Page 260 - พฤติกรรมมนุษย์และจริยธรรมทางเศรษฐกิจและธุรกิจ
P. 260
15-30 พฤติกรรมม นุษย์แ ละจริยธรรมท างเศรษฐกิจแ ละธุรกิจ
ดังนั้น เนื้อหาในพระราชดำรัสในปี 2540 จึงเป็นทั้งการวิพากษ์การพัฒนากระแสหลักที่เริ่มส่งผล
กร ะท บท างลบต ่อมนุษย์ สังคม และธ รรมชาติ รวมท ั้งเป็นสาเหตุหนึ่งข องวิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจในปี 2540
พร้อมๆ ไปก ับก ารนำเสนอ “เศรษฐกิจพ อเพียง” เพื่อเป็นแ นวทางเลือกใหม่ในก ารพ ัฒนาแ ก่ส ังคมไทย แนวคิด
เศรษฐกิจพอเพียงนั้นแตกต่างอย่างเด่นชัดจากแนวการพัฒนาแบบกระแสหลัก เนื่องจากแนวคิดเศรษฐกิจ
พอเพียงพ ิจารณาก ารพัฒนาแ บบองค์ร วม (holistic) โดยให้ความสำคัญก ับประชาชนหรือคนเป็นเบื้องต้น ใน
ข ณะท แี่ นวคิดก ารพ ฒั นาก ระแสห ลกั ทผี่ ่านม าน ัน้ เปน็ การพ ฒั นาท ีม่ ุง่ เน้นก ารพ ฒั นาเศรษฐกจิ โดยเฉพาะอ ย่างย ิง่
การขยายต ัวท างเศรษฐกิจ
สำหรับสาระสำคัญของเศรษฐกิจพอเพียง เมื่อพ ิจารณาจากพระร าชดำรัสนี้ ก็คือ
“คือคำว่า พอ ก็ เพียงพอ เพียงนี้ก็พอ ดังนั้นเอง คนเราถ้าพอในความต้องการ ก็มีความโลภน้อย
เมื่อมีความโลภน้อย ก็เบียดเบียนคนอื่นน้อย ถ้าทุกประเทศมีความคิด…มีความคิดว่าทำอะไรต้องพอเพียง
หมายความว่า พอประมาณ ไม่สุดโต่ง ไม่โลภอย่างมาก คนเราก็อยู่เป็นสุข พอเพียงนี้อาจจะมีมาก อาจจะมี
ของห รูก็ได้ แต่ว่าต ้องไม่ไปเบียดเบียนค นอ ื่น”
“ความพอเพียงน ี้ก ็แ ปลว่า ความพอประมาณและความม ีเหตุผล”
พระร าชดำรสั ของพ ระบาทส มเดจ็ พระเจา้ อยู่หวั
วนั ท ่ี 4 ธันวาคม 2540
นอกจากน ีใ้นว ันท ี่ 23 ธันวาคม 2542 ทรงม พี ระร าชด ำรัสพ ระราชทานเนื่องในว โรกาสว ันเฉลิมพ รรษา ณ ศาลา
ดุส ิดาล ัย สวนจ ิตรลดา พระราชวังดุสิต เพิ่มเติมว ่า
“… เศรษฐกจิ พ อเพยี งน ัน้ เขาต คี วามว า่ เปน็ เศรษฐกจิ ช มุ ชน หมายความว า่ ใหพ้ อเพยี งในห มูบ่ า้ นห รอื ใน
ท้องถิ่น ให้ส ามารถที่จ ะพ อมีพ อกิน เริ่มด้วย พอมี พอกิน พอมีพอกินน ี้เป็นเพียงเริ่มต้นของเศรษฐกิจ เมื่อป ีท ี่
แล้วบอกว่าถ ้าพอม ีพอก ิน คือพอม ีพอกินข องตัวเองน ั้น ไม่ใช่เศรษฐกิจพ อเพียง เป็นเศรษฐกิจส มัยห ิน ไม่เป็น
เศรษฐกิจพ อเพียง”
พระร าชด ำรัสของพ ระบาทส มเดจ็ พ ระเจ้าอยู่หัว
วันท่ี 23 ธันวาคม 2542
สุมธ ตันติเวชกุล (2544) ได้สรุปความหมายของเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชดำริไว้ว่า หมายถึง
เศรษฐกิจท ี่สามารถอุ้มชูตัวเองได้ ให้ม ีค วามเพียงพอก ับต ัวเอง อยู่ได้โดยไม่เดือดร้อน ซึ่งต ้องสร้างพ ื้นฐ านท างด้าน
เศรษฐกิจของตนเองให้ดีเสียก่อน คือให้ตนเองสามารถอยู่ได้อย่างพอกินพอใช้ มิได้มุ่งหวังที่จะสร้างเศรษฐกิจให้
เจริญอย่างรวดเร็วเพียงอย่างเดียว
เศรษฐกิจพอเพียง จึงเป็นปรัชญาที่ชี้ให้เห็นแนวทางการดำรงอยู่และปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดับ
ตั้งแต่ระดับครอบครัว ระดับชุมชน จนถึงระดับรัฐ ทั้งในการพัฒนาและบ ริหารประเทศให้ดำเนินไปในทางสายกลาง
โดยเฉพาะก ารพัฒนาเศรษฐกิจเพื่อให้ก ้าวทันต่อโลกย ุคโลกาภิวัตน์ ความพ อเพียง หมายถ ึง ความพ อประมาณ ความ
มีเหตุผล รวมถึงความจำเป็นที่จะต้องมีระบบภูมิคุ้มกันในตัวที่ดีพอสมควรต่อการมีผลกระทบใดๆ อันเกิดจากการ
เปลี่ยนแปลงท ั้งภายนอกและภ ายใน
ดังน ั้น สาระส ำคัญข องแ นวทางเศรษฐกิจพ อเพียงก ค็ ือ การพ ัฒนาป ระเทศใหด้ ำเนินไปต ามท างส ายก ลาง โดย
เน้นไปท ี่ก ารแ ก้ไขแนวค วามค ิด ความเชื่อข องประชาชน เน้นไปท ี่ความพ อป ระมาณ ซื่อตรง ไม่โลภ และเบียดเบียน
ลขิ สทิ ธขิ์ องมหาวทิ ยาลยั สุโขทัยธรรมาธริ าช
