Page 10 - พฤติกรรมมนุษย์และจริยธรรมทางเศรษฐกิจและธุรกิจ
P. 10
8-8 พฤติกรรมมนุษย์และจ ริยธรรมท างเศรษฐกิจและธุรกิจ
สามารถในการแข่งขัน นำไปสู่การเจริญเติบโต การเพิ่มคุณค่าให้กับผู้ถือหุ้นในระยะยาว โดยคำนึงถึงผู้มีส่วนได้
ส่วนเสียอ ื่นประกอบ”
จากค วามห มายข องก ารก ำกับด ูแลก ิจการท ีม่ ผี ูใ้หค้ วามห มายไวอ้ ย่างห ลากห ลายแ ละแ ตกต ่างก ันด ังก ล่าว พอ
จะสรุปได้ว ่า การกำกับด ูแลกิจการเป็นแนวทางบริหารก ิจการที่ม ุ่งเน้นให้อ งค์กรธ ุรกิจม ีความร ับผิดช อบต ่อผู้ที่มีส ่วน
เกี่ยวข้องก ับธ ุรกิจ ซึ่งถ ้าต ามค วามห มายอ ย่างแ คบจ ะห มายถ ึงผ ูถ้ ือห ุ้นห รือผ ูเ้ป็นเจ้าของ แตต่ ามค วามห มายอ ย่างก ว้าง
จะห มายถ งึ ผ มู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี ก บั อ งคก์ รธ รุ กจิ ท ัง้ หมด ประกอบด ว้ ย พนกั งาน ผบู้ รโิ ภค ผขู้ าย ชมุ ชน และป ระชาชนโดย
ทั่วไป ซึ่งจะทำให้การก ำกับดูแลก ิจการค รอบคลุมไปถ ึงเรื่องข องความรับผ ิดชอบข ององค์กรธุรกิจที่มีต่อสังคมด้วย
3. ทฤษฎีท ใ่ี ชใ้ นการวิเคราะห์การก ำกบั ด แู ลกจิ การ
ทฤษฎีที่นำมาใช้ในการอธิบายหรือวิเคราะห์มูลเหตุที่ทำให้ต้องมีระบบการกำกับดูแลกิจการมีหลายทฤษฎี
และแ ม้ว่าแ ต่ละท ฤษฎีจ ะม ีม ุมม องท ี่แ ตกต ่างก ันแ ต่ก ็ม ุ่งส ู่ก ารอ ธิบายถ ึงส าเหตุท ี่ท ำให้เกิดป ัญหาด ้านจ ริยธรรมภ ายใน
องค์กรจนน ำไปส ู่ก ารต้องม ีร ะบบการกำกับด ูแลกิจการที่ด ีขึ้นในองค์กร ทฤษฎีที่สำคัญมี 3 ทฤษฎี คือ
3.1 ทฤษฎีตัวแทน (Agency Theory) เป็นการอ ธิบายถึงบทบาทข องผู้ถือหุ้น หรือผู้เป็นเจ้าของ หรือที่เรียก
ว่าตัวการ (principal) กับผู้จัดการ หรือที่เรียกว่าตัวแทน (agent) ที่แยกออกจากกัน และต่างมีผลประโยชน์หรือ
เป้าห มายส ่วนต น (self - interest) ที่แ ตกต่างกัน ซึ่งถ ือว่าเป็นปัญหาข ้อข ัดแ ย้งพ ื้นฐานของผู้เป็นเจ้าของแ ละตัวแทน
หรือเป็นป ัญหาข องก ารม ีต ัวแทน
ผถู้ ือห ุ้น ซึง่ ถ อื วา่ เปน็ เจา้ ของบ ริษทั ต ามท ฤษฎกี ารเงนิ ม ขี ้อส มมตวิ า่ ผ ูถ้ อื ห ุ้นม วี ตั ถปุ ระสงคห์ ลกั คือ เพื่อใหไ้ด้
ผลต อบแทนส งู สดุ (wealth or value maximization) ในร ะยะย าว ในข ณะท ผี่ จู้ ดั การม วี ตั ถปุ ระสงคท์ เี่ ปน็ ผ ลป ระโยชน์
ส่วนตน คือ เงินเดือน โบนัส ค่าตอบแทนพ ิเศษ และก ารเลื่อนตำแหน่ง ซึ่งท ำให้มีพฤติกรรมท ี่มุ่งผลป ระโยชน์ส ่วนตน
ในระยะสั้นมากกว่าที่จะคำนึงถึงเป้าหมายของบริษัทในระยะยาว ดังนั้น จึงมีแนวโน้มที่จะเป็นไปได้ว่าผู้จัดการจะมี
ความโน้มเอียงที่จ ะให้ความสนใจในโครงการห รือการลงทุนที่ให้ผลตอบแทนในร ะยะสั้นแ ละมีความเสี่ยงสูงมากกว่า
การให้เกิดผลตอบแทนสูงสุดแ ก่ผ ู้ถือห ุ้นในระยะย าว
ต้นทุนที่เกิดขึ้นต่อผู้ถือหุ้นจากการที่ต้องมีผู้ดำเนินกิจการแทนคือต้นทุนธุรกรรมทั้งที่เปิดเผยและไม่
เปิดเผยซึ่งจะปรากฏเป็นค่าบริหารจัดการของผู้จัดการที่อาจมีการใช้จ่ายเกินความเป็นจริงซึ่งจะกล่าวถึงต่อไปใน
ทฤษฎีต ้นทุนธุรกรรม และก ารสูญเสียโอกาสจากการท ี่ต ้องแก้ไขป ัญหาในก ารข จัดความเสี่ยงที่เกิดข ึ้นจ ากการบริหาร
งานของผู้จัดการ
ปัญหาข ้อขัดแย้งร ะหว่างผู้เป็นเจ้าของและผ ู้จัดการท ี่เกิดข ึ้นสามารถแ ยกแยะได้เป็น 3 ปัญหา คือ
1) ปัญหาการจัดการด้านความเสี่ยง ปัญหาเรื่องการบริหารความเสี่ยงเป็นปัญหาที่เกิดจาก “การใช้
เงินของผู้อื่น” อดัม สมิธ (Adam Smith) บิดาแห่งเศรษฐศาสตร์ได้เคยกล่าวไว้ว่า ประชาชนมีแนวโน้มที่จะดูแล
ผลประโยชน์ของตนเองด้วยความระมัดระวังมากกว่าดูแลผลประโยชน์ของผู้อื่น การที่ผู้จัดการมีฐานะเป็นเพียง
ตัวแทนในการดำเนินกิจการแทนผู้ถือหุ้นหรือผู้เป็นเจ้าของทุนโดยที่ไม่ได้เป็นเจ้าของเงินทุนเอง จึงมีแนวโน้มที่จะ
ใช้เงินของผู้อื่นไปในการแสวงหากำไรในระยะสั้นและมีความเสี่ยงสูงหรือเข้าข่ายของการเก็งกำไรโดยอาศัยเงินของ
ผ ูอ้ ื่น นอกจากน ั้นย ังม ปี ัญหาก ารข าดจ ิตสำนึกข องค วามเป็นเจ้าของ ท ำใหค้ ำนึงเฉพาะผ ลป ระโยชนส์ ่วนต นในร ะยะส ั้น
ได้แก่ การทำรายได้หรือกำไรเพิ่มขึ้นในลักษณะป ีต่อปีมากกว่าที่จะคำนึงถ ึงเป้าหมายในระยะยาว จากปัญหาเหล่านี้
ทำให้หลายๆ บริษัทพยายามแก้ไขปัญหาโดยให้ผู้จัดการระดับสูงมีสถานะเป็นผู้ถือหุ้นด้วยแต่มีข้อกำหนดว่าห้าม
ขายห ุ้นจ นกว่าจะล าออก
ลิขสิทธข์ิ องมหาวิทยาลัยสุโขทยั ธรรมาธริ าช
