกถงึ รปู แบบการคน้ คืนเอกสารซ่ึงนักวจิ ยั ผู้ใชป้ ลายทาง (end user or
browser) ตดิ ตอ่ กบั แมข่ า่ ย (domain or host or web server) ซงึ่ เปน็ ผใู้ หบ้ รกิ ารตน้ ทาง เชน่ Google ลกั ษณะ
ของโพรโทคอลเก่ยี วกับเอกสารน้ัน มหี ลายแบบดังตวั อยา่ งตอ่ ไปน้ี

• http:// หรือ Hypertext Transfer Protocol เป็นโพรโทคอลท่ีรู้จัก
กันมากท่ีสุด เป็นค�ำสั่งส�ำหรับนักวิจัยซึ่งเป็นผู้ใช้เอกสาร (browser) ด�ำเนินการขอรับเอกสารท่ีได้ค้นคืนจาก
แม่ข่าย (web servers) และแม่ข่ายส่งเอกสารกลับคืนให้นักวิจัยผู้ใช้ปลายทางตามค�ำขอเอกสาร

• https:// หรือ Secure Hypertext Transfer Protocol เป็นโพร-
โทคอลปลอดภัย ใช้ค้นคืนเอกสารท่ีแตกต่างจากค�ำสั่ง http:// เพราะค�ำสั่งใช้การเข้ารหัสเอกสารเพื่อประกัน
ความปลอดภยั (secure) โดยใชป้ ระกาศนยี บตั รดจิ ทิ ลั (digital certificate) ทงั้ การรบั และการสง่ คนื เอกสาร

• FTP:// หรือ File Transfer Protocol เป็นโพรโทคอลใช้ค้นคืน
เอกสารเชน่ เดยี วกบั http:// แตเ่ หมาะสมในการคน้ คนื และสง่ กลบั คนื เอกสารทเี่ ปน็ ไฟลข์ นาดใหญม่ าก เพราะ
โพรโทคอลนม้ี ีการท�ำงานร่วมกันกับผู้ใช้เอกสาร จึงสามารถส่งเอกสารที่เป็นไฟล์ขนาดใหญ่มาก ระหว่างผู้ใช้
ปลายทางและแมข่ า่ ย และระหว่างเว็บ รวมท้งั การสง่ (upload) ต้นฉบับเอกสารขนาดใหญ่ข้นึ เวบ็ ไปให้แมข่ า่ ย

• file:// เป็นโพรโทคอลที่ระบุว่าไฟล์ที่จัดส่งนั้นอยู่ในไฟล์ช่ืออะไร ใน
ฮาร์ดดิสก์ใด หรือแฟ้มเอกสารช่ืออะไร ในระบบ LAN

• mailto:// เป็นโพรโทคอลใช้เปิดโปรแกรมอีเมลเพ่ือเขียนหรือตอบ
จดหมายอิเล็กทรอนิกส์ ระหว่างผู้ใช้ปลายทางและแม่ข่าย