Page 97 - การส่งเสริมสุขภาพและการป้องกันโรค
P. 97
ปัจจัยท ี่มีอิทธิพลต่อภาวะส ุขภาพข องป ระชากร 3-43
เพศในป ัจจุบัน ถ้าเราม องอย่างเป็นจริง (Realism) และยอมรับ (Acceptably) ในสาเหตุของป ัญหาแล้วจะพ บว ่า มี
ปัจจัยที่เป็นอ งค์ประกอบของม ิติปัญหาอยู่ 5 ด้านท ี่ส ำคัญ ดังนี้
1) มติ ปิ ญั หาท เ่ี กดิ จ ากพ ฤตกิ รรมท เี่ ปน็ ธ รรมชาตขิ องม นษุ ย์ มองอ ยา่ งง า่ ยท ีส่ ดุ อ าจเริม่ จ ากพ ฤตกิ รรมม นษุ ย์
ที่ว ่าด ้วยค วามต ้องการ (Demand) กับการตอบสนอง (Supply) ที่เป็นเรื่องข องอารมณ์และค วามรู้สึกตามธรรมชาติ
ในแ ต่ละว ัยข องม นุษย์ โดยเป็นค วามส ัมพันธ์เชิงพ ฤติกรรมม นุษย์ท ี่ผ ันแปรไปต ามว ัยข องบ ุคคลต ั้งแต่ว ัยร ุ่น วัยก ลาง
คน จนถึงวัยชรา ทั้งนี้ มิติที่เกิดจากพ ฤติกรรมตามธ รรมชาติอ าจน ำไปสู่ปัญหาในสังคมได้หลายประการ เช่น การม ี
เพศส ัมพันธ์ในว ัยเรียน (ปัญหาเกิดในช ่วงว ัยร ุ่นท ี่ม ีค วามส ำคัญท ี่สุด และห ากม ีป ระสบการณ์แ ล้วจ ะน ำไปส ู่ป ัญหาอ ื่น
ได้ง่าย) การขายบ ริการท างเพศทั้งทางต รงแ ละแ อบแฝง การเกิดขึ้นของสถานบริการเพื่อส นองค วามต้องการทางเพศ
หรือป ัญหาอ าชญากรรมท ี่เกิดจ ากเรื่องเพศ เป็นต้น
2) มิติปัญหาที่เกิดจากเรื่องของศีลธรรมและวัฒนธรรมสังคมเสื่อมถอย มุมมองในเชิงของศีลธรรมและ
วัฒนธรรมถือเป็นอีกมุมหนึ่ง ที่เดิมเคยเป็นกรอบความคิดที่สำคัญในการควบคุมพฤติกรรมดิบ หรือพฤติกรรม
ทางด้านร้ายของมนุษย์ แต่ปัจจุบันในโลกของกระแสทุนและความทันสมัยแบบตะวันตกที่เข้าสู่สังคมไทย ได้ทำให้
วัฒนธรรมและศีลธรรมไทยแ บบด ั้งเดิมเปลี่ยนไป ดังป รากฏได้จ ากเรื่องของการแต่งกาย เรื่องของก ารเปิดเผยเรือน
ร่างของผู้หญิง-ชาย ฯลฯ ทำให้แนวคิดในเรื่องของศาสนาและศีลธรรมดูเป็นเรื่องที่น่าเบื่อและห่างไกลสำหรับวัยรุ่น
สมัยปัจจุบัน ประกอบก ับสถาบันหลักในสังคมท ี่เกี่ยวข้องเองก ็มีข่าวในเรื่องไม่เหมาะส มให้เห็นอ ยู่บ่อยครั้ง
3) มติ ิป ญั หาทเ่ี กิดจากเศรษฐกจิ มิตินี้เป็นเรื่องของค วามต ้องการ (Demand) และก ารต อบส นอง (Supply)
ทางเศรษฐกจิ ท ีว่ ่า ดว้ ยเรื่องข องเงนิ ซึง่ เป็นค วามส ัมพนั ธท์ เี่ กิดจ ากก ารเสนอซ ือ้ แ ละก ารต อบส นองโดยก ารเสนอข าย ซึ่ง
ในท ี่น ี้ หมายถ ึง เรื่องพ ฤติกรรมท างเพศท ี่เกิดข ึ้นจ ากค วามต ้องการท างการเงินบ วกก ับค วามต ้องการในเชิงพ ฤติกรรม
กรณีนี้น ำไปส ู่ปัญหาท างสังคมท ี่มักถ ูกจ ะละเลยไม่พูดกันอย่างต รงไปต รงม า เช่น การค ้าบริการทางเพศของนักศึกษา
หรือพนักงานสำนักงาน ปัญหาเด็กกิ๊กข องผู้ม ีอำนาจทางการเงิน (หรือการเมือง) ปัญหาโสเภณีเด็ก หรือปัญหาสถาน
บริการทางเพศท ี่ม ีอ ยู่โดยท ั่วไป เป็นต้น
4) มิติดา้ นส ิ่งแ วดลอ้ มทางส งั คม มิติน ี้เป็นมิติที่มีความส ำคัญในบทบาทข องการส นับสนุน หรือก ารส ร้างสิ่ง
กระตุ้นเร้าให้เกิดก ระแสข องค วามค ิดใหม่ในเรื่องข องพ ฤติกรรมท างเพศท ี่ผ ิดไปจ ากส ังคมแ บบเดิม ซึ่งอ าจม ีผ ลท ั้งใน
ทางบ วกแ ละท างล บ (ขึ้นอ ยู่ว ่า ฝ่ายไหนจ ะม ีอ ิทธิพลเชิงพ ฤติกรรมม ากกว่า) อย่างไรก ็ตาม จากส ิ่งแ วดล้อมท ี่ป รากฏใน
สังคมโดยทั่วไปพ บว่า มีค รอบครัว 1 ใน 3 ที่ไม่มีเวลาม ากพ อสำหรับก ารให้ความร ู้บ ุตรในเรื่องพ ฤติกรรมท างเพศ มี
สื่อก ว่าครึ่งนำเสนอสิ่งเร้าท ี่มีผ ลต่อพฤติกรรมท างเพศในป ริมาณท ี่สูง เช่น สื่อโทรทัศน์ สื่อสิ่งพ ิมพ์ หรือมีก ารเรียนร ู้
พฤติกรรมท างเพศจากการแต่งก ายของด ารา เป็นต้น
5) มิติพฤติกรรมการบริโภคอาหาร องค์การอนามัยโลก ให้ความหมายพฤติกรรมการบริโภคอาหารว่า
เป็นการป ระพฤติปฏิบัติท ี่เคยชินในก ารรับประทานอ าหาร ได้แก่ ชนิดข องอาหารท ี่กิน การก ินห รือกินอ ะไรกินอ ย่างไร
จำนวนม ื้อท ี่กิน และอ ุปกรณ์ท ี่ใช้รวมทั้งส ุขน ิสัยก่อนและหลังก ิน สำหรับพฤติกรรมก ารบ ริโภคอาหารข องคนไทยนั้น
ผลก ารส ำรวจภ าวะโภชนาการข องกองโภชนาการ (2549) ศกึ ษาพ ฤตกิ รรมก ารบ รโิ ภคอ าหารข องท ารก เดก็ ว ยั ก อ่ นเรียน
เด็กวัยเรียน วัยทำงาน ผู้ส ูงอายุ หญิงตั้งค รรภ์และให้นมบ ุตร ตลอดจ นศึกษาข ้อมูลพื้นฐานค นไทย และพฤติกรรม
การบริโภคอ าหารข องค รัวเรือนพบว่า ครัวเรือนส่วนใหญ่จ่ายเงินเป็นค ่าอ าหาร ร้อยละ 21-40 ของรายได้ ส่วนภ าวะ
โภชนาการพ บเด็กอายุ 0-5 ปี มีภ าวะเตี้ยร้อยล ะ 7.9 ภาวะอ้วน ร้อยละ 4.0 เด็กอายุ 6-14 ปีในเขตเมืองพ บภ าวะอ้วน
ร้อยละ 9.5 เยาวชนในเขตเมืองอ ายุ 15-18 ปีพ บภ าวะอ ้วน ร้อยละ 17.7 ส่วนผู้ใหญ่พบว่า กลุ่มอายุ 30-59 ปี มีภาวะ
อ้วนมากที่สุด โดยพ บในผ ู้ห ญิงม ากกว่าผ ู้ชายคือ พบภาวะอ ้วนในผู้หญิง ร้อยละ 46.2 และผ ู้ชาย ร้อยละ 32.0 สำหรับ
การข าดสารอาหารพบว ่า ภาคใต้ม ีภ าวะข าดสารอาหารม ากท ี่สุดคือ มีก ารเจริญเติบโตด ้อยทั้งน ้ำห นักและความส ูงต ่ำ
ลขิ สิทธขิ์ องมหาวิทยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธิราช