Page 51 - สื่อศึกษา
P. 51
สอ่ื กบั เพศสภาวะ 14-41
กาญจนา แก้วเทพ (2535) ได้เสนอการวเิ คราะหผ์ ู้หญงิ ในฐานะของผู้ส่งหรือผู้ผลติ ไว้ 4 มิติ โดย
ผเู้ ขยี นไดน้ ำ� รายละเอยี ดบางสว่ นมาขยายเพอ่ื ใหค้ รอบคลมุ กบั สงั คมในปจั จบุ นั ทม่ี เี พศสภาวะทห่ี ลากหลาย
ดงั รายละเอียดตอ่ ไปน้ี
1. ฐานะทางวิชาชีพของผู้หญิงในบทบาทของผู้ผลิต
โดยพจิ ารณาจากเกณฑด์ า้ นเศรษฐศาสตรแ์ ละสงั คมวทิ ยามาวเิ คราะหฐ์ านะทางวชิ าชพี ของผหู้ ญงิ
ในบทบาทของผูผ้ ลิตว่า ในอุตสาหกรรมสื่อมผี ู้หญิงจำ� นวนมากนอ้ ยเพียงใด มกี ารเลือกปฏิบัติ การกดี กัน
ทางเพศหรอื ไม่ นอกจากนยี้ งั พจิ ารณาในดา้ นความเทา่ เทยี มในวชิ าชพี เชน่ ในตำ� แหนง่ งานเดยี วกนั หญงิ
และชาย (และผู้มีความหลากหลายทางเพศ) ได้รับเงินเดือนเท่ากัน หรือมีโอกาสในการเลื่อนต�ำแหน่ง
เท่ากันหรือไม่ เนอื่ งจากในความเปน็ จริงแล้วในอุตสาหกรรมส่อื ผู้หญงิ มกั จะถูกเลอื กปฏบิ ตั ิและมีสถานะ
ที่ไม่เท่าเทียมกับผู้ชาย ดังจะเห็นได้ที่นักแสดงหญิงแถวหน้าของฮอลลีวูด เช่น เมอรีล สตรีพ (Meryl
Streep) แพทรเิ ชยี อาเควต (Patricia Arquette) ใชเ้ วทปี ระกาศผลรางวลั ออกการ์ หรอื อคาเดมี อวอรด์
(Academy Awards) และเวทลี กู โลกทองคำ� (Golden Globe) ในการเรยี กรอ้ งคา่ ตอบแทนของนกั แสดง
หญงิ ให้เท่าเทียมกบั นักแสดงชาย (equal work equal pay) เปน็ ต้น
2. ผู้ผลิตผู้หญิงกับลักษณะเพศนิยม (Sexist) หรือการแบ่งแยกทางเพศ
เรือ่ งนีเ้ ป็นการวเิ คราะห์วา่ มกี ารแบง่ งานกนั ท�ำตามเพศ (sexual division of labour) หรอื ไม่
ท้งั น้ี กาญจนา ตงั้ ข้อสังเกตวา่ ส่ือมวลชนในแวดวงการข่าวมกี ารแบ่งงานทำ� ตามเพศ กล่าวคือ ขา่ วหนกั
เช่น เศรษฐกิจ การเมือง ผู้ส่ือข่าวส่วนใหญ่จะเป็นผู้ชาย ขณะท่ีผู้สื่อข่าวผู้หญิงมักจะถูกเลือกให้ท�ำข่าว
เบาๆ เชน่ ขา่ วเดก็ และสตรี ซงึ่ ผลการวจิ ยั ของ นนั ญา พนั ธเ์ จรญิ (2538) อธบิ ายวา่ ทเี่ ปน็ เชน่ นนั้ เนอ่ื งจาก
ความเชอ่ื ท่ีว่า สรรี ะของผหู้ ญิงเปน็ อปุ สรรคต่อการท�ำงานข่าวภาคสนาม ซ่งึ ข้อจำ� กัดน้ถี ูกใชเ้ ป็นเกณฑใ์ น
การเลอื กปฏบิ ตั โิ ดยใช้เพศเป็นเกณฑ์ในการจดั แบง่ งาน
เมอื่ นำ� ลกั ษณะเพศนยิ มมาใชว้ เิ คราะหก์ บั ผมู้ คี วามหลากหลายทางเพศ สามารถนำ� มาใชว้ เิ คราะห์
ไดว้ า่ เหตใุ ดผดู้ ำ� เนนิ รายการโทรทศั นท์ เี่ ปน็ ผมู้ คี วามหลากหลายทางเพศ เชน่ นติ ิ ชยั ชติ าธร หรอื ปอ๋ มแปม๋
รายการเทยเทย่ี วไทย หรือพฒั นชยั อดิเรก หรอื แจก็ เกอลนี ทีวพี ลู มกั จะได้ดำ� เนนิ รายการประเภทตลก
วาไรต้ี มากกวา่ จะดำ� เนนิ รายการประเภทท่มี ีสาระหนักๆ หรือเป็นพิธีกรรายการข่าว/สารคดี
3. บทบาทของนายประตขู ่าวสาร (gate keeper) กบั ความเป็นผหู้ ญงิ และความเป็นเพศอื่น ๆ
ในกรณนี ี้ อาจตงั้ ขอ้ สงั เกตวา่ ในกรณที ผ่ี ผู้ ลติ และผสู้ ง่ สารเปน็ ผหู้ ญงิ หรอื ผมู้ คี วามหลากหลายทาง
เพศ จะสง่ ผลตอ่ ตวั เนอื้ หาสาระหรอื ไม่ ดังผลการศกึ ษาของ พจมาน มลู ทรพั ย์ (2551) ศกึ ษาเรอื่ งเลา่ ของ
เกย์ในชุมชนวรรณกรรมออนไลน์: กรณีศึกษากลุ่ม “บลูสกาย โซไซตี้” ใน www.pantip.com พบว่า
ผู้เขียนเรื่องเล่าบันทึกประสบการณ์ชีวิตเป็นเกย์ และน�ำเสนอด้วยมุมมองของเกย์และน�ำเสนออัตลักษณ์
ของตนเองวา่ เปน็ “เกยส์ ฟี า้ ” ทเี่ ปน็ ผชู้ ายธรรมดาทร่ี กั ผชู้ ายดว้ ยกนั และไมไ่ ดเ้ ปน็ ผมู้ คี วามวปิ รติ แตอ่ ยา่ งใด
