Page 49 - ทฤษฎีและการวิจารณ์ภาพยนตร์
P. 49
การเลา่ เรอื่ งในภาพยนตร์ 8-39
แก่นเร่ือง/แก่นความคิด (theme)
แก่นเร่ือง คือ ความคิดหลักในการด�ำเนินเร่ือง เป็นความคิดรวบยอดที่เจ้าของเรื่องต้องการ
น�ำเสนอ ซึ่งการท่ีจะสามารถเข้าใจแก่นความคิดได้ก็จากการสังเกตองค์ประกอบต่างๆ ในการเล่าเรื่อง
ไม่ว่าจะเป็น การสังเกตช่ือเรื่องชื่อตัวละคร ค่านิยม ค�ำพูด หรือสัญลักษณ์พิเศษท่ีปรากฏในเร่ือง ในแง่
ของการสรา้ งสรรคภ์ าพยนตร์ แก่นเรอื่ งเป็นจุดรวมทเ่ี ปน็ ศนู ยก์ ลางของเร่ือง เป็นตวั กำ� กับวา่ ตวั ละครควร
จะแสดงอย่างไร ภาพยนตร์ควรจะดูเป็นแบบไหน ตัดต่ออย่างไร เพลงท่ีใส่เข้ามาควรจะเป็นแบบไหน
ทกุ อยา่ งจะถกู ผสมผสานเขา้ กนั อยา่ งไร ชอื่ เรอ่ื งควรจะเปน็ แบบไหน จนถงึ ภาพยนตรค์ วรจะถกู ปลอ่ ยฉาย
แบบใด (Boggs, 2003, p. 20)
แก่นความคิดสามารถจ�ำแนกออกเป็นประเภทต่างๆ ได้ออกเป็น 7 ประเภท (Boggs, 2003,
pp. 24-29) ดังตอ่ ไปนี้
- แกน่ เรอื่ งเกยี่ วกบั ศลี ธรรม (moral implications) คอื แกน่ เรอื่ งทช่ี กั ชวนใหผ้ ชู้ มสนใจในเรอ่ื ง
ของศีลธรรมและประยกุ ตห์ ลกั ของศลี ธรรมน้ันมาใช้ในชวี ติ ของเรา
- แก่นเร่ืองเก่ียวกับความเป็นจริงตามธรรมชาติของมนุษย์ (the truth of human nature)
มงุ่ เสนอพฤตกิ รรมลกั ษณะของมนษุ ยค์ นหนงึ่ หรอื กลมุ่ หนง่ึ ซง่ึ เปน็ ตวั แทนของมนษุ ยโ์ ดยทว่ั ไป เพอ่ื เผยให้
เหน็ ถงึ ความจริงแทข้ องความเปน็ มนษุ ย์
- แกน่ เรอ่ื งเกย่ี วกบั ปญั หาสงั คม (social problems) ผผู้ ลติ เนอ้ื หาของสอื่ ตอ้ งการเปน็ สอ่ื กลาง
ในการเผยใหเ้ หน็ ถงึ ปัญหาสังคมในเรอื่ งน้นั ๆ และวพิ ากษ์วิจารณ์ พาดพงิ ไปถงึ สถาบนั ทางสงั คมตา่ งๆ ที่
เข้ามาเกย่ี วขอ้ ง
- แก่นเรือ่ งเกีย่ วกบั การตอ่ ส้เู พ่ือศกั ดศิ์ รคี วามเปน็ มนุษย์ (the struggle for human dignity)
เปน็ การเสนอมมุ ทขี่ ดั แยง้ กนั สองดา้ นของความเปน็ มนษุ ย์ ดา้ นหนง่ึ เปน็ มมุ ของสญั ชาตญาณดบิ เปน็ ดา้ น
ที่อ่อนแอ ข้ีขลาด โหดร้าย ง่ีเง่า และหมกมุ่นในเรื่องเพศ ที่ต่อสู้กับอีกด้านของมนุษย์ ท่ีเป็นด้านท่ี
กล้าหาญ ออ่ นไหว ฉลาด มจี ิตวญิ ญาณ และมีศีลธรรม
- แก่นเร่ืองเก่ียวกับความซับซ้อนในความสัมพันธ์ของมนุษย์ (the complexity of human
relationships) เก่ียวขอ้ งกบั เร่ืองของความรกั มติ รภาพ การแต่งงาน การหย่ารา้ ง ความสมั พันธภ์ ายใน
ครอบครวั ความสมั พนั ธท์ างเพศ เปน็ ตน้
- แก่นเรื่องที่เกี่ยวกับค�ำถามเชิงศีลธรรมหรือปรัชญา (a moral or philosophical riddle)
แกน่ เรือ่ งในแนวนน้ี ้นั ผ้สู รา้ งมงุ่ กระตนุ้ ใหม้ นษุ ย์เขา้ มาตีความคำ� ถามในเชิงปรัชญาหรือศลี ธรรม
ในการศกึ ษาแกน่ เรอ่ื งในภาพยนตรน์ นั้ นอกจากการศกึ ษาวา่ ภาพยนตรท์ ศ่ี กึ ษามแี กน่ เรอื่ งวา่ อะไร
แล้ว ยังมีการศึกษากลวิธีเพ่ือให้ผู้ชมเข้าถึงแก่นเรื่องในภาพยนตร์อีกด้วย ซ่ึงงานศึกษาของมาโนช
ชมุ่ เมอื งปกั (2547) ซงึ่ ทำ� การศกึ ษาการเลา่ เรอ่ื งของภาพยนตรต์ ลกไทยยอดนยิ มเรอ่ื ง บญุ ชู พบวา่ ใชห้ ลกั
การของคตู่ รงขา้ มทขี่ ดั แยง้ (binary opposition) ระหวา่ งความมนี าํ้ ใจกบั ความไมม่ นี า้ํ ใจมาสรา้ งความหมาย
โดยใหต้ วั ละครเอกบญุ ชู ผมู้ นี า้ํ ใจในทกุ ภาคตอ้ งเผชญิ กบั ตวั ละครทไ่ี รน้ า้ํ ใจในรปู แบบและระดบั ความเขม้ ขน้
ท่ีแตกต่างกัน
