Page 44 - ทฤษฎีและการวิจารณ์ภาพยนตร์
P. 44
8-34 ทฤษฎีและการวจิ ารณ์ภาพยนตร์
สวยงามของกลา้ มเน้อื เป็นนกั วางแผนที่มีหลกั การและความรู้ (ศริ ิมิตร ประพันธธ์ ุรกจิ , 2551, น. 197-
200)
ดังน้ันในฐานะผู้สร้างสรรค์เรื่องเล่าในภาพยนตร์จึงต้องพึงระวังการสร้างตัวละครท่ีเกินเลยไป
จากความจริงอันจะท�ำให้เกิดความหมายในทางลบต่อภาพตัวแทนหรือภาพตายตัวของกลุ่มท่ีมีลักษณะ
เดียวกับตัวละคร ซ่งึ มักเกดิ ข้ึนกบั กลมุ่ ชาตพิ นั ธ์ุ กลมุ่ เพศท่ีสาม และคนกลุม่ น้อยซึ่งเป็นผ้ดู ้อยโอกาส
โครงเรื่อง
โครงเรอื่ ง คอื โครงสรา้ งในการเลา่ เรอื่ ง ซง่ึ ขนึ้ ตน้ ดว้ ยจดุ เรม่ิ ตน้ (exposition) ทมี่ าจากความขดั
แย้งระหวา่ งตัวละครหลัก ความขัดแย้งน้จี ะถูกพฒั นาเข้มข้นขึ้นเปน็ ลำ� ดบั จนน�ำไปสู่จดุ สดุ ยอด (climax)
แล้วจบเร่ืองราวลงภายหลังจากปมปัญหาความขัดแย้งได้รับการแก้ไข (resolution) โครงสร้างรูปตัววีนี้
เป็นโครงสร้างมาตรฐานท่ีปรากฏแพร่หลายในเร่ืองเล่าหลายประเภท ซ่ึงเราเรียกสูตรโครงเรื่องนี้ว่าเป็น
โครงเร่อื งแบบดงั้ เดิม หรอื โครงเร่ืองแบบคลาสสคิ กสุ ตาฟ เฟรยแ์ ท็ก (Gustav Freytag) นกั วิเคราะห์
ชาวเยอรมนั ไดเ้ สนอโครงสรา้ งในการเลา่ เรอื่ งรปู ตวั วี สำ� หรบั เรอื่ งบนั เทงิ คดี (fiction) (Louise Giannetti,
1990, p. 305) โดยอธบิ ายวา่ การลำ� ดบั เหตกุ ารณใ์ นการเลา่ เรอ่ื งในเรอื่ งเลา่ แทบทกุ ชนดิ มี 5 ขนั้ ตอน ดงั น้ี
(1) การเร่ิมเรื่อง (exposition) เป็นการชักจูงความสนใจให้ติดตามเร่ืองราว มีการแนะน�ำตัว
ละคร ฉาก สถานที่ เปดิ ประเดน็ ปญั หาหรอื เผยปมขดั แยง้ ใหช้ วนตดิ ตาม การเรม่ิ เรอื่ งไมจ่ ำ� เปน็ จะตอ้ งเรยี ง
ตามล�ำดับเหตุการณ์ตามเวลา อาจเร่ิมจากตอนกลาง หรือย้อนจากตอนท้ายไปหาต้นก็ได้ เช่น เริ่มจาก
นางเอกในวัยชราผรู้ อดชีวติ จากเหตกุ ารณ์เรอื ไททานิคลม่ ไปสู่เหตกุ ารณ์ขณะที่เรือไททานิคล่ม
(2) การพัฒนาเหตกุ ารณ์ (rising action) เร่ืองราวดำ� เนนิ ไปอยา่ งต่อเนื่องสมเหตุผล ปมปญั หา
หรอื ความขดั แยง้ ทวคี วามเขม้ ขน้ ขนึ้ เรอื่ ยๆ ตวั ละครอาจมคี วามลำ� บากใจ และสถานการณอ์ ยใู่ นชว่ งยงุ่ ยาก
เชน่ ความขดั แย้งระหวา่ งพระเอกและคูห่ ม้ันนางเอกทีค่ อ่ ยทวีความรนุ แรงมากข้นึ เรื่อยๆ ในเรือไททานคิ
(3) ภาวะวกิ ฤติ (climax) เกดิ ขน้ึ เมอื่ เรอ่ื งราวกำ� ลงั ถงึ จดุ แตกหกั และตวั ละครอยใู่ นสถานการณ์
ทตี่ อ้ งตดั สนิ ใจ เชน่ เหตกุ ารณใ์ นคนื ทเี่ รอื ไททานคิ ลม่ พระเอกและคหู่ มนั้ ตดั สนิ ใจรว่ มมอื กนั เพอื่ ใหน้ างเอก
ไดล้ งเรือช่วยชีวิต
(4) ภาวะคลค่ี ลาย (falling action) สภาพหลงั จากทจี่ ดุ วกิ ฤตผิ า่ นพน้ ไปแลว้ เงอื่ นงำ� หรอื ประเดน็
ปัญหาได้รับการเปิดเผยหรือข้อขัดแย้งได้รับการขจัดออกไป เช่น นางเอกขณะอยู่บนเรือช่วยชีวิตกับ
ภาพเรอื ไททานิคที่คอ่ ยๆ จมลง ความโกลาหลของผู้คนทตี่ า่ งท�ำใหต้ ัวเองรอดชวี ิต
(5) การยตุ ขิ องเรอื่ งราว (ending) การสน้ิ สดุ ของเรอื่ งราวทง้ั หมดการจบอาจหมายถงึ การสญู เสยี
อาจจบแบบมคี วามสุขหรอื ทง้ิ ท้ายใหค้ ิดก็ได้ เช่น นางเอกในวยั ชรานอนหวนคดิ ถงึ พระเอกและเหตุการณ์
เรอื ล่ม โดยสามารถสรุปเป็นแผนภาพไดด้ ังน้ี
