Page 60 - ไทยศึกษา
P. 60
๕-50 ไทยศึกษา
ทันสมัย รวมทง้ั อยใู่ นสภาพแวดล้อมซ่ึงมีปญั หาเรื่องมลพษิ การว่างงาน อาชญากรรม ความไมเ่ พยี งพอ
ของสาธารณปู โภค สาธารณปู การ และอน่ื ๆ ปญั หาเหลา่ นจ้ี ะเกดิ ขนึ้ ในเมอื งใหญ่ ลดนอ้ ยลงในเมอื งขนาด
กลาง และอาจไมพ่ บในเมอื งเล็กท่ีมีการบริหารจดั การที่ดี
ส่วน สังคมชนบท น้ัน ผู้อยู่อาศัยท�ำมาหาเลี้ยงชีพจากทรัพยากรพื้นฐานทางธรรมชาติ เช่น
ท�ำงานด้านเกษตรกรรม (เพาะปลูก เลี้ยงสัตว์ ท�ำประมง) หัตถกรรมพื้นบ้าน (ทอผ้า ปั้นภาชนะต่างๆ
ท�ำเคร่ืองจักสาน) หรือค้าขายเล็กๆ น้อยๆ การประกอบอาชีพดังกล่าวในประเทศด้อยพัฒนาหรือก�ำลัง
พฒั นามกั ใชเ้ ทคโนโลยแี ละเครอื่ งมอื ทไี่ มย่ งุ่ ยากซบั ซอ้ น การลงทนุ ตำ่� และอาศยั การสนบั สนนุ จากธรรมชาติ
เชน่ ความอุดมสมบูรณ์ของดิน น้�ำ พืช สตั ว์ สว่ นความหนาแน่นและรายไดเ้ ฉลยี่ ของประชากรน้ันตำ่� กวา่
ชมุ ชนเมอื ง ในดา้ นวฒั นธรรม ชาวชนบทมคี วามผกู พนั ทางเครอื ญาตแิ ละความสามคั คใี นกลมุ่ ญาตมิ ติ รสงู
ใหค้ วามสนใจรว่ มแรงรว่ มใจกนั ทำ� กจิ กรรมตา่ งๆ ในชมุ ชน เชน่ พธิ กี รรม งานบญุ ตา่ งๆ ตลอดจนงานอนื่ ๆ
เพ่อื ประโยชนข์ องชมุ ชนตน นอกจากน้นั สงั คมชนบทในประเทศดอ้ ยพัฒนาหรือก�ำลงั พฒั นามักมีปญั หา
เร่อื งความยากจน การว่างงาน การอ่านไม่ออกเขยี นไม่ได้ สุขภาพอนามยั ไมด่ ี และปัญหาอืน่ ๆ อกี หลาย
ด้าน (ปรชั ญา เวสารัชช.์ ๒๕๓๔, น. ๒๙-๓๐)
ปจั จบุ ันประเทศไทยแบ่งพ้ืนทีก่ ารปกครองเป็น ๗๗ จงั หวดั แต่ละจงั หวัดตา่ งก็มีสงั คมเมืองและ
สงั คมชนบทอยรู่ ว่ มกนั ในจงั หวดั ของตน เปน็ สงั คมเมอื งสงั คมชนบททม่ี คี วามเหมอื นกนั ในภาพรวมในแตล่ ะ
แหง่ และความตา่ งกันในรายละเอยี ด ตามสภาพพื้นฐานและความเปล่ียนแปลงของสงั คมเมอื งหรือสังคม
ชนบทในจังหวัดนั้นๆ จึงมีระดับต่างกันไปตามสภาพ ในกรณีของ สังคมเมือง มีตั้งแต่สังคมเมืองขนาด
ใหญ่มากๆ ในกรงุ เทพมหานครท่ีมคี วามหลากหลายซบั ซอ้ นยงิ่ กลมุ่ คนทอี่ ยู่มีหลายเช้ือชาติ หลายความ
เชื่อและศาสนา ต่างกันในดา้ นแนวคดิ ทัศนคติ การศกึ ษา การงานอาชพี โอกาส และวถิ ีการดำ� เนินชีวติ
แลว้ ลดหล่นั มาทสี่ ังคมเมืองใหญ่ในตัวเมืองของบางจังหวดั เชน่ เชยี งใหม่ นครราชสีมา ขอนแก่น สงขลา
นครสวรรค์ และอ่ืนๆ ตามมาด้วยสังคมเมืองขนาดกลางขนาดเล็กในจังหวัดและอ�ำเภอต่างๆ
กรงุ เทพมหานครเป็นเอกนครท่ีเปน็ ทั้งเมืองหลวง เมอื งศูนย์กลางทางการเงนิ การค้า การคมนาคม การ
ส่ือสาร การศึกษา เทคโนโลยี วิทยาการ วัฒนธรรม การท่องเที่ยวและนันทนาการ ทุกอย่างรวมตัวกัน
กระจกุ อยทู่ ก่ี รงุ เทพฯ ประมาณการวา่ กรงุ เทพมหานครมปี ระชากรอยปู่ ระมาณ ๘-๙ ลา้ นคน จงึ เปน็ สงั คม
เมืองระดับมหานครที่มีปัญหาอยู่มากท้ังในด้านมลภาวะ การจราจร การขนส่งมวลชน การกระจาย
สาธารณปู โภค สาธารณปู การ การสาธารณสุข ความแปลกแยกทางสงั คม ตลอดจนถงึ เร่ืองอาชญากรรม
เมืองใหญ่ เมืองขนาดกลาง เมืองเลก็ ในสังคมไทย มปี ัญหามากน้อยลดหลน่ั กนั ไปตามสภาพที่ดำ� รงอยู่
ในด้าน สังคมชนบท นั้นก็มีระดับต่างๆ เช่นกัน ต้ังแต่ชนบทก้าวหน้า ชนบทท่ีมีความเจริญ
พอควร และชนบทลา้ หลงั ทสี่ ำ� คญั กค็ อื วา่ หมบู่ า้ นหรอื ทมี่ กั เรยี กกนั ในปจั จบุ นั วา่ สงั คมชนบทเพง่ิ จะมกี าร
เปลีย่ นแปลงอย่างมากจากสภาพท่เี คยดำ� รงอยใู่ นสมยั สังคมจารตี ก็เมื่อ ๔ ทศวรรษทีผ่ า่ นมาภายใต้การ
พฒั นาประเทศตามแผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชาตฉิ บบั ตา่ งๆ ทง้ั นเี้ พราะพลงั ผลกั ดนั จากทนุ นยิ ม
ตะวนั ตกหลงั การท�ำสนธสิ ญั ญาเบาวร์ งิ ไมไ่ ดท้ �ำใหเ้ ศรษฐกจิ พอยงั ชพี ในสงั คมหมบู่ า้ นแตกสลายไปจนหมด
สน้ิ หากแตม่ ผี ลตอ่ พนื้ ทใี่ นภาคกลาง บรเิ วณหวั เมอื งชายทะเลตะวนั ออก และบางเมอื งในภมู ภิ าคอนื่ เทา่ นน้ั
เศรษฐกิจพอยังชีพและวิถีชีวิตวัฒนธรรมชุมชนยังด�ำรงอยู่ตามหมู่บ้านต่างๆ โดยเฉพาะอย่างย่ิงใน
