Page 185 - องค์การและการจัดการและการจัดการทรัพยากรมนุษย์
P. 185
ผู้นำและก ารจูงใจ 5-5
เรอ่ื งท ี่ 5.1.1
แนวคดิ เกีย่ วก บั ผ ู้นำและภาวะผ ้นู ำ
1. แนวคดิ เกีย่ วกบั ผูน้ ำ
1.1 ความหมายของผู้นำ ผู้นำ หมายถึง “หัวหน้า ผู้ควบคุมดูแล เพื่อให้งานขององค์การสำเร็จตามที่ตั้ง
เป้าห มายไว้”
นักบริหาร ผู้บ ริหาร ผู้นำ หรือห ัวหน้า หมายถึง “บุคคลที่มีความส ามารถในการปกครองบังคับบ ัญชา ได้รับ
การแ ต่งต ั้งยกย่อง หรือมอบหมายให้เป็นหัวหน้า เป็นผ ู้ตัดสินใจแ ทนกลุ่ม และเป็นผ ู้นำในการด ำเนินการให้ก ลุ่มคน
ที่มาอ ยู่รวมกันร่วมท ำงานให้ส ำเร็จบรรจุวัตถุประสงค์”1
ผู้นำ คือ “บุคคลที่ม ีผ ู้อ ื่นต าม”2
“การเป็นผ ู้นำได้แก่พ ฤติกรรม ซึ่งม ีผลท ำให้พ ฤติกรรมผู้อื่นยอมคล้อยตาม แทนที่จะคล้อยตามพ ฤติกรรม
ของผู้อื่น”3
เมื่อพ ิจารณาจ ากคำจำกัดความต ่างๆ แล้วจ ะเห็นได้ว่าผ ู้นำจะต ้องมีองค์ประกอบดังนี้
1.1.1 เป็นบุคคล
1.1.2 มีบทบาทเหนือผู้อ ื่น
1.1.3 มีผู้ต าม
โดยสรุปแล้วผู้นำ จ ึงห มายถึง บุคคลที่มีบ ทบาทเหนือผ ู้อื่นทำให้ผู้อื่นยอมปฏิบัติต าม ผู้นำในอ งค์การต่างๆ
ไม่ว่าจ ะเป็นกล ุ่มที่ไม่เป็นทางการ องค์การราชการ องค์การร ัฐวิสาหกิจ หรืออ งค์การธุรกิจก ็ตาม จะสามารถนำบุคคล
ต่างๆ ไปสู่เป้าหมายหรือวัตถุประสงค์ข องก ลุ่มห รือของอ งค์การเพียงใดก็ขึ้นอยู่กับภ าวะผู้นำหรือค วามเป็นผ ู้นำ
1.2 ความสำคัญของผู้นำ จากบทบาทหน้าที่มากมายหลายประการของผู้นำดังกล่าวพอจะสรุปความสำคัญ
ของผ ู้นำได้ว ่าผู้นำนั้นมีความสำค ัญต่ออ งค์การและบ ุคลากรดังนี้
1.2.1 ความสำคัญต ่อองค์การ
1) ทำให้เกิดความเป็นระเบียบเรียบร้อยในองค์การ ผู้นำจะเป็นผ ู้กำหนดก ฎเกณฑ์และร ะเบียบ
ปฏิบัติในองค์การ รวมทั้งม ีหน้าที่ก ำกับดูแลด้วย ทำให้เกิดความเป็นร ะเบียบเรียบร้อยขึ้นในอ งค์การ
2) เป็นห มุดเชื่อม ดังได้ก ล่าวแ ล้วว ่าผ ู้นำม ีบ ทบาทในล ักษณะเป็นผ ู้ป ระสานในบ ทบาทน ี้จ ึงท ำให้
ผู้นำเป็นเสมือนห มุดเชื่อมท ี่เชื่อมผ ู้ใต้บ ังคับบ ัญชาท ุกค นใหท้ ำงานส อดป ระสานก ัน และม คี วามร ู้สึกผ ูกพันก ับอ งค์การ
และผ ูกพันซ ึ่งก ันแ ละกัน
3) ทำใหอ้ งคก์ ารบ รรลวุ ตั ถปุ ระสงคอ์ ยา่ งม ปี ระสทิ ธภิ าพ ผูน้ ำม บี ทบาทในก ารบ รหิ าร การป ระสาน
และการให้ จากบทบาทต่างๆ ทำให้เกิดภาระหน้าที่ต่างๆ มากมาย ซึ่งภาระหน้าที่ทั้งหมดนี้นำพาให้องค์การบรรลุ
วัตถุประสงค์อย่างม ีป ระสิทธิภาพด้วย
1 กิตติ ตยัคคาน นท์ “นักบริหารทันสมัย” พิมพ์ค รั้งที่ 3 กรุงเทพมหานคร สำนักพ ิมพ์บัดเตอร์ฟลาย 2534 หน้า 18
2 เสริมศ ักดิ์ วิศ าลาภ ร ณ์ “ภาวะผ ู้นำ” ใน ประมวลส าระช ุดว ิชาป ระสบการณ์ว ิชาชีพม หาบ ัณฑิตบ ริหารก ารศ ึกษา เล่ม 1 หน่วยท ี่ 3 สาขา
วิชาศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช 2533 หน้า 76
3 ลา ปีแ อร์ และฟ ร านส เวอร์ธ อ้างในวิจิตร ศรีส อ้าน และค ณะ “การพ ัฒนาภ าวะผ ู้นำ” ใน เอกสารก ารส อนช ุดว ิชาป ระสบการณ์ว ิชาชีพ
บริหารรัฐกิจ พิมพ์ครั้งท ี่ 4 เล่มท ี่ 2 หน่วยที่ 15 มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรร มาธิราช 2535 หน้า 830
ลิขสิทธ์ิของมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธิราช
