Page 134 - องค์การและการจัดการและการจัดการทรัพยากรมนุษย์
P. 134
4-6 องค์การและการจัดการ และการจัดการทรัพยากรมนุษย์
1. ความหมายของก ารจ ัดอ งค์การ
การบริหารองค์การทุกแห่งจึงต้องมีการจัดองค์การเพื่อแสดงให้เห็นถึงโครงสร้างและความสัมพันธ์ของ
ตำแหน่งง านต ่างๆ ในอ งค์การ ซึ่งในส ่วนค วามห มายข องก ารจ ัดอ งค์การน ั้นน ักว ิชาการห ลายท ่านไดใ้หค้ วามห มายข อง
การจัดองค์การห รือการจ ัดโครงสร้างอ งค์การไว้ด ังนี้
แอนด รวิ เจ. ดบู รนิ (Andrew J. DuBrin 2009: 256) ใหค้ วามห มายข องก ารจ ดั โครงสรา้ งอ งคก์ ารว า่ หมายถงึ
การจัดร ะเบียบค นและงานเพื่อบรรลุเป้าห มายขององค์การ
จอหน์ อาร.์ เชอร ์เมอ รฮ์ อร์น จเู นียร์ (John R. Schermerhorn JR. 2008: 236) ให้ความหมายข องก ารจัด
องค์การว่าเป็นกระบวนการจ ัดร ะเบียบค นแ ละทรัพยากรอื่นๆ สำหรับง านเพื่อให้บรรลุเป้าห มาย
เลสลี ดับเบิลยู. รัว และลอยด์ แอล. ไบแอร์ (Leslie W. Rue and Lloyd L. Byars 1995: 566) ให้
ความหมายของก ารจัดอ งค์การว่า คือ การจัดกลุ่มงาน การม อบหมายง าน และก ารมอบอ ำนาจห น้าที่ที่จ ำเป็นส ำหรับ
การป ฏิบัติงาน
รชิ ารด์ แอล. ดาฟท์ (Richard L. Daft 2006: 350) ให้ความห มายข องก ารจ ัดอ งค์การว ่า เป็นการจ ัดร ะเบียบ
ทรพั ยากรอ งคก์ ารเพือ่ ก ารบ รรลเุ ป้าห มายเชิงกลย ทุ ธ์ โดยจ ัดร ะเบยี บด ว้ ยก ารจ ดั แ บง่ ส ว่ นง าน การจ ัดอ ำนาจห นา้ ทีต่ าม
สายงาน และการจ ัดก ลไกในก ารป ระสานงานต่างๆ ขององค์การ
สตีเฟน พี. ร็อบบินส์ และแมรี โคล์เตอร์ (Stephen P. Robbins and Mary Coulter 2009: 201) ให้
ความหมายของก ารจัดองค์การว ่า คือ การเรียบเรียงและจัดโครงสร้างงานส ู่การบรรลุเป้าห มายของอ งค์การ
วอรเ์ รน อาร.์ พลนุ เกทท์ เรยม์ อนด ์ เอฟ. เอทเนอร ์ และเกมม ี เอส. อลั เลน (Warren R. Plunkett, Raymond
F. Attner and Gemmy S. Allen 2008: 227) ให้ความหมายของการจ ัดองค์การว ่า คือ หน้าที่หนึ่งของการจัดการ
ซึ่งก ำหนดความสัมพันธ์ร ะหว่างก ิจกรรมและอำนาจห น้าที่
วิลเลียม จี. นิกเกิล และคณะ (William G. Nickels et al. 2002: 206) เห็นว่าการจัดองค์การ คือ
การออกแบบโครงสร้างองค์การ และการสร้างเงื่อนไขและระบบเพื่อให้ทุกคนและทุกสิ่งปฏิบัติงานร่วมกันเพื่อบรรลุ
ผลสำเร็จต ามเป้าหมายแ ละว ัตถุประสงค์ข องอ งค์การ
เทพศักด์ิ บุณยรัตพันธ์ุ (2540: 105) ให้ความหมายของการจัดโครงสร้างองค์การว่า หมายถึง การกำหนด
โครงสร้างที่เป็นทางการ ทั้งในแนวดิ่งและแนวนอนโดยแสดงให้เห็นถึงแบบแผนความสัมพันธ์ของงาน หน่วยงาน
บุคคล อำนาจห น้าที่ สายการบังคับบ ัญชา การต ิดต่อส ื่อสาร การป ระสานงาน ตลอดจนป ัจจัยอื่นๆ ที่มีอ ยู่เพื่อใช้เป็น
กลไกในก ารบรรลุวัตถุประสงค์ห รือเป้าหมายข ององค์การน ั้น
อนงค์ทิพย์ เอกแสงศรี (2542: 191) ให้ความหมายของการจัดองค์การไว้ว่า หมายถึง กระบวนการในการ
สร้างโครงสร้างข องหน่วยงาน แนวทางในก ารปฏิบัติงาน และก ารก ำหนดอำนาจหน้าที่ในก ารปฏิบัติง าน
ส่วนทรรศนะของผ ู้เขียนเห็นว่า การจัดอ งค์การ หมายถ ึง กระบวนการในการจ ัดความสัมพันธ์ข องงาน ด้วย
การจัดกลุ่มงาน การแบ่งหน้าที่และความรับผิดชอบ การจัดสายการบังคับบัญชาและขอบเขตของการควบคุม รวมทั้ง
กำหนดกลไกในการประสานงาน การติดต่อสื่อสาร การตรวจสอบถ่วงดุลระหว่างฝ่ายหรือหน่วยงานย่อย ตลอดจน
การกำหนดต ำแหน่งงานในองค์การ หรือกล่าวโดยส รุปได้ว่า “การจ ดั อ งคก์ าร คอื การจดั โครงสรา้ งค วามส ัมพนั ธข์ อง
ตำแหนง่ ง านต า่ งๆ ในอ งคก์ าร” ซึง่ ก ารด ำเนนิ ก ารด งั ก ลา่ วก เ็ พือ่ ใหไ้ ดม้ าซ ึง่ โครงสรา้ งอ งคก์ าร (organization struture)
ผังหรือแผนภูมิองค์การ (organization chart) ที่เหมาะสม เพื่อเอื้อประโยชน์ให้การบริหารและการดำเนินงานใน
องค์การบ รรลุเป้าหมายหรือว ัตถุประสงค์ท ี่ก ำหนดไว้อย่างเกิดประสิทธิภาพส ูงสุด
ลิขสทิ ธข์ิ องมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธิราช
