Page 45 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 45
แนวคิด หลักการและกลวิธิีของการป้องกันโรค 2-43
2) การใช้การป้องกันการแ พร่ก ระจายเชื้อแ บบครอบจ ักรวาลนี้เป็นม าตรการเสริมการป ้องกันก ารติดเชื้อใน
สถานพยาบาลโดยล ดโอกาสก ารติดเชื้อด้วยว ิธีก ารด ังนี้
(1) การป้องกันอ ุบัติเหตุจ ากการถูกเข็มตำห รือของมีคมบาด
(2) การใช้เครื่องป้องกันร่างกายเพื่อลดโอกาสที่เชื้อโรคจะเข้าร่างกายทางบาดแผลที่ผิวหนัง หรือ
เข้าท างเยื่อเมือก เช่น การใช้ถุงมือ แว่นตา เสื้อ รองเท้า ผ้าป ิดปากแ ละจมูก เป็นต้น
(3) การมีสุขาภิบาลและสุขอนามัยที่ดีโดยการจัดสถานที่ทำงาน เครื่องมือ เครื่องใช้ให้สะอาด
รวมทั้งก ารท ำลายเชื้อ (Disinfection) และก ารท ำใหป้ ราศจากเชื้อ (Sterilization) บุคลากรต ้องต ระหนักในก ารร ักษา
ความสะอาดส ่วนบุคคล เช่น การล ้างม ืออ ย่างถ ูกต ้อง เป็นต้น
ประโยชน์ของก ารปอ้ งกนั ก ารแ พร่กระจายเชอื้ แบบครอบจกั รวาล
1) เพิ่มความปลอดภัยแก่ผู้ป่วยและบุคลากรทางการแพทย์ ลดโอกาสการติดเชื้อจากเลือดหรือสารน้ำ
ในร ่างกาย
2) เพิ่มข วัญแ ก่บุคลากรและผู้ป ่วยเนื่องจากใช้มาตรการป ้องกันที่ถ ูกต้อง
3) เพิ่มม าตรฐานของก ารรักษาพยาบาลให้ผู้ป่วยเกิดโรคแทรกซ้อนน ้อยที่สุด
4) ประหยัดค่าใช้จ่าย แม้วิธีนี้จะใช้อุกรณ์มากขึ้น แต่ผลที่ได้จะลดอัตราการติดเชื้อในสถานพยาบาลโดย
ไม่ต้องใช้ง บป ระมาณด ูแลรักษาผู้ต ิดเชื้อ ซึ่งม ีค ่าม ากกว่าค ่าใช้จ่ายส ำหรับอุปกรณ์ต่างๆ
3. กรณีต วั อยา่ งการป้องกนั แ บบครอบจ กั รวาลในประเทศไทย
ตัวอย่างการป้องกันแบบครอบจักรวาลในประเทศไทยที่เห็นได้อย่างชัดเจนคือ โครงการคนไทยไร้พุง
นายแพทย์ณรงค์ศ ักดิ์ อังค ะส ุวพ ลา กล่าวว่า จากการเฝ้าต ิดตามสถานการณ์ท างด้านส ุขภาพของค นไทยทั่วป ระเทศ
โดยเฉพาะด้านโภชนาการกับการออกกำลังกายพบว่า มีความเสี่ยงที่จะเกิดโรคไม่ติดต่อเรื้อรังหรือได้แก่ โรค
เบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคเส้นเลือดสมองและหัวใจตีบตัน และโรคมะเร็ง เนื่องจากวิถีการดำเนินชีวิต
และพฤติกรรมการบริโภคของคนไทยที่อยู่ในเมืองเปลี่ยนไป โดยบริโภคอาหารที่ทำให้อ้วนมากขึ้น ขาดสถานที่ใน
ก ารอ อกก ำลังก ายและมีความเครียดในการป ระกอบอาชีพ
ดังนั้น ทางกรมอนามัยจึงร่วมมือกับภาคีเครือข่ายอีก 10 องค์กรเพื่อดำเนินการโครงการคนไทยไร้พุง
โดยของบประมาณสนับสนุนจาก สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จำนวน 80 ล้านบาท
เพื่อดำเนินการในพื้นที่นำร่อง 60 จังหวัด โดยเน้นการออกกำลังกายและการรณรงค์สร้างเสริมสุขภาพ ซึ่งโครงการ
ดังกล่าวจะบูรณาการเข้ากับองค์กรและหน่วยงานต่างๆ ที่ดำเนินแผนงานสร้างเสริมสุขภาพในพื้นที่อยู่แล้ว เช่น
องค์กรปกครองส ่วนท ้องถ ิ่น โรงเรียน โรงพ ยาบาล สถานป ระกอบก าร วัดแ ละชุมชน เป็นต้น
ในปี 2554 กองออกกำลังกายเพื่อสุขภาพดำเนินงานภายใต้ยุทธศาสตร์ของกรมอนามัย ได้แก่ยุทธศาสตร์
แก้ไขปัญหาโรคอ้วนคนไทย โดยร่วมกับสำนักโภชนาการดำเนินการเชิงรุกในการแก้ไขปัญหาสุขภาพจาก “โรควิถี
การดำเนินชีวิต” ได้แก่ โรคอ้วน มีการร่วมกันจัดทำแผนที่ทางเดินยุทธศาสตร์แก้ไขปัญหาโรคอ้วนคนไทย เพื่อ
ผลักดันให้เกิดแนวทางการแก้ไขปัญหาและการพัฒนาที่เป็นรูปธรรมและยั่งยืน มุ่งเน้นการสร้างวิถีการดำเนินชีวิต
ที่เหมาะสม หรือวิถีการดำเนินชีวิตพอเพียงจากการมีพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่เหมาะสม ออกกำลังกายเพียง
พอ มีพลังงานและน้ำหนักที่สมดุล เพื่อบรรลุเป้าหมายประชาชนมีรอบเอวตามเกณฑ์ทั้งหญิงและชาย สำหรับ
บทบาทของกองออกกำลังกายเพื่อสุขภาพจะเป็นการร่วมรณรงค์สร้างกระแสและประชาสัมพันธ์เพื่อให้ประชาชน
ตระหนักและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการมีกิจกรรมทางกายและออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ (Physical Activity and
Health) รวมถึงการบริโภคอาหารที่เหมาะสม การให้คำแนะนำกับผู้บริหารทั้งในองค์กรภาครัฐและเอกชน โดย
ลขิ สิทธ์ขิ องมหาวทิ ยาลยั สุโขทยั ธรรมาธริ าช
