Page 140 - อาหารและโภชนบำบัด
P. 140
10-10 อาหารและโภชนบำ�บัด
เรือ่ งที่ 10.1.2
ประเภทและสาเหตขุ องโรคความดนั โลหิตสงู
1. ประเภทของโรคความดนั โลหิตสูง
โรคความดันโลหิตจำ�แนกโดยใช้ชนิดของความดันซิสโตลิก (Systolic) และไดแอสโตลิก (Diastolic) ได้
เป็น 2 ประเภท คือ
1.1 ความดนั โลหิตสูงเฉพาะความดนั ซิสโตลกิ คือ ความดันโลหิตที่สูงกว่าปกติเฉพาะค่าความดันซิสโตลิก
แตค่ า่ ความดันไดแอสโตลิกยังปกติ ดงั ตัวอยา่ งเชน่ ความดนั โลหิตที่แพทยบ์ ันทึกมคี ่า 200/80 มลิ ลิเมตรปรอท ความ
ดันโลหิตสูงชนิดนี้มีหลายสาเหตุ ความดันโลหิตสูงในผู้สูงอายุมีสาเหตุมาจากหลอดเลือดแดงใหญ่แข็ง และมีความ
ยืดหยุ่นน้อย
1.2 ความดนั โลหติ สงู ชนดิ สงู ทงั้ ความดนั ซสิ โตลกิ และไดแอสโตลกิ คือ ความดันโลหิตที่สูงกว่าปกติทั้งสอง
ค่า ตัวอย่างที่แพทย์บันทึกไว้เป็นตัวเลข เช่น 180/110 มิลลิเมตรปรอท
2. สาเหตุของโรคความดันโลหิตสูง
ความดันโลหิตสูงชนิดสูงทั้งความดันซิสโตลิกและไดแอสโตลิกมีความสำ�คัญที่แพทย์หมายถึงเมื่อพูดถึง
โรคความดันโลหิตสูง ความดันโลหิตสูงชนิดนี้แบ่งได้โดยสาเหตุ 2 อย่างคือ ความดันโลหิตสูงที่ไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด
(Primary or essential hypertension) และความดันโลหิตสูงที่ทราบสาเหตุ (Secondary hypertension)
2.1 ความดนั โลหติ สงู ทไ่ี มท่ ราบสาเหตแุ นช่ ดั มีผู้ให้ข้อสันนิษฐานเกี่ยวกับสาเหตุที่อาจจะเป็นไปได้ไว้หลาย
อย่าง แต่อาจสรุปได้ว่า โรคความดันโลหิตสูงชนิดนี้น่าจะมีสาเหตุหลายอย่างเข้ามาประกอบกัน เช่น อาจจะเป็นสาเหตุ
ทางกรรมพันธุ์ร่วมกับปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม (เช่น อาหาร ภูมิประเทศ อาชีพ การทำ�งาน ฯลฯ) ก็เป็นได้ แต่อย่างไร
ก็ตาม สำ�หรับผู้ป่วยคนหนึ่งอาจจะมีสาเหตุที่ไม่เหมือนกับอีกคนหนึ่งก็ได้
จากสถิติผู้ป่วยที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงทั่วโลก พบว่า ผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงชนิดที่ไม่ทราบสาเหตุมี
ถึงร้อยละ 80-90 ของผู้ป่วย และผู้ป่วยกลุ่มนี้มักจะเริ่มเป็นเมื่ออยู่ในวัยกลางคน อายุประมาณ 35 ปี จนถึงวัยสูงอายุ
และมักมีประวัติครอบครัวหรือกรรมพันธุ์ เช่น มีพ่อแม่ พี่น้อง หรือสมาชิกในครอบครัวเป็นโรคนี้อยู่ไม่มากก็น้อย
และส่วนมากมักจะเป็นคนอ้วน สาเหตุและกลไกที่จะทำ�ให้เกิดความดันโลหิตสูงชนิดนี้มีหลายอย่าง เช่น การทำ�งาน
ของระบบประสาทอัตโนมัติชนิดซิมพาเทติกผิดปกติ มีการหลั่งของสารเรนินจากเนื้อไตและฮอร์โมนพวกเอสโตรเจน
จากต่อมหมวกไตมากเกินไปเหล่านี้เป็นต้น ซึ่งมีผลทำ�ให้ระดับความดันโลหิตสูงขึ้นผิดปกติได้ทั้งนั้น
2.2 ความดนั โลหติ สงู ทท่ี ราบสาเหตุ ประมาณรอ้ ยละ 10-20 ของผปู้ ว่ ยโรคความดนั โลหติ สงู จดั อยใู่ นประเภท
ที่หาสาเหตุของการเกิดความดันโลหิตสูงได้
ความดันโลหิตในร่างกายของเราอาจเปลี่ยนแปลงระดับได้จากอิทธิพลของระบบประสาทอัตโนมัติ สาร
ฮอร์โมน และสารอื่นๆ ซึ่งทำ�ให้ขนาดของหลอดเลือดแดงเพิ่มขึ้นหรือลดลงได้ ดังนั้น ในกรณีที่อวัยวะในร่างกาย
บางอย่างที่สามารถสร้างฮอร์โมนและสารอื่นๆ เหล่านี้เกิดเป็นโรคขึ้นมา ซึ่งอาจจะเป็นมาแต่กำ�เนิดหรือเพิ่งมาเป็น
ภายหลงั กต็ าม อาจท�ำ ใหเ้ กดิ ความดนั โลหติ สงู ขึน้ ไดอ้ ยา่ งถาวรเชน่ กนั โรคของอวยั วะตา่ งๆ ทีว่ า่ นีไ้ ดแ้ ก่ โรคไต โรคของ
ต่อมไร้ท่อ โรคของหลอดเลือด โรคของระบบประสาท โรคความดันโลหิตสูงในหญิงมีครรภ์ ความดันโลหิตสูงจาก
การได้รับยาและสารบางจำ�พวก
ลขิ สทิ ธ์ิของมหาวิทยาลัยสโุ ขทยั ธรรมาธิราช
