Page 262 - พฤติกรรมมนุษย์และจริยธรรมทางเศรษฐกิจและธุรกิจ
P. 262
15-32 พ ฤติกรรมมนุษย์และจ ริยธรรมท างเศรษฐกิจแ ละธุรกิจ
ด้วยเหตุน ี้ จึงอ าจก ล่าวได้ว ่าแ นวคิดเศรษฐกิจพ อเพียงส อดคล้องก ับร ากฐานค วามค ิดข องเศรษฐศาสตร์แ นว
พุทธห รืออ าจก ล่าวได้ว ่าแ นวคิดเศรษฐกิจพ อเพียงเป็นต ัวอย่างห นึ่งข องก ารนำเอาเศรษฐศาสตร์แ นวพ ุทธม าป ระยุกต์
ใช้ สำหรับก ารป ระยุกต์ใชแ้ นวคิดเศรษฐกิจพอเพียงในส ังคมไทยน ั้น ปรีชา เปี่ยมพ งศส์ านต แ์ ละค ณะ (อภิชัย พันธเสน
2549) สำรวจพบว่ามีการประยุกต์ใช้แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงในหลายๆ มิติ จึงมีองค์ความรู้ด้านการประยุกต์ใช้
แนวคิดเศรษฐกิจพ อเพียงในห ลายด ้าน จากก ารส ังเคราะห์ข ้อค ้นพ บเบื้องต ้นพ บว ่าม ีก ารป ระยุกต์ใช้แ นวคิดเศรษฐกิจ
พอเพียงในม ิติต่างๆ ดังนี้
1) องค์ความรู้ที่เกี่ยวข้องกับการอนุรักษ์และจัดการทรัพยากรธรรมชาติ กับการสงวน/อนุรักษ์เพื่อ
การใช้อ ย่างยั่งยืนย าวนาน
2) การแสวงหาและพัฒนาองค์ความรู้เรื่องเทคโนโลยีในการผลิต/การเกษตร การปรับแก้สภาพทาง
กายภาพของพื้นดิน โดยปรับเปลี่ยนสภาพเดิมที่มีปัญหาให้เป็นพื้นที่ที่อุดมสมบูรณ์เหมาะสมกับการเพาะปลูก การ
สร้างองค์ค วามร ู้การพัฒนาและใช้เทคโนโลยีท ี่เหมาะส ม เน้นการป ระหยัดแ ต่ถ ูกหลักว ิชาการ
3) องคค์ วามร ูท้ ีเ่ กี่ยวข้องก ับก ารต ัดสินใจแ ละก ระบวนการใหเ้ หตุผลต อ่ ว ธิ กี ารผ ลิต การร เิ ริ่มก ารผ ลติ
ที่ห ลากหลายเพื่อล ดความเสี่ยง
4) องคค์ วามร เู้ ชงิ ป ระยกุ ตใ์ นส าขาพ าณชิ ย ศาสตรแ์ ละบ ญั ชี มกี ารศ กึ ษาในป ระเดน็ “การกร ะจ ายค วาม
เสีย่ ง” หรอื “การบ รหิ ารค วามเสีย่ ง” ซึง่ เปน็ อ งคค์ วามร ทู้ ใี่ ชก้ รอบพ ระร าชด ำรสั ข องพ ระเจา้ อยูห่ วั ว นั ท ี่ 4 ธนั วาคม 2540
ที่ว่า “ถ้าหากว่าเราท ำโครงการที่เหมาะสม ขนาดเหมาะสม อาจจ ะด ูไม่หรูหราแ ต่ว่าจ ะไม่ล ้ม หรือถ ้าล้ม ถ้าม ีอันตราย
ก็ไ ม่เสี่ยงมาก”
5) องค์ค วามร ู้เกี่ยวข้องก ับก ารป ระยุกต์ห ลักก ารเศรษฐกิจพ อเพียงในก ารด ำเนินง านในร ะดับอ งค์กร
อาทิ สถานศ ึกษา สถานสงเคราะห์ มีการประยุกต์ห ลักการพึ่งต นเองด ้านอาหาร และการสร้างรายได้จ ากก ารจ ำหน่าย
ผลผลิตการเกษตรท ี่เป็นส่วนเกิน
6) องค์ความรู้ด้านกระบวนการเรียนรู้ของชุมชนผ่านกิจกรรมทางเศรษฐกิจในชุมชนที่มีวิถีชีวิต
สอดคล้องก ับหลักเศรษฐกิจพ อเพียง
สำหรับตัวอย่างการประยุกต์ใช้แนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงในระดับชุมชนหรือหมู่บ้านในงานวิจัยเกี่ยวกับ
หมู่บ้านในภูมิภาคต่างๆ พบว่าแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียงนั้นมีอยู่แล้วในสังคมหมู่บ้านไทย เนื่องจาก การคิดเรื่อง
“ความพอเพียง” หรือ “ความพอประมาณ” หรือการดำรงชีวิตอย่างสมดุลกับระบบนิเวศและการเกื้อกูลแบ่งปัน
ระหว่างคนในชุมชนนั้นมิใช่เรื่องใหม่ หากแต่เป็นเรื่องซึ่งดำรงอยู่อย่างแนบแน่นในวิถีชีวิตชุมชนหมู่บ้านไทย ชุมชน
หมู่บ้านไทยจึงเป็นตัวอย่างที่เป็นรูปธรรมของการดำเนินชีวิตของประชาชนไทยในภาคเกษตรและภาคชนบทโดยยึด
หลักเศรษฐกิจพอเพียง แม้ว่าแต่ละชุมชนในภูมิภาคต่างๆ จะมีความแตกต่างกันไปตามภูมิหลังทางประวัติศาสตร์
เศรษฐกิจ การเมืองและสังคม การเปลี่ยนแปลงในมิติต่างๆ ในแต่ละพื้นที่แต่ละชุมชนต่างมีศักยภาพในการพัฒนา
และใช้ร ูปแ บบ วิธีก าร และก ลไกต ่างๆ ในก ารธ ำรงร ักษาร ะบบเศรษฐกิจข องต นไว้ ไม่ว ่าจ ะเป็นการจ ัดการผ ลผลิตแ ละ
ตลาด การจ ัดการแ รงงานในค รัวเรือน การกร ะจ าย กิจ กรร มก ารผ ลิตด ้านก ารเกษตรท ี่ห ลากห ลาย ตลอดจ นส ำนึกแ ละ
ความภาคภูมิใจในท้องถิ่นข องตน ท่ามกลางก ารข ยายต ัวของร ะบบเศรษฐกิจแบบท ุนนิยมจ ากภ ายนอกเข้ามาสู่ชุมชน
อย่างต ่อเนื่อง (ชลิต า บัณฑุว งศ์ และอนุสรณ์ อุณโณ 2546)
ฉตั รท พิ ย์ นาถส ภุ าแ ละค ณะ (2546) พบว า่ เศรษฐกจิ ไทยป ระกอบด ว้ ยเศรษฐกจิ ส องร ะบบ คอื ระบบเศรษฐกจิ
ชุมชนแ ละเศรษฐกิจท ุน การแ ปรรูปข องเศรษฐกิจไทยจ ากร ะบบเศรษฐกิจค รอบครัวแ ละช ุมชนเข้าส ูร่ ะบบเศรษฐกิจท ุน
มีความหนืดสูงและใช้เวลานาน การดำรงตัวของเศรษฐกิจครอบครัวและหมู่บ้านคือ ความพยามรักษาดุลยภาพของ
ระบบเศรษฐกิจช ุมชนของตนไว้ ซึ่งเป้าหมายก็ค ือ พอเพียงท ี่จะด ำรงอ ยู่ได้และผลิตพอที่จ ะเลี้ยงตัวเองได้
ลิขสิทธิข์ องมหาวิทยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธิราช
