Page 27 - วิถีไทย
P. 27
วิถีไทยกบั ความหลากหลายทางสังคมและวัฒนธรรม 2-17
ชุมชนเมืองท่าในระบบการค้านานาชาติ ช่วงพุทธศตวรรษท่ี 2-10
การคา้ นานาชาตทิ เ่ี จรญิ รงุ่ เรอื งขนึ้ ในราวพทุ ธศตวรรษที่ 2-10 ไดเ้ ชอ่ื มตอ่ ชมุ ชนบา้ นเมอื งหลายแหง่
เข้าไว้ด้วยกัน โดยมิได้จ�ำกัดอยู่แต่เฉพาะชุมชนบริเวณชายฝั่งทะเลเท่านั้น หากยังรวมถึงชุมชนที่ต้ังอยู่
ลกึ เขา้ ไปในภาคพนื้ ทวปี อกี ดว้ ย ชมุ ชนทงั้ สองบรเิ วณ คอื ชมุ ชนรมิ ฝง่ั ทะเล และชมุ ชนภายในทวปี ทเี่ ชอื่ ม
ตอ่ กันดว้ ยแมน่ ำ�้ ลำ� คลองและอาจรวมถงึ เสน้ ทางคมนาคมทางบกดว้ ย
ในระบบการค้านานาชาติ แม่น�้ำสายต่างๆ มีความส�ำคัญในการเป็นเส้นทางท่ีใช้ในการขนส่ง
ลำ� เลยี งสนิ คา้ ของปา่ ออกจากชมุ ชนตอนในมายงั ชมุ ชนชายฝง่ั ทะเล และขนสง่ สนิ คา้ จากตา่ งแดนและสนิ คา้
ท่ีมาจากทางทะเลเข้าสู่ชุมชนท่ีอยู่ลึกเข้าไปตอนในแผ่นดินด้วย อย่างไรก็ตามสินค้ามีค่าจากดินแดน
ภายนอก มักจะพบมากตามชุมชนทีเ่ ป็นเมอื งท่าชายฝงั่ ทะเลเปน็ หลัก28
แหลง่ โบราณคดที เี่ ปน็ เมอื งทา่ (Port City) สถานกี ารคา้ หรอื ชมุ ชนทเี่ กย่ี วขอ้ งกบั การคา้ โบราณ
ในระบบการค้านานาชาติ มักเป็นแหล่งโบราณคดีท่ีพบในบริเวณชายฝั่งทะเลเกือบท่ัวทั้งภูมิภาคเอเชีย
ตะวนั ออกเฉยี งใต้ เชน่ แหลง่ โบราณคดดี องซอนในเขตนกั โบทางตอนเหนอื ของเวยี ดนาม แหลง่ โบราณคดี
ออกแกว้ และองั กอรโ์ บไรในเขตดนิ ดอนสามเหลย่ี มปากแมน่ ำ้� โขงของเวยี ดนามและกมั พชู า แหลง่ โบราณคดี
กัวลาเซลนิ ซงิ ทางตะวนั ตกของคาบสมทุ รมลายู แหล่งโบราณคดีแอร์ สกุ ฮี าน ในเกาะสมุ าตรา เป็นตน้ 29
แหล่งโบราณคดีเหล่านี้มักพบวัตถุคล้ายคลึงกัน เช่น ลูกปัดแก้วหลากสี เครื่องประดับอัญมณี
เปน็ ตน้ ซง่ึ ลว้ นแตเ่ ปน็ สนิ คา้ ในระบบการคา้ นานาชาติ ในดนิ แดนประเทศไทย พบแหลง่ โบราณคดที แี่ สดง
ใหเ้ หน็ ถงึ รอ่ งรอยการเปน็ ชมุ ชนเมอื งทา่ ในระบบการคา้ นานาชาตนิ หี้ ลายแหง่ โดยเฉพาะในภาคกลางและ
ภาคใต้ ได้แก่ แหล่งโบราณคดีบ้านดอนตาเพชร อ�ำเภอพนมทวน จังหวัดกาญจนบุรี แหล่งโบราณคดี
ทา่ แค อำ� เภอเมอื ง จงั หวดั ลพบรุ ี แหลง่ โบราณคดบี า้ นใหมช่ ยั มงคล อำ� เภอเมอื ง จงั หวดั นครสวรรค์ แหลง่
โบราณคดเี ขาสามแก้ว อำ� เภอเมอื ง จงั หวดั ชุมพร แหลง่ โบราณคดีภูเขาทอง ก่ิงอำ� เภอสขุ สำ� ราญ จงั หวดั
ระนอง แหล่งโบราณคดีท่าชนะ อ�ำเภอท่าชนะ จังหวัดสุราษฎร์ธานี แหล่งโบราณคดีควนลูกปัด อ�ำเภอ
คลองทอ่ ม จังหวัดกระบ่ี เป็นต้น
ชุมชนเมืองท่าในสยามประเทศ ช่วงระหว่างพุทธศตวรรษท่ี 11-16
จากทบี่ า้ นเมอื งในบรเิ วณอา่ วสยามและคาบสมทุ รสยามทตี่ อ่ ลงไปจนถงึ แหลมมลายู มพี ฒั นาการ
การตดิ ต่อคา้ ขายและแลกเปลย่ี นวัฒนธรรมกับโลกภายนอก มาตงั้ แตก่ ่อนพุทธศตวรรษที่ 10 และถอื เป็น
ส่วนหน่งึ ของเครอื ข่ายการคา้ นานาชาตริ ะหว่างโลกตะวนั ตกกบั โลกตะวนั ออก สง่ ผลทำ� ให้เกิดการพฒั นา
รปู แบบสังคม เศรษฐกจิ การเมืองการปกครองท่ีมคี วามสลบั ซับซอ้ นขน้ึ การรับวัฒนธรรมจากสองแหลง่
สำ� คญั ของโลกอยา่ งอนิ เดยี กบั จนี โดยปรบั ประยกุ ตเ์ ขา้ กบั วถิ คี วามเชอ่ื ดง้ั เดมิ ของตน เปน็ ปจั จยั ในการกอ่
28 Higham, Charles. (2002). Early Culture of Mainland Southeast Asia. Bangkok: River Books.
29 Ibid.
